Վիքիպեդիա

Պիտբուլ (շուն)

՞
Պիտբուլ
Պիտբուլ
Գիտական դասակարգում
Թագավորություն Կենդանիներ
Տիպ Քորդավորներ (Chordata)
Դաս Կաթնասուններ (Mammalia)
Կարգ Գիշատիչներ(Carnivora)
Ընտանիք Շնազգիներ(Canidae)
Լատիներեն անվանում
Canis lupus familiaris


Պիտբուլը բուլդոգների և տերիերների խառնուրդից ծնված շան ցեղատեսակի ընդհանուր անունն է։ ՊԻտբուլ ցեղատեսակը, մասնավորապես, կասկածելի է համարվում, քանի որ այն ներառում է մի շարք տոհմային ցեղատեսակների, ոչ ֆորմալ տեսակների եւ երեւույթների խառնուրդներ,որոնք չեն կարող ճշտգրտորեն որոշվել[1]։ Պաշտոնական ցեղատեսակները, որոնք հաճախ նույանցվում են Պիտբուլ ցեղատեսակի հետ, ներառում են ամերիկյան Ամերիկյան պիտբուլտերիերը, ամերիկյան Ստադֆորդշայրտերիերը, Ամերիկյան Բուլին և Ստադֆորդշայր Բուլլ Տերիերը[2][3][4]։

Այս ցեղատեսակի մեջ երբեմն կարելի է ներառել նաև ամերիկյան բուլդոգը[5]։ Խառը ցեղատեսակի շները, որոնք ֆիզիկապես նման են այս ցեղատեսակներին, ապաստարանների կողմից հաճախ անվանում են «փոսի ցուլեր»։ Այս ցեղատեսակներից շատերը ի սկզբանե ձևավորվել են որպես կռվող շներ՝ խաչասերված ցուլ-խայծ համարվող շներից (որոնք օգտագործվում էին խոշոր կենդանիների դեմքերն ու գլուխները պահելու համար, ինչպիսիք են ցուլերը) և տերիերներից[5]:Արյունալի սպորտում շների օգտագործումն արգելելուց հետո այդպիսի շները ԱՄՆ-ում որպես որսորդական շներ են օգտագործվել վայրի անասունների և խոզերի համար, որսի և անասուններին քշելու համար, և որպես ընտանիքի ուղեկիցներ:Չնայած շների կռիվն այժմ անօրինական է Միացյալ Նահանգներում, այն դեռ գոյություն ունի որպես ընդհատակյա գործունեություն, և պիտբուլները սովորական տեսակ են համարվում։ Ամերիկյան անասնաբուժական բժշկական ասոցիացիայի համաձայն, «պիտբուլ տիպի շների տերերը վտանգում են իրենց կյանքը ուժեղ ցեղատեսակներ պահելով, սակայն վերահսկվող ուսումնասիրությունները այս ցեղատեսակի խումբը վտանգավոր չեն համարել»[1]։ Քանի որ խճճված ցեղատեսակների սեփականատերերը ավելի հավանական է, որ ներգրավված լինեն հանցավոր կամ բռնի գործողություններում, ցեղատեսակի հարաբերակցությունը կարող է ունենալ սեփականատիրոջ վարքագիծը որպես պատճառահետևանքային գործոն[1]։ Որոշ իրավասություններ ունեն օրենսդրություն, որն արգելում է տվյալ ցեղատեսակի պահումը, իսկ որոշ ապահովագրական ընկերություններ չեն կրում պատասխանատվություն պիտբուլների խայթոցների դեպքում։ Ի թիվս այլ դերերի, պիտբուլները ծառայել են որպես ոստիկանական շներ, որոնողափրկարարական շներ, իսկ մի քանիսը հայտնվել են կինոնկարում։

Պատմություն խմբագրել

 
Լոնդոնի «Վուդքաթ» քարտեզի վրա, մ.թ.1561 թ. (Շները ցուցադրված են գրիչներից դուրս գալիս յուրաքանչյուր կողմում)
 
