Պունգա, առասպելական արարած մաորիների լեգենդներում, բոլոր շնաձկների, մողեսների, կատվաձկների, ինչպես նաև բոլոր սարսափելի ու տգեղ արարածների նախահայրն է։ Բոլոր տարօրինակ ու տգեղ արարածները, ըստ մաորիների դիցաբանության, Պունգայի երեխաներն են։ Տեղական Te aitanga a Punga (Պունգայի ժառանգ) արտահայտությունը օգտագործվում է որպես տգեղ մարդու նկարագրություն։

Պունգա՝ բոլոր տարօրինակ արարածների հայրը, ինչպիսիք են կատվաձկները, շնաձկները և մողեսները:

Մաորիների դիցաբանություն խմբագրել

Պունգան ծովերի աստված Տանգարոայի որդին է։ Երբ Թաֆիրիմատեան (ամպրոպի աստվածը) պատերազմ է սկսել իր եղբայների հետ, ովքեր բաժանել էին Ռանգիին և Պապային (երկինքն ու երկիրը), Պունգայի երկու որդիները՝ Իկատերեն և Տու Տե Վեհիվեհին ստիպված են լինում իրենց կյանքը փրկելու համար փախչել։ Իկատերեն թաքնվում է ծովում և դառնում է ձկների աստվածը, իսկ Տու Տե Վեհիվեհի ապաստան է գտնում անտառում և դառնում է մողեսների հայրը։

Ինչպես ծովերի աստված Տանգարոային է հարիր, Պունգայի անունն ունի ծովային արմատները՝ մաորիների լեզվով պունգան նշանակում է «քար-խարիսխ», իսկ Պոլինեզիայում այդ բառով անվանում են կորալներին, որոնք նույնպես օգտագործում են որպես խարիսխ[1]։

Լեգենդի այլ փոփոխակություններում, Պունգան Ռանգիի (երկնքի հայր) և Պապայի (երկրի մայր) որդին է։ Ըստ Տաֆակիների էպոսի, որը վերագրվում է Նհատի Հաու ցեղին, Պունգան Կարիխի և Հեմայի եղբայրն է, բայց շատ այլ վերապատումների, նա Կարիխի և Տաֆակիի զարմիկն է[2]։

Պոլինեզիա այլ մարզերի առասպելներ խմբագրել

Որոշ հավայան առասպելների, Հեման և Պունգան Այկանակիի և Հինահանայակամալամիի որդիներն են[3]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Craig 1989:219, Tregear 1891:374
  2. Craig 1989:219, Tregear 1891:374, White 1887:95, 125
  3. Tregear 1891:374

Աղբյուրներ խմբագրել

  • R. D. Craig, Dictionary of Polynesian Mythology (Greenwood Press-ը։ New York), 1989.
  • R. E. Tregear, maori-ը-Polynesian Comparative Dictionary (Lyon and Blair: Lambton Quay), 1891.
  • J. White, The Ancient History of the maori-ը, Volume I (Government Printer: Wellington), 1887.