Սթենլի Լորդ (անգլ.՝ Stanley Lord; սեպտեմբերի 13, 1877(1877-09-13)[1], Բոլթոն, Մեծ Մանչեսթեր, Միացյալ Թագավորություն - հունվարի 24, 1962(1962-01-24)[1], Ուոլոսի, Մերսիսայդ, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն), բրիտանացի նավաստի՝ «կալիֆոռնիեն» հանրանավի կապիտանը, որը 1912 թվականի ապրիլի 14-ի լույս 15-ի գիշերը գտնվել է «Տիտանիկ» նավի խորտակման վայրի անմիջական հարևանությամբ։

Սթենլի Լորդ
անգլ.՝ Stanley Lord
Դիմանկար
Ծնվել էսեպտեմբերի 13, 1877(1877-09-13)[1]
ԾննդավայրԲոլթոն, Մեծ Մանչեսթեր, Միացյալ Թագավորություն
Մահացել էհունվարի 24, 1962(1962-01-24)[1] (84 տարեկան)
Մահվան վայրՈւոլոսի, Մերսիսայդ, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն
ԳերեզմանՄերսիսայդ
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն
Մասնագիտությունծովագնաց

Կենսագրություն խմբագրել

Լորդը ծնվել է Լանկաշիր նահանգի Բոլթոն քաղաքում։ 1891 թվականի մարտին նա սկսում է մարզվել ծովային նավով՝ Նայադի զորամասի տակ։ Ավելի ուշ նա ստանում է երկրորդ օգնականի վկայագիր և նավարկեց «Lurley» զորանոցի վրա[2]։

1901 թվականին Լորդը ստացել է մագիստրոսի վկայական, իսկ երեք ամիս անց՝ վարպետի վկայական։ 1897 թվականին ծառայության է անցել Խաղաղ օվկիանոսյան շոգենավային ընկերությունում։ 1900 թվականին նա տեղափոխվում է «Լեյլանդ Լայն» ընկերություն, որտեղ 1906 թվականին հրամանատարության տակ է ստացել իր առաջին թիմը[3]։

1911 թվականին Սթենլի Լորդը դարձավ «կալիֆոռնիեն» հանրանավի ավագ։

«Տիտանիկ» խմբագրել

Աղետից առաջ խմբագրել

1912 թվականի ապրիլի 15-ի լույս 15-ի գիշերը, ժամը 10:21-ի սահմաններում, «կալիֆոռնիէն» հարվածեց սառցե դաշտին, և նավապետը, կանգնեցնելով նավը, որոշեց սպասել գիշերվան։ Նա ռադիստ Սիրիլ Էվանսին հրամայել է մյուս դատերին զգուշացնել սառցադաշտի մասին։ «Տիտանիկին» հաղորդագրություն փոխանցելիս Էվանսը կոպտել է ռադիստ Ջեք Ֆիլիպսի, ով զայրացած պատասխանել է. «Փակիր, Փակիր։ Ես զբաղված եմ։ Ես աշխատում եմ Ռեյիս չվերթ հետ»։ Ավելի վաղ հանրանավի ռադիոհաղորդիչը շարքից դուրս էր եկել, և Ֆիլիպսը երկրորդ ռադիստ Հարոլդ Բրիդի հետ անցկացրել է օրվա մեծ մասը՝ փորձելով այն վերականգնել։ Էվանսը դեռ որոշ ժամանակ լսում էր ռադիոազդանշաններ, և ժամը 23։30-ին գնաց քնելու[2]։

Ապրիլի 15-ի գիշեր խմբագրել

 
«Կալիֆոռնիէն»