Ամերիկյան Պիտբուլ տերիերի ձագուկ

Պիտբուլները ստեղծվել են բուլդոգների և տերիերների խաչասերումից` բուլդոգի ուժը զուգակցում տերիերի պիտանելիության և ճարպկության հետ։ Միացյալ Թագավորությունում այդ շները օգտագործվում էին արյունալի մարզաձևերում, ինչպիսիք են ցլամարտը և արջամարտը։ Այս արյունալի մարզաձևերը պաշտոնապես վերացվեցին 1835 թվին, քանի որ Բրիտանիան սկսեց մտցնել կենդանիների բարեկեցության օրենքներ։ Քանի որ շների կռիվներն ավելի էժան էին կազմակերպելը և շատ ավելի հեշտ էր օրենքից թաքցնելը, քան ցլինը կամ արջինը,փոխարենը արյունալի սպորտի ջատագովները դիմում էին իրենց շներին ոչնչացնելուն[5]:Շների կռիվները համարվում էր ինչպես արյունալի մարզաձև, խաղային պրակտիկայով զբաղվելու միջոց,այնպես էլ շների որակի փորձարկման շարունակման միջոց:Ոմանք ընտրովի դաստիարակվել են իրենց մարտունակության համար[6]։ Պիտբուլները նաև կազմում են այն շների մեծամասնությունը, որոնք օգտագործվում են Ամերիկայում ապօրինի շների դեմ պայքարելու համար[7]։

Բացի այդ, իրավապահ կազմակերպությունները հայտնում են, որ այդ շները օգտագործվում են այլ ստոր նպատակներով, ինչպիսիք են թմրամիջոցների ապօրինի գործողությունները պաշտպանելը[8][9] ոսիկանության համակարգում[10], հետախուզման մեջ.[11] Օրենքին համաձայն պիտբուլները օգտագործվել են որպես ոստիկանական շներ:.[12][13]:

Պիտբուլ տիպի շների մարտական հեղինակությանը բարձրացնելու համար, 1996-ին Սան Ֆրանցիսկոյի Կենդանիների նկատմամբ դաժանության կանխարգելման ընկերությունը վերանվանվեց «Սբ․Պիտբուլ տերիերների» ընկերություն[14]։ 60 տարբեր խառնվածքներով շներ ընդունվեցին, մինչև ծրագիրը դադարեցվեց, այն բանից հետո, երբ նոր ընդունվածպիտբուլները սպանեցին կատուներին[15] Նյու Յորքի Կենդանիների խնամքի և վերահսկման կենտրոնը նմանատիպ մոտեցում փորձեց նաև 2004-ին ՝պիտբուլներին վերանվանելով որպես «Նյու Յորք», բայց հանեց գաղափարը ՝ ի դեմս ճնշող հասարակական ընդդիմության[16][17]։

 
Կապտաքիթ պիտբուլի ձագ

Ներկայումս կան մի շարք ցեղատեսակներ, որոնք ճանաչվում են տարբեր ասոցիացիաների կողմից, որոնք ներառվում են «պիտբուլ» տերմինի տակ։ Ֆեդերացիան Cynologique International-ը ներկայումս ճանաչում է միայն երեք ցեղատեսակ ՝ ԲուլիՏերիեր, Փոքրիկ Բուլի Տերիեր և Սսադֆորդշայր Բուլլի Տերիեր[18]։

Ճանաչում խմբագրել

Շներ, որոնք կոչվում են պիտբուլներ, կիսում են նմանատիպ ֆիզիկական բնութագրեր, բայց կռվարար ցեղատեսակի շների մեջ ձևաբանական փոփոխությունը դժվարացնում է նույնիսկ մասնագետների համար, որպեսզի դրանք տեսողականորեն առանձնանում են[19][20][21]։

