Վիքիպեդիա

Ռիվկա Քարմի

իսրայելացի մանկաբույժ, գենետիկ

Ռիվկա Քարմի (եբրայերեն՝ רבקה כרמי‎, 1948, Զիխրոն Յաակով, Հայֆայի մարզ, Իսրայել), իսրայելացի մանկաբույժ, գենետիկ, 2006 թվականի մայիսից հանդիսանում է Նեգևի Բեն Գուրիոն համալսարանի (BGU) նախագահը։ Ռիվկա Քարմին առաջին կինն է, որը նշանակվել է իսրայելական համալսարանի նախագահ։

Ռիվկա Քարմի
Դիմանկար
Ծնվել է1948
ԾննդավայրԶիխրոն Յաակով, Հայֆայի մարզ, Իսրայել
Քաղաքացիություն Իսրայել
ԿրթությունԵրուսաղեմի հրեական համալսարան
Մասնագիտությունգենետիկ և բժիշկ
ԱշխատավայրԲեն-Գուրիոնի համալսարան
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունԵվրոպական գիտությունների և արվեստների ակադեմիա
 Rivka Carmi Վիքիպահեստում

Վաղ կյանք և կրթություն

խմբագրել

Ռիվկա Քարմին ծնվել է 1948 թվականի օգոստոսին Իսրայելում, մեծացել է Զիխրոն Յաակովում։ Քարմիի մայրը՝ Զիպորան, սոցիալական աշխատող էր, հայրը՝ Մանախիմը, հաշվապահ, նկարիչ և սիրողական հնագետ, ով մահացել էր, երբ Քարմին 14 տարեկան էր։ Քարմին Իսրայելի պաշտպանության բանակում եղել է կապիտան, գիտնական-սպաների ուսումնական դպրոցի հրամանատար։ Արաբա-իսրայելական պատերազմի ժամանակ մասնակցել է Իսրայելի պաշտպանության բանակում գործող անհայտ կորածների հաշվողական միավորի ստեղծմանը։ Քարմին ավարտել է Երուսաղեմի հրեական համալսարանի Հադասսա բժշկական դպրոցը, վերապատրաստվել է որպես մանկաբույժ։ Սորոկա համալսարանի բժշկական կենտրոնից ստացել է նեոնատոլոգիայի ամբիոնում ուսանելու կրթաթոշակ և Բոստոնի մանկական հիվանդանոցում ու Հարվարդի համալսարանի բժշկական դպրոցում բժշկական գենետիկայի գծով լրացուցիչ կրթության կրթաթոշակ[2]։

Մասնագիտական գործունեություն

խմբագրել

Հետազոտություն

խմբագրել

Նախքան համալսարանի վարչական բնագավառում գործունեություն ծավալելը պրոֆեսոր Քարմիի հետազոտությունը հիմնականում կենտրոնացած էր Նեգևի արաբ-բեդվին բնակչության գենետիկական հիվանդությունների կլինիկական դրսևորումների և մոլեկուլային հիմքերի սահմանազատման վրա[3][4][5][6]։ Բժշկական գենետիկայի ավելի քան 150 հրապարակումների հեղինակ է, նրա հետազոտությունը ներառում էր 12 նոր գենի հայտնաբերում[7][8][9][10][11][12][13][14][15][16][17][18][19][20][21][22][23][24][25], 2 նոր սինդրոմների սահմանազատում[26][27][28], որոնցից մեկը հայտնի է որպես Քարմիի սինդրոմ։ Քարմիի առաջին ակադեմիական հրատարակությունը (1977) նկարագրում է հանկարծակի մանկական մահվան երևույթի հետ կապված ածխածնի երկօքսիդի թթվածնային կափույրների կուտակումը[29]։ Նրա համայնքային օգնության ծրագրերն ուղղված են եղել ժառանգական հիվանդությունների կանխարգելմանը, բեդվինական համայնքներում կանանց կրթության բարելավմանը։ Քարմին ներգրավված է եղել Նեգևի Բեն Գուրիոն համալսարանում խոշոր կենսատեխնոլոգիական նախաձեռնությունների ստեղծման գործում, Նեգևում եղել է կենսատեխնոլոգիայի ազգային ինստիտուտի տնօրենի պաշտոնակատար։