Գիշերվա ընթացքում նավաստիներն ու «կալիֆոռնիէն»-ի սպաները հետևել են ազդանշանային հրթիռների խորհրդավոր նավի արձակմանը։ Կապիտան Լորդը, ում մի քանի անգամ արթնացրել էին, առաջարկեց, որ նավի հրթիռներ արձակելու փորձ կատարվի նույն ընկերության այլ նավերի նույնացման համար։ Մինչդեռ «Տիտանիկ»-ում բախումից հետո չորրորդ սպա Ջոզեֆ Բոքսհոլը և Ռոուն փորձել են կապ հաստատել խորհրդավոր նավի հետ Մորզեի լամպի միջոցով[2]։ «կալիֆոռնիէն»-ից առաջ նայող նավաստիները տեսել են այդ, բայց միակ մարդը, ով գիտեր Մորզեի այբուբենը, քնած էր։ Չկարողանալով հասկանալ աղավաղված հաղորդագրությունները, կապիտան Սթենլի Լորդը եկել է այն եզրահանգման, որ սրանք տոնական հրավառություն են[4]։

Ամբողջ գիշեր ոչ ոք չի արթնացրել ռադիոհաղորդողին։ «Կալիֆորնիենը» մինչև ժամը 05:30-ն էր խոսում, բայց արդեն ուշ էր՝ նավը խորտակվել էր ժամը 02:20-ին: Կրակի անհետացումը բացատրվում էր նրանով, որ նավը թափ է հավաքել և հեռացել[4]։

Լորդի ցուցումներ խմբագրել

Երկուշաբթի առավոտյան Լորդը հաղորդագրություն է ստացել «Ֆրանկֆուրտից» այն մասին, որ «Տիտանիկը» խորտակվել է։ Ժամը 08։30-ին նավը կանգ է առել «Կարպատիայի» մոտ՝ փրկվածներին գտնելու համար։

Լորդի ցուցմունքներից ՝ ամերիկյան քննչական կոմիտեի հարցումով, 1912 թվականի ապրիլի 26-ին։

  Երբ երեկոյան 10-ի կեսին ես եկա կամուրջի վրա և տեսա, որ սպան լույս է գցում հորիզոնի երկայնքով։ Մենք չէինք կարող հասկանալ, թե որտեղ էր ավարտվում երկինքը և սկսվում ջուրը։ Դուք հասկանում եք, որ այդ ժամանակ ջուրը եղել է հանգիստ։ Սպան մտածեց, որ դա աստղ է,և ես ոչինչ չասացի։ Ես իջա ներքև՝ ինժեների հետ զրուցելու գոլորշու խնայելու մասին։ Երբ մենք բարձրացանք, այնտեղ հանդիպեցինք ռադիոհաղորդողին։ Ես ասացի. «Դուք գիտե՞ք ինչ-որ բան, նա պատասխանեց. «Տիտանիկ»։

Մենք չենք տեսել լույսերը հստակ։ Մենք նրանց ազդարարեցինք Մորզի լապտերով կիսով չափ տասը։ Նրանք մեզ չպատասխանեցին։ Հետո տասը րոպե անց մենք կրկնեցինք փորձը։ Մենք ունենք շատ հզոր լամպ Մորզե, լույսը տեսանելի է մոտ 10 մղոն հեռավորության վրա, և լույսերը եղել էին 4 մղոն հեռավորության վրա։ Ժամը 00:40 ես պառկեցի քնելու[2]։

 

Մահ խմբագրել

Սթենլի Լորդը մահացել է քրոնիկ երիկամային անբավարարությունից 1962 թվականի հունվարի 24-ին։ Թաղվել է Մերսիսայդում՝ Ուոլասի գերեզմանատանը[4]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 SNAC — 2010.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 «NationMaster - Encyclopedia: Stanley Lord». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 3-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 21-ին.
  3. http://www.encyclopedia-titanica.org/biography/2459/ Captain Stanley Lord - Titanic Biographies - Encyclopedia Titanica
  4. 4,0 4,1 4,2 FreeBooknotes.com — Stanley_Lord from Wikipedia(չաշխատող հղում)

Արտաքին հղումներ խմբագրել