Թեև խառը ցեղատեսակի շները հաճախ պիտակավորվում են որպես պիտբուլներ, եթե դրանք ունեն որոշակի ֆիզիկական բնութագրեր, ինչպիսիք են քառակուսիաձև գլուխը կամ մարմնի ծանրաշարժ տեսակը[22],, Խառը ցեղատեսակի շների տեսողական նույնականացումը չի առաջարկվում գիտնականների խմբի կողմից[19]:Որոշ ցեղատեսակներ, որոնք հաճախ ներառվում են պիտբուլներ տեսակների մեջ (բայց որոնք գենետիկորեն չեն համարվում պուտբուլ տեսակ) ընդգրկում են Քեյն Կորսոն, Դոգո Արգենտինոն, Դոգու դե Բորդոն և այլն, բայց քանի որ այդ ցեղատեսակները չեն ծագել բուլդոգների և տեռասների խաչասերումից դրանք չեն ընկնում «պիտբուլ» տերմինի տակ[23][24]։

Շների հարձակման ռիսկ խմբագրել

Մարդկանց և կենդանիների միջև բռնի փոխհարաբերությունները ուսումնասիրվել են ԱՄՆ կառավարության կողմից, մասնավորապես ՝ Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման կենտրոնի կողմից (CDC)[25], ինչպես նաև ակադեմիական անասնաբուժական հետազոտողների կողմից[1]։ Այս ուսումնասիրությունների մեկնաբանությունը, ցեղատեսակների տեսակավորումը և արդիականությունը հարցերի և փոփոխական հանգամանքների տեղիք են տվել՝հասնելով բուռն հակասությունների[26][27][28]։

Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման կենտրոնների կողմից 2000 թ. տեղի ունեցած հետազոտությունների համաձայն, որն ուսումնասիրում է ինչպես լրատվամիջոցների հաշվետվությունները, այնպես էլ Միացյալ Նահանգների Humane Society- ի տվյալները, պիտբուլ տիպերը համարվել են շների խայթոցների հետ կապված մահացությունների մոտավորապես մեկ երրորդում։

 
Արու պիտբուլ,խառնուրդ

Հակառակ ժողովրդական առասպելին, պիտբուլ տեսակի շները չունեն «փակող ծնոտներ»[29]։Պիտբուլների ծնոտի մկանների և ոսկրային կառուցվածքում ֆիզիոլոգիական «արգելափակման մեխանիզմ» չկա[30]:Պիտբուլներն ունեն նաև լայն գանգեր, դեմքի լավ զարգացած մկաններ և ուժեղ ծնոտներ[31], և որոշ հետազոտություններ ցույց են տալիս, որ պիտբուլների խայթոցները հատկապես լուրջ են, քանի որ նրանք հակված են խոր խայթոցների, և իրենց մոլերը հյուսել հյուսվածքի մեջ։ Ամոնիակի ամպուլը կոտրելը և այն մինչև շան քիթը պահելը կարող է հանգեցնել, որ շունը ազատ արձակի իր զոհին[32] :

Ցեղատեսակի օրենսդրություն խմբագրել

Լայնորեն ճանաչված պիտբուլի հարձակումները հանրաճանաչ լրատվամիջոցներում հանգեցրել են ցեղատեսակների հատուկ օրենսդրության (BSL) ընդունմանը մի քանի իրավասություններում։ Որոշ դեպքերում, պետական օրենսդրությամբ բուծվել են ցեղատեսակի հատուկ արգելքներ[33][34]։ Այս ընկալումները հանգեցրել են նաև պատասխանատվության ապահովագրության հավելավճարների ավելացման։

Պարզվել է, որ ցեղատեսակի նկատմամբ հատուկ օրենսդրությունը անարդյունավետ է շների հարձակման քանակը նվազեցնելու համար[35]։ Պիտբուլների սահմանափակող իրավասություններից շատերը իրենց կիրառում են գտել ամերիկյան Պիտբուլ տերիերի, ամերիկյան Սթաֆֆորդշայր Տերիերի, Սթաֆֆորդշայր Բուլլ Տերիերի և ցանկացած այլ շների վրա, որոնք ունեն էական ֆիզիկական բնութագրեր և այդ ցեղատեսակների տեսքը։ Այդպիսի իրավասություններ կան Կանադայի Օնտարիո նահանգում[36], և ԱՄՆ Մայամի[37] և Դենվեր քաղաքներում[38]։ Այնուամենայնիվ, Սինգապուրում գործող մի քանի իրավասություններում[39] ժամանակակից ամերիկյան բուլդոգը դասակարգում են որպես «պիտբուլ» ցեղատեսակ։ Միացյալ Թագավորությունում պիտբուլը ամերիկյան Պիտբուլտերիերն է[40]։

