Սիերպինսկիի գրաֆը, կոչվում է նաև Սիերպինսկիի եռանկյուն, ֆրակտալ է։ Այն նման է հավասարակողմ եռանկյան, որը ռեկուրսիվ բաժանվում է փոքր հավասարակողմ եռանկյունիների։ Այն անվանակոչվել է լեհ մաթեմատիկոս Վացլավ Սիերպինսկու անունով, բայց հայտնի է է Սիերպինսկու աշխատանքներից շատ դարեր առաջ[1][2]։ Այս գրաֆները մեծ կիրառություն ունեն գիտության տարբեր ճյուղերում։

Սիերպինսկի եռանկյունին

Կառուցման եղանակներ խմբագրել

Սիերպինսկիի եռանկյունու կառուցման շատ տարբեր եղանակներ կան։

Եռանկյունների հեռացում խմբագրել

 
Սիերպինսկիի եռանկյունու էվոլյուցիան

Սիրեպինսկիի եռանկյունին կարող է կառուցվել հավասարաչափ եռանկյունուց ՝ եռանկյունաձև ենթախմբերի հաջորդաբար հեռացման միջոցով.

  1. Սկսեք հավասարակողմ եռանկյունուց։
  2. Բաժանեք այն չորս ավելի փոքր հավասարակողմ եռանկյունների և հանեք կենտրոնական եռանկյունը։
  3. Կրկնեք 2-րդ քայլը անվերջ մնացած մնացած փոքր եռանկյուններից յուրաքանչյուրում։

Քաոսային խաղ խմբագրել

 
Սիերպինսկիի եռանկյան անիմացիոն ստեղծում՝ օգտագործելով քաոսային խաղը

Նշենք p1, p2 և p3-ով Սիերպինսկիի եռանկյան անկյուններ, և որևէ պատահական կետ v1 : Սահմանենք vn+1 = 12(vn + prn), որտեղ rn պատահական թիվը հավասար է 1, 2 կամ 3։ Կառուցենք v1- ից v կետերը։ Եթե առաջին կետը Սիերպինսկիի եռանկյան մեջ է, ապա բոլոր vn կետերը կլինեն է Սիերպինսկիի եռանկյան մեջ։ Եթե v1-ը եռանկյան կողի վրա է ընկած ապա մնացած կետերը նույնպես կլինեն եռանկյան կողերի վրա։ Եթե v1-ը եռանկյունուց դուրս է, ապա միակ տարբերակը, որ vn-ն կընկնի է իրական եռանկյունու վրա, եթե vn-ն լիներ եռանկյանմաս, երբ եռանկյունին անսահման մեծ լիներ։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Conversano, Elisa; Tedeschini-Lalli, Laura (2011), «Sierpinski Triangles in Stone on Medieval Floors in Rome» (PDF), APLIMAT Journal of Applied Mathematics, 4: 114, 122
  2. Brunori, Paola; Magrone, Paola; Lalli, Laura Tedeschini (2018 թ․ հուլիսի 7), «Imperial Porphiry and Golden Leaf: Sierpinski Triangle in a Medieval Roman Cloister», Advances in Intelligent Systems and Computing (անգլերեն), Springer International Publishing: 595–609, doi:10.1007/978-3-319-95588-9_49, ISBN 9783319955872