Ակադեմիական և այլ պաշտոններ

խմբագրել

Ռիվկա Քարմին Ծագումնաբանական մրցանակների հիմնադրամի խորհրդատվական խորհրդի անդամ է[30]։ Մեծ Բրիտանիա-իսրայելա գիտական խորհրդի հիմնադիր անդամ է, միաժամանակ՝ 2010-2017 թվականներին եղել է գիտական խորհրդի համանախագահ պրոֆեսոր Ռայմոնդ Դվեքի հետ[31]։ 2013 թվականի ապրիլի 4-ին Արդարադատության նախարար Ցիփի Լիվնին Քարմիին նշանակել է Ռիվլին կոմիտեի կազմում։ Հանձնաժողովը ուսումնասիրել է Դեմոնայում գտնվող միջուկային հետազոտական հաստատության աշխատակիցների փոխհատուցման համաձայնագիրը, որոնք ենթարկվել են ոսկրային ճառագայթման և ախտորոշվել էին քաղցկեղով։ 2014 թվականի մայիսին Քարմին նշանակվել է Locker Committee-ի անդամ, որն ուսումնասիրել է Իսրայելի ազգային պաշտպանության բյուջեն։ Բացի այդ, Քարմին խթանում է կանանց կարգավիճակի, հատկապես ակադեմիական ու բժշկական ոլորտներում, բարձրացմանը։ 2011 թվականին նշանակվել է Բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների կոմիտեում (այսպես կոչված Քարմի թիմ) կանանց ներկայացվածության խթանման նախագահ[32]։ 2015 թվականին Քարմին հանդես է եկել որպես Իսրայելի բժշկական ասոցիացիայի աշխատանքային խմբի ղեկավար, ուսումնասիրել կանանց կարգավիճակը բժշկության մեջ։

Պրոֆեսոր Քարմիի պաշտոնավարման երկարաձգման վեճ

խմբագրել

2017 թվականի նոյեմբերին նախագահի որոնողական հանձնաժողովը խորհուրդ տվեց պրոֆեսոր Քարմիի պաշտոնավարման ժամկետը երկու տարով երկարացվել է մինչև 2020 թվականի մայիսը։ Ի պատասխան, ակադեմիական սենատը արտահերթ նիստ անցկացրեց, որտեղ հայտարարեց, որ որոնողական հանձնաժողովը ձախողել է և կոչ արեց գործադիր կոմիտեի նախագահի պարոն Աշեր Հելեդին հրաժարական տալ[33]։ Գործադիր կոմիտեն որոշեց հաստատել երկարաձգումը, չնայած ակադեմիական անձնակազմի առարկություններին, ինչը հանգեցրեց հետագա բողոքների[34]։ Բացի այդ, պետական վերահսկողական կոմիտեն սկսել է ընտրության գործընթացի հետաքննություն[35]։ Իր կոլեգաներին ուղված պատասխան նամակում համալսարանի նախագահ Քարին ասում է.

  Իմ մտքում միայն համալսարանի լավն է, ուստի երբ ընտրվի նոր ղեկավար, ես առաջինը կշնորհավորեմ նրան՝ իմ տեղը թողնելու և ճանապարհը բացելու նրա համար, նույնիսկ եթե դա ավելի վաղ լինի, քան առաջիկա պաշտոնավարման երկու տարիները[36]։  

2018 թվականի փետրվարին գործադիր կոմիտեն հայտարարեց, որ 2018 թվականի վերջին կընտրվի նոր նախագահ և պրոֆեսոր Քարիին կավարտի որպես նախագահ իր պաշտոնավարումը[37]։