Միացյալ Նահանգների[41][42] և Կանադայի[43][44] դատարանները որոշում են կայացրել, որ փորձագիտական տեսակավորումը հրապարակված ցեղատեսակի չափանիշներ օգտագործելիս բավարար է ցեղատեսակի վերաբերյալ հատուկ օրենսդրության իրականացման համար։

ASPCA- ն ասում է, որ ենթադրյալ գերազննումների մասին զեկույցի հետ զուգահեռ կեղծ հաշվետվությունը մեծ ներդրում է ունեցել ցեղատեսակի վերաբերյալ հասարակության ընկալումներում[45]։

Առևտրային սահմանափակումներ խմբագրել

Պատասխանատվության ապահովագրություն խմբագրել

Շների տերերը ԱՄՆ-ում կարող են պատասխանատվություն կրել իրենց շների կողմից պատճառած կամ պատճառված վնասվածքների համար։ Ընդհանուր առմամբ, սեփականատերերը պատասխանատվություն են կրում, եթե նրանք անխոհեմաբար անզգույշ են եղել շանը պահելու կամ դաստիարակելու գործում, կամ եթե նրանք նախապես գիտեին, որ շունը վնասվածք պատճառելու միտում ունի (օրինակ ՝ խայթոց)։ Այնուամենայնիվ, տեղական օրենսդրությամբ սեփականատերը խիստ պատասխանատվություն է կրում իրենց շների պատճառած բոլոր վնասների համար ՝ անկախ անուշադրության կամ շան հակումների նախահաշվարկից։ Բնակարանատերերի և վարձատուների ապահովագրության կանոնները, որպես կանոն, ապահովում են 100,000-300,000 ԱՄՆ դոլարի պարտավորություն, շների կողմից հասցված վնասվածքների համար[46], այնուամենայնիվ, որոշ ապահովագրական ընկերություններ սահմանափակում են իրենց շների խայթոցների պատասխանատվության պահանջները՝ դնելով սահմանափակումներ այն շների տերերի համար, որոնք ապահովագրված են։

 
Պիտբուլ՝ կտրված ականջներով

Վարձակալված գույքի տերերը կարող են նաև պատասխանատվություն կրել, եթե նրանք իմանային, որ ագրեսիվ շունն ապրում է իրենց տանը, և նրանք ոչինչ չեն ձեռնարկել իրենց սեփականությունում այլ վարձակալների անվտանգությունը ապահովելու համար։ Արդյունքում, վարձակալության տրվող շատ գույքեր արգելում են պիտբուլ տիպի շներին և ցանկացած այլ ցեղատեսակի, եթե վարձակալության գույքի ապահովագրությունը չի ապահովելու այդ տեսակի շների կողմից պատճառված վնասը։ Շների ցեղատեսակները, որոնք առավել հաճախ ուղղված են ապահովագրական ընկերություններին, ներառում են պիտ բուլ տիպի շներ, Ռոթվեյլերներ, գերմանական հովվաշներ, Դոբերման Պինշերներ, Ակիտաս (Ակիտա Ինու և ամերիկյան Ակիտաս) և Չոու Չոու[47]։ 2013-ին Կալիֆոռնիայում Ֆերմերների Ապահովագրական ընկերությունը տեղեկացրեց քաղաքաբնակներին, որ այն այլևս չի փոխհատուցելու պիտբուլների հասցրած վնասը։ Ֆերմերների խոսնակն ասաց, որ այդ ցեղատեսակները կազմում են գործակալության շների խայթոցների ավելի քան քառորդ մասը[48]։

