Ջոն Ալթուն
Ջոն Ալթուն (անգլ.՝ John Altoon, նոյեմբերի 5, 1925 կամ 1925[1][2][3], Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ - փետրվարի 8, 1969 կամ 1969[3][4][5], Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), հայկական ծագումով ամերիկացի նկարիչ։
Ջոն Ալթուն | |
|---|---|
| Ծնվել է | նոյեմբերի 5, 1925 կամ 1925[1][2][3] |
| Ծննդավայր | Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ |
| Վախճանվել է | փետրվարի 8, 1969 կամ 1969[3][4][5] |
| Մահվան վայր | Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ |
| Քաղաքացիություն |  ԱՄՆ[3] |
| Կրթություն | Chouinard Art Institute?, Օտիսի արվեստի և դիզայնի քոլեջ և Արվեստի կենտրոնի դիզայնի քոլեջ |
| Մասնագիտություն | նկարիչ և նկարիչ-փորագրող |
| Ոճ | աբստրակտ էքսպրեսիոնիզմ |
| Ամուսին | Babs Altoon? |
Կենսագրություն խմբագրել
Ծնվել է Լոս Անջելեսում, ներգաղթյալ հայերի ընտանիքում։ 1947-1949 թվականներին հաճախել է Օտիսի Արվեստի ինստիտուտ, 1947-1950 թվականներին սովորել է նաև Լոս Անջելեսի Դիզայնի արվեստի կենտրոնում, իսկ 1950 թվականին՝ Շուինարի Արվեստի ինստիտուտում։ Ալթունը ականավոր գործիչ էր Լոս Անջելեսի Արվեստի ասպարեզում 1950 - ականներին և 1960-ականներին։ Նրա աշխատանքների ցուցահանդեսներն անցկացվել են Սան Դիեգոյի ժամանակակից արվեստի թանգարանում, Ուիթնիի ամերիկյան արվեստի թանգարանում, Նյու Յորքում, Քորքորան պատկերասրահում, Վաշինգտոնում, Սան Ֆրանցիսկոյի կերպարվեստի թանգարաններում, Բաքսթերի թանգարանում, Փասադենայում և Լոս Անջելեսի շրջանի արվեստի թանգարանում (բացվել է 2014 թվականի հունիսին)։
Գործունեություն խմբագրել
Ալթունի գործունեության վրա ազդել է աբստրակտ էքսպրեսիոնիզմի շարժումը, թեև առավել հայտնի է 1960-ականների իր պատկերավոր նկարներով, ինչպես նկարագրում է Լի Օլմանը անորոշ պատկերավոր, բուսաբանական և կենսաբանական ձևերի բառարան, որը նա ստեղծել է մինչև մահ[6]:Նա "Ֆերուս խմբի" արվեստագետների, այսպես կոչված, ֆերուսի պատկերասրահ ասոցիացիայի մի մասն էր, որը գործել է Լոս Անջելեսում 1957-1966 թթ․[6]։ Այս խմբում ընդգրկված այլ նկարիչներից են' Էդվարդ Քինհոլցը, Լարի Բելլը, Ռոբերտ Իրվինը, Բիլլի Ալ Բենգսթոնը։ Ալթունի և Ֆերուսի պատկերասրահի այլ նկարիչների մասին վավերագրական Քուլ Սկուլ ֆիլմում ասվում է ու շատ արվեստագետներ ասում էին, որ Ջոնն ամենազվարճալին ու ընկերասերն էր և բոլորը սիրում էին նրան։ Նա կարող էր գերել ցանկացած մարդու։ Ալթունը, Ֆերուս պատկերասրահում անցկացրած տարիներին նա ստեղծեց Ocean Park շարքը, որը պատկերում էր Վենետիկի և Կալիֆորնիայի Սանտա Մոնիկայ լողափնյա քաղաքի շրջակայքը[7]։ Շարքը բաղկացած է 18 նկարից, ինչպես նաև որոշ աշխատանքներից, որոնք նա արել է թղթի վրա։ նա հայտնի էր ուղեղից մինչև վրձինն ու ձեռքը մոտեցման, կտավի վրա բնության աբստրակցիայի, ազատ բիոմորև ձևավորման շնորհիվ, ինչը նրա մեկնաբանությունը վերածում էր ափային շրջակայքի ուղիղ վերարտադրման։
Հոգեկան առողջություն խմբագրել
Լի Օլմանը Art in America ամսագրի 1999 թվականի հոդվածում նկարագրում է նկարչի կյանքը հետևյալ կերպ. "իր անսահման անհատականությամբ և անխոհեմ ինտենսիվությամբ Ջոն Ալթունը Լոս Անջելեսի 50-ականներին և 60-ականներին մեծ տեղ է զբաղեցրել։
30 տարեկանում Ալթունի մոտ ախտորոշվել է շիզոֆրենիա. Նա տառապում էր նաև դեպրեսիայի և պարանոյայի նոպաներով։ 1960-ականների սկզբին նա դարձավ բժիշկ Միլթոն Վեքսլերի հիվանդը, որը հայտնի հոգեվերլուծաբան է։ Վերջինս վերականգնեց նկարչի աշխատելու ունակությունը և այդ պահից մինչև մահն ընկած ժամանակահատվածը նրա կյանքի ամենաարդյունավետ և կայուն տարիներն էին։ Նա «տարված էր իրական դեմոններով»,- հիշում է Լարի Բելլը։
Իրվինգ Բլյումը ՝ Ֆերուս պատկերասրահի գործընկերը, նշում է[8]. " եթե պատկերասրահը հոգեհարազատ էր մեկ մարդու, ապա այդ մարդը Ջոն Ալթունն էր ՝ ջերմորեն սիրված, հանդուգն, ռոմանտիկ, շատ ամբիցիոզ, և մի փոքր խելագար։ Ալթունի պայքարը հոգեկան հիվանդության դեմ, նրա մեծ, մութ, ուժեղ անհատականությունը և նրա վաղ մահը սրտի կաթվածից 44 տարեկանում ավելին, քան իր արվեստը, սահմանում են իր ժառանգությունը։
Անձնական կյանք խմբագրել
Ջոն Ալթունն ամուսնացել է դերասանուհի Ֆեյ Սփեյնի հետ 1959-1962թթ.: Նա ամուսնացել է Ռոբերտեի («Բաբս») Լունինի հետ 1966 թվականից մինչև 1969 թվականը՝ իր մահը։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 https://americanart.si.edu/artist/john-altoon-72
- ↑ 2,0 2,1 https://whitney.org/artists/15
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
- ↑ 4,0 4,1 4,2 RKDartists (նիդերլ.)
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Frick Art Reference Library Photoarchive — 1920.
- ↑ 6,0 6,1 Ollman, Leah (February 1999). «Altoon: Beyond the Aura - Works of John Altoon». Art in America.
- ↑ http://blogs.getty.edu/pacificstandardtime/explore-the-era/worksofart/ocean-park-series/
- ↑ Krull, Craig (1996). Photographing the L.A;. Art Scene 1955-1975. Santa Monica: Smart Art Press. էջ 5.