Պարգևներ

խմբագրել
  • 2016 թ.՝ JEWISH 100 մրցանակակիրներ, The Algemeiner[38]
  • 2015 թ.՝ Honorary Commander of the Order of the British Empire (CBE)[39]
  • 2015 թ.՝ The Paul Harris Fellow recognition, Rotary
  • 2013 թ.՝ Honorary degree, Dalhousie University, Halifax, Canada[40]
  • 2009 թ.՝ Իսրայելական ամբուլատոր մանկական ասոցիացիայի (IAPA) գերազանցության պարգև[41]
  • 2008 թ.՝ Ամերիկայի կանանց սիոնիստական կազմակերպության Հռչակավոր կանանց մրցանակ
  • 2003 թ.՝ «Բժշկության նվաճում» մրցանակ՝ Բեեր Շևայի քաղաքապետարանի կողմից
  • 2002 թ.՝ Խաղաղության մրցանակ Կանադայի միջազգային գիտական փոխանակման ծրագրի (CISEPO) կողմից (Քարմին եղել է Իսրայելի բժիշկ դեկանների ներկայացուցիչ)
  • 2001 թ.՝ Դաունի համախտանիշով երեխաների համար Yated հարատև նվաճման մրցանակ

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ https://www.bbc.com/news/world-34745739
  2. ↑ «Juggling Act». Haaretz (անգլերեն). 2012 թ․ մարտի 1. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 23-ին.
  3. ↑ Bet-Or H, Weizman D, Elbedour K, Shoham-Vardi I, Carmi R (2000). «Community based program to prevent hereditary deafness among the negev bedouins in israel». J Med Genet. A15 (37).{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  4. ↑ Scott, D. A.; Carmi, R.; Elbedour, K.; Yosefsberg, S.; Stone, E. M.; Sheffield, V. C. (1996 թ․ օգոստոսի 1). «An autosomal recessive nonsyndromic-hearing-loss locus identified by DNA pooling using two inbred Bedouin kindreds». American Journal of Human Genetics. 59 (2): 385–391. ISSN 0002-9297. PMC 1914732. PMID 8755925.
  5. ↑ Raz, Aviad E.; Atar, Marcela; Rodnay, Maya; Shoham-Vardi, Ilana; Carmi, Rivka. «Between Acculturation and Ambivalence: Knowledge of Genetics and Attitudes towards Genetic Testing in a Consanguineous Bedouin Community». Public Health Genomics. 6 (2): 88–95. doi:10.1159/000073004.
  6. ↑ Scott, D. A.; Carmi, R.; Elbedour, K.; Duyk, G. M.; Stone, E. M.; Sheffield, V. C. (1995 թ․ հոկտեմբերի 1). «Nonsyndromic autosomal recessive deafness is linked to the DFNB1 locus in a large inbred Bedouin family from Israel». American Journal of Human Genetics. 57 (4): 965–968. ISSN 0002-9297. PMC 1801487. PMID 7573061.
  7. ↑ Birnbaum, Ramon Y.; Landau, Daniella; Elbedour, Khalil; Ofir, Rivka; Birk, Ohad S.; Carmi, Rivka (2008 թ․ ապրիլի 15). «Deletion of the first pair of fibronectin type III repeats of the integrin β-4 gene is associated with epidermolysis bullosa, pyloric atresia and aplasia cutis congenita in the original Carmi syndrome patients». American Journal of Medical Genetics Part A (անգլերեն). 146A (8): 1063–1066. doi:10.1002/ajmg.a.31903. ISSN 1552-4833.
  8. ↑ Chiang, Annie P.; Beck, John S.; Yen, Hsan-Jan; Tayeh, Marwan K.; Scheetz, Todd E.; Swiderski, Ruth E.; Nishimura, Darryl Y.; Braun, Terry A.; Kim, Kwang-Youn A. (2006 թ․ ապրիլի 18). «Homozygosity mapping with SNP arrays identifies TRIM32, an E3 ubiquitin ligase, as a Bardet–Biedl syndrome gene (BBS11)». Proceedings of the National Academy of Sciences (անգլերեն). 103 (16): 6287–6292. doi:10.1073/pnas.0600158103. ISSN 0027-8424. PMC 1458870. PMID 16606853.