Ավիափոխադրողի սահմանափակումներ խմբագրել

Մի քանի ավիափոխադրողներ արգելք են դրել շների որոշ ցեղատեսակների վրա։ Հետևյալ աղյուսակում ներկայացված է շների վրա ավիափոխադրողի արգելքի նմուշառումը։

Ավիաուղի Պատճառ Մանրամասները
Էյր Ֆրանս Անվտանգություն 1-ին կարգի շները, ինչպես սահմանված է Ֆրանսիայի Գյուղատնտեսության, Սննդի և Անտառաբուծության նախարարությունների կողմից, թույլատրված չէ տրանսպորտի համար, կամ ՝ որպես ուղեբեռ կամ բեռ։ Այսպես կոչված «հարձակողական շները» չեն պատկանում որոշակի ցեղատեսակի, բայց մորֆոլոգիայի մեջ նման են հետևյալներին ՝ Ստաֆֆորդշայր Բուլ տերիերի կամ ամերիկյան Պիտբուլի, Մասթիվի կամ Տոսասի[49]:,Տիտանը, որը փրկեց իր տիրոջ կնոջը անեվրիզմից,Դ-Բոյը, որը երեք փամփուշտ է վերցրել իր ընտանիքը զենքից ներխուժողից փրկելու համար[50],
Alaska Airlines Առողջություն Շների ցեղատեսակները, ներառյալ Staffordshire Bull Terriers- ը, ամերիկյան Staffordshire Terriers- ը և ամերիկյան Pit Bull Terriers- ը, թռչում են իրենց սեփականատիրոջ ռիսկով, առանց լրացուցիչ փոխհատուցման, եթե շունը վնասվածք է ստացել կամ մահանում է տարանցման ընթացքում։ Ավիաընկերությունը կարող է հրաժարվել շանը ընդունելուց, եթե զգում է, որ արտաքին ջերմաստիճանը չափազանց ծայրահեղ է կենդանու անվտանգության համար:.[51]
American Airlines Առողջություն Ամերիկյան ավիաընկերությունը չի ընդունի բրաչեֆեֆալ կամ խորտիկ քթով շները որպես ստուգված ուղեբեռ[52]։
Delta Air Lines Անվտանգություն «Մենք որոշել ենք, չթույլատրել,պիտբուլ ցեղատեսակի շների փոխադրումը, որոնք ծառայությանը խանգարող կենդանիներ են, անվտանգության հավանական ռիսկ են», - ասում են ավիաընկերությունից[53]։
United Airlines Առողջություն Վերապահումներ է ընդունում լայն գանգով շների և կատուների,ուժեղ ծնոտ ունեցող շների ցեղատեսակների համար ՝ առողջության համար ավելի բարձր անբարենպաստ ռիսկերի համար մտահոգվելու պատճառով[54]։