  9. ↑ Nishimura, Darryl Y.; Fath, Melissa; Mullins, Robert F.; Searby, Charles; Andrews, Michael; Davis, Roger; Andorf, Jeaneen L.; Mykytyn, Kirk; Swiderski, Ruth E. (2004 թ․ նոյեմբերի 23). «Bbs2-null mice have neurosensory deficits, a defect in social dominance, and retinopathy associated with mislocalization of rhodopsin». Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America (անգլերեն). 101 (47): 16588–16593. doi:10.1073/pnas.0405496101. ISSN 0027-8424. PMC 534519. PMID 15539463.
  10. ↑ Mykytyn, Kirk; Nishimura, Darryl Y.; Searby, Charles C.; Shastri, Mythreyi; Yen, Hsan-jan; Beck, John S.; Braun, Terry; Streb, Luan M.; Cornier, Alberto S. (2002 թ․ օգոստոսի 1). «Identification of the gene (BBS1) most commonly involved in Bardet-Biedl syndrome, a complex human obesity syndrome». Nature Genetics (անգլերեն). 31 (4): 435–438. doi:10.1038/ng935. ISSN 1061-4036. PMID 12118255.
  11. ↑ Walder, Roxanne Y.; Landau, Daniel; Meyer, Peter; Shalev, Hanna; Tsolia, Maria; Borochowitz, Zvi; Boettger, Melanie Barbara; Beck, Gretel E.; Englehardt, Richard K. (2002 թ․ հունիսի 1). «Mutation of TRPM6 causes familial hypomagnesemia with secondary hypocalcemia». Nature Genetics (անգլերեն). 31 (2): 171–174. doi:10.1038/ng901. ISSN 1061-4036. PMID 12032570.
  12. ↑ Nishimura, Darryl Y.; Searby, Charles C.; Carmi, Rivka; Elbedour, Khalil; Maldergem, Lionel Van; Fulton, Anne B.; Lam, Byron L.; Powell, Berkley R.; Swiderski, Ruth E. (2001 թ․ ապրիլի 2). «Positional cloning of a novel gene on chromosome 16q causing Bardet–Biedl syndrome (BBS2)». Human Molecular Genetics (անգլերեն). 10 (8): 865–874. doi:10.1093/hmg/10.8.865. ISSN 0964-6906. PMID 11285252.
  13. ↑ Haider, Neena B.; Jacobson, Samuel G.; Cideciyan, Artur V.; Swiderski, Ruth; Streb, Luan M.; Searby, Charles; Beck, Gretel; Hockey, Robin; Hanna, David B. (2000 թ․ փետրվարի 1). «Mutation of a nuclear receptor gene, NR2E3, causes enhanced S cone syndrome, a disorder of retinal cell fate». Nature Genetics (անգլերեն). 24 (2): 127–131. doi:10.1038/72777. ISSN 1061-4036. PMID 10655056.
  14. ↑ Carstea, Eugene D.; Morris, Jill A.; Coleman, Katherine G.; Loftus, Stacie K.; Zhang, Dana; Cummings, Christiano; Gu, Jessie; Rosenfeld, Melissa A.; Pavan, William J. (1997 թ․ հուլիսի 11). «Niemann-Pick C1 Disease Gene: Homology to Mediators of Cholesterol Homeostasis». Science (անգլերեն). 277 (5323): 228–231. doi:10.1126/science.277.5323.228. ISSN 0036-8075. PMID 9211849.
  15. ↑ Maman, Eran; Maor, Esther; Kachko, Leonid; Carmi, Rivka (1998 թ․ հունիսի 30). «Epidermolysis bullosa, pyloric atresia, aplasia cutis congenita: Histopathological delineation of an autosomal recessive disease». American Journal of Medical Genetics (անգլերեն). 78 (2): 127–133. doi:10.1002/(sici)1096-8628(19980630)78:2<127::aid-ajmg6>3.0.co;2-l. ISSN 1096-8628.
  16. ↑ Scott, Da; Kraft, Ml; Carmi, R; Ramesh, A; Elbedour, K; Yairi, Y; Srisailapathy, C. R. Srikumari; Rosengren, Ss; Markham, Af (1998 թ․ հունվարի 1). «Identification of mutations in the connexin 26 gene that cause autosomal recessive nonsyndromic hearing loss». Human Mutation (անգլերեն). 11 (5): 387–394. doi:10.1002/(sici)1098-1004(1998)11:5<387::aid-humu6>3.0.co;2-8. ISSN 1098-1004.
  17. ↑ Buskila, Dan; Neumann, Lily; Hazanov, Ilia; Carmi, Rivka (1996 թ․ դեկտեմբերի 1). «Familial aggregation in the fihromyalgia syndrome». Seminars in Arthritis and Rheumatism. 26 (3): 605–611. doi:10.1016/S0049-0172(96)80011-4.
  18. ↑ Carmi, R.; Rokhlina, T.; Kwitek-Black, A. E.; Elbedour, K.; Nishimura, D.; Stone, E. M.; Sheffield, V. C. (1995 թ․ հունվարի 1). «Use of a DNA pooling strategy to identify a human obesity syndrome locus on chromosome 15». Human Molecular Genetics. 4 (1): 9–13. doi:10.1093/hmg/4.1.9. ISSN 0964-6906. PMID 7711739.
  19. ↑ Sheffield, Val C.; Carml, Rivka; Kwltek-Black, Anne; Rokhlina, Tatiana; Nishlmura, Darryl; Duyk, Geoffrey M.; Elbedour, Khalil; Sunden, Sara L.; Stone, Edwin M. (1994 թ․ օգոստոսի 1). «Identification of a Bardet-Biedl syndrome locus on chromosome 3 and evaluation of an efficient approach to homozygosity mapping». Human Molecular Genetics (անգլերեն). 3 (8): 1331–1335. doi:10.1093/hmg/3.8.1331. ISSN 0964-6906. PMID 7987310.
  20. ↑ Carmi, R.; Gohar, J.; Meizner, I.; Katz, M. (1994 թ․ հունիսի 1). «Spontaneous abortion–high risk factor for neural tube defects in subsequent pregnancy». American Journal of Medical Genetics (անգլերեն). 51 (2): 93–97. doi:10.1002/ajmg.1320510203. ISSN 1096-8628.
  21. ↑ Parvari, R.; Weinstein, Y.; Ehrlich, S.; Steinitz, M.; Carmi, R. (1994 թ․ փետրվարի 15). «Linkage localization of the thoraco-abdominal syndrome (TAS) gene to Xq25–26». American Journal of Medical Genetics (անգլերեն). 49 (4): 431–434. doi:10.1002/ajmg.1320490416. ISSN 1096-8628. PMID 7909197.
  22. ↑ Kwitek-Black, Anne E.; Carmi, Rivka; Duyk, Geoffrey M.; Buetow, Kenneth H.; Elbedour, Khalil; Parvari, Ruti; Yandava, Chandra Naidu; Stone, Edwin M.; Sheffield, Val C. (1993 թ․ դեկտեմբերի 1). «Linkage of Bardet–Biedl syndrome to chromosome 16q and evidence for non–allelic genetic heterogeneity». Nature Genetics (անգլերեն). 5 (4): 392–396. doi:10.1038/ng1293-392. PMID 8298649.
  23. ↑ Carmi, Rivka; Boughman, Joann A. (1992 թ․ հունվարի 1). «Pentalogy of Cantrell and associated midline anomalies: A possible ventral midline developmental field». American Journal of Medical Genetics (անգլերեն). 42 (1): 90–95. doi:10.1002/ajmg.1320420118. ISSN 1096-8628. PMID 1308371.
  24. ↑ Carmi, R.; Meizner, I.; Katz, M. (1990 թ․ հուլիսի 1). «Familial congenital diaphragmatic defect and associated midline anomalies: Further evidence for an X-linked midline gene?». American Journal of Medical Genetics (անգլերեն). 36 (3): 313–315. doi:10.1002/ajmg.1320360314. ISSN 1096-8628. PMID 2363430.