Հատկանշական պիտբուլներ խմբագրել

Պիտբուլ ցեղատեսակները հայտնի են դարձել որպես զինվորներ, ոստիկանության շներ, որոնողափրկարարական շներ, դերասաններ, հեռուստատեսային անձնավորություններ, աչքի են ընկնում որպես հանրահայտ կենդանիներ։ Pete the Pup ֆիլմում փոքրիկ Ռասքլը,որը ամերիկյան Սթաֆֆորդշայր տերիեր ցեղատեսակի շուն էր, պատմականորեն հայտնի դարձավ։ Ժամանակակից նշանակալի պիտբուլներն են. Ուելան, ով օգնեց փրկել 32 մարդ, 29 շուն, երեք ձի և մեկ կատու 1993-ին Հարավային Կալիֆորնիայում տարածված ջրհեղեղի ժամանակ[55]։ Պոպսիքլը 1998-ին նա գտավ Հիդդալգո Տեխասի նավահանգստի մուտքի մոտ հայտնաբերված ամենամեծ կոկայինի քանակությունը[56][57], և Լիլին, որը կորցրել է ոտքը բեռնատար գնացքին հարվածելուց պատճառով, երբ նա գնացքի գծից դուրս էր հանում իր անգիտակից տիրոջը[58]։ Հայրիկը ՝ Սեզար Միլանի աջ ձեռքի շունը, հայտնի էր իր մեղմ խառնվածքով և անառողջ շների հետ հանգիստ շփվելու ունակությամբ։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «Dog Bite Risk and Prevention: The Role of Breed». American Veterinary Medical Association. 2012 թ․ ապրիլի 17.
  2. ↑ Allen, Jenna. «Bark vs. bite: A look at the stigma surrounding pit bulls». Vox Magazine. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 9-ին.
  3. ↑ «Frequently Asked Questions». Pit Bull Rescue Central. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 17-ին.
  4. ↑ «The Truth about Pitbulls». ASPCA. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ մարտի 8-ին.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Meltzer, Marisa (2019 թ․ հունվարի 4). «The Pit Bull Gets a Rebrand». The New York Times. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 10-ին.
  6. ↑ «Pit Bull Cruelty». American Society for the Prevention of Cruelty to Animals (ASPCA). 2013. Վերցված է 2014 թ․ փետրվարի 3-ին.
  7. ↑ «Dog Fighting Fact Sheet». Humane Society of the United States. 2009. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 7-ին.
  8. ↑ Cook, Frank (1987 թ․ հունիսի 29). «Pit bulls becoming drug dealers weapon of preference». United Press International. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
  9. ↑ Swift, E.M. (1987 թ․ հուլիսի 27). «The pit bull: friend and killer». Sports Illustrated. Vol. 67, no. #4. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
  10. ↑ Baker, Al; Warren, Mathew R. (2009 թ․ հուլիսի 9). «Shooting highlights the risks dogs pose to police, and vice versa». The New York Times. New York, NY. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 7-ին.
  11. ↑ «'Dangerous dogs' weapon of choice». BBC News. 2009 թ․ դեկտեմբերի 2. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
  12. ↑ «Cool K-9 Popsicle retires». U.S. Customs Today. 38 (#10). October 2002. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 7-ին.
  13. ↑ Lewin, Adrienne Mand (2005 թ․ հոկտեմբերի 12). «Protecting the Nation – One Sniff at a Time». ABC News. Վերցված է 2009 թ․ փետրվարի 2-ին.
  14. ↑ Cothran, George (1997 թ․ հունիսի 11). «Shouldn't we just kill this dog?». San Francisco Weekly. San Francisco, CA. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 9-ին. Վերցված է 2009 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.
  15. ↑ «Bring breeders of high-risk dogs to heel». Animal People News. January 2004. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ ապրիլի 15-ին. Վերցված է 2009 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.
  16. ↑ Haberman, Clyde (2004 թ․ հունվարի 13). «NYC; Rebrand Fido? An idea best put down». The New York Times. New York, NY. Վերցված է 2009 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.
  17. ↑ Laurence, Charles (2004 թ․ հունվարի 4). «Q: When is a pit bull terrier not a pit bull terrier? A: When it's a patriot terrier». The Daily Telegraph. London, UK. Վերցված է 2009 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  18. ↑ «Search Results». Fédération Cynologique Internationale. 2018 թ․ օգոստոսի 11. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 11-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  19. ↑ 19,0 19,1 «Inaccuracy of Breed Labels Assigned to Dogs of Unknown Origin». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հուլիսի 30-ին.
  20. ↑ «Breed Discriminatory Legislation: How DNA Will Remedy the Unfairness». Journal of Animal Law & Ethics. 161 (#4). May 2011. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 21-ին.