  25. ↑ Carmi, R.; Sofer, S.; Karplus, M.; Ben-Yakar, Y.; Mahler, D.; Zirkin, H.; Bar-Ziv, J.; Opitz, John M. (1982 թ․ մարտի 1). «Aplasia cutis congenita in two sibs discordant for pylori atresia». American Journal of Medical Genetics (անգլերեն). 11 (3): 319–328. doi:10.1002/ajmg.1320110308. ISSN 1096-8628.
  26. ↑ «OMIM - % 313850 - THORACOABDOMINAL SYNDROME; THAS». www.omim.org. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 8-ին.
  27. ↑ «OMIM Entry - # 226730 - CARMI SYNDROME». www.omim.org. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 8-ին.
  28. ↑ Carmi, R.; Barbash, A.; Mares, A. J. (1990 թ․ մայիսի 1). «The thoracoabdominal syndrome (TAS): A new X-linked dominant disorder». American Journal of Medical Genetics (անգլերեն). 36 (1): 109–114. doi:10.1002/ajmg.1320360122. ISSN 1096-8628. PMID 2139758.
  29. ↑ Gale, Rena; Redner-Carmi, Rivka; Gale, J. (1977 թ․ հոկտեմբերի 1). «Accumulation of Carbon Dioxide in Oxygen Hoods, Infant Cots, and Incubators». Pediatrics (անգլերեն). 60 (4): 453–456. ISSN 0031-4005. PMID 905008.
  30. ↑ «A member of the Advisory Board of the Genesis Prize Foundation». The Genesis Prize.
  31. ↑ «UK-Israel Science Council British Council». www.britishcouncil.org.il (անգլերեն). Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 24-ին.
  32. ↑ «במוסדות להשכלה גבוהה קידום וייצוג נשים -תשע"ה 2015 דו"ח הועדה» (PDF).
  33. ↑ צור, ירדן (2017 թ․ նոյեմբերի 22). «חרף ההנחיות, אונ' בן גוריון רוצה להאריך את כהונת הנשיאה; הפרופסורים מתנגדים». הארץ (եբրայերեն). Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 26-ին.
  34. ↑ צור, ירדן (2017 թ․ դեկտեմբերի 21). «מחריף המשבר באונ' בן גוריון: נעצר הליך מינוי הרקטור החדש». הארץ (եբրայերեն). Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 6-ին.
  35. ↑ «מבקר המדינה בודק הארכת מינויה של נשיאת אוניברסיטת בן גוריון». ערוץ עשר (եբրայերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 7-ին. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 6-ին.
  36. ↑ (Tzur) צור, (Yarden) ירדן (2018 թ․ հունվարի 2). «(The president of Ben-Gurion University responds to the protest) נשיא אוניברסיטת בן גוריון מגיב למחאה». הארץ (եբրայերեն). Ha'aretz. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 21-ին.
  37. ↑ צור, ירדן (2018 թ․ փետրվարի 5). «אוניברסיטת בן גוריון: נבחר נשיא חדש עד תום 2018». הארץ (եբրայերեն). Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 6-ին.
  38. ↑ «JEWISH 100 awardees». The Algemeiner. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 30-ին.
  39. ↑ «Honorary Commander of the Order of the British Empire». GOV.UK. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 18-ին.
  40. ↑ «Honorary degree, Dalhousie University». Dalhousie University. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 28-ին.
  41. ↑ «An award in excellence from the Israel Ambulatory Pediatric Association». inn.co.il. Վերցված է 2009 թ․ հուլիսի 8-ին.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ռիվկա_Քարմի&oldid=9514724» էջից