  21. ↑ «Pit bull Identification in Animal Shelters» (PDF).
  22. ↑ Swann, Kristen E. «Irrationality Unleashed: The Pitfalls of Breed-Specific Legislation». UMKC Law Review. 78: 839.
  23. ↑ «CKC». Canadian Kennel Club. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 5-ին.
  24. ↑ «ACC». American Kennel Club. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 5-ին.
  25. ↑ Hanna, TL, Selby LA. Characteristics of the human and pet populations in animal bite incidents recorded at two Air Force bases. Public Health Rep. 1981;96:580-584.
  26. ↑ Roll, A.; Unshelm, J. (1997). «Aggressive conflicts amongst dogs and factors affecting them». Applied Animal Behaviour Science. 52 (#3–4): 229–242. doi:10.1016/S0168-1591(96)01125-2. ISSN 0168-1591.
  27. ↑ Pitbull Myths vs. Fact – Animal Rescuers Without Borders
  28. ↑ Delise, Karen (2007). «The Pit Bull Placebo: The Media, Myths and Politics of Canine Aggression» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2012 թ․ մայիսի 22-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  29. ↑ D. Caroline Coile (2011 թ․ ապրիլի 18). Pit Bulls For Dummies. ISBN 9781118069370. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 31-ին.
  30. ↑ «Toledo v. Tellings, -REVERSED-, 2006-Ohio-975, ¶25» (PDF). Court of Appeals of Ohio, Sixth Appellate District. Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
  31. ↑ «The Truth About Pit Bulls». American Society for the Prevention of Cruelty to Animals. 2013. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  32. ↑ Cherry, James (2014). Feigin and Cherry's textbook of pediatric infectious diseases – Animal and Human Bites, Morven S. Edwards. Philadelphia, PA: Elsevier/Saunders. ISBN 978-1-4557-1177-2 – via the University of Pittsburgh.
  33. ↑ «Aurora May Lift Citywide Ban On Pit Bulls». cbslocal.com. 2014 թ․ փետրվարի 3.
  34. ↑ Lexi Sutter. «Roeland Park City Council revisits pit bull ban, in place since the 1980s». KSHB. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 24-ին.
  35. ↑ «Worldwide failure of breed specific legislation» (PDF). National Canine Research Council. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ հուլիսի 15-ին.
  36. ↑ «An Act to amend the Dog Owners' Liability Act to increase public safety in relation to dogs, including pit bulls, and to make related amendments to the Animals for Research Act». Government of Ontario, Canada. 2005 թ․ օգոստոսի 29. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 5-ին.
  37. ↑ [1] Արխիվացված Ապրիլ 9, 2012 Wayback Machine
  38. ↑ «Revised Municipal Code – City and County of Denver, Colorado». City of Denver, Colorado. 2009 թ․ մայիսի 19. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 5-ին.
  39. ↑ «List of Scheduled Dogs». Agri-Food and Veterinary Authority of Singapore. 2010 թ․ նոյեմբերի 15. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ օգոստոսի 27-ին. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 20-ին.
  40. ↑ Department for Environment, Food and Rural Affairs (March 2009). «Dangerous Dogs Law: Guidance for Enforcers» (PDF). Վերցված է 2011 թ․ մայիսի 20-ին.
  41. ↑ «Toledo v. Tellings, 114 Ohio St.3d 278, 2007-Ohio-3724» (PDF). Supreme Court of Ohio. Վերցված է 2009 թ․ հունիսի 29-ին.
  42. ↑ «Certeriorari – Summary Dispositions (Order List: 552 U.S.)» (PDF). United States Supreme Court. 2008 թ․ փետրվարի 19. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  43. ↑ «Cochrane v. Ontario (Attorney General), 2008 ONCA 718» (PDF). Ontario Court of Appeal. 2008 թ․ հոկտեմբերի 24. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015 թ․ սեպտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2009 թ․ հուլիսի 21-ին.
  44. ↑ «Who let the dogs out?». Center for Constitutional Studies, University of Alberta, Canada. 2009 թ․ հունիսի 12. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 14-ին. Վերցված է 2009 թ․ հուլիսի 21-ին.
  45. ↑ ASPCA. «Pit Bull Bias in the Media». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մարտի 16-ին.
  46. ↑ «Dog Bite Liability». Insurance Information Institute. September 2009. Վերցված է 2009 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
  47. ↑ Sodergren, Brian. «Insurance companies unfairly target specific dog breeds». Humane Society of the United States. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 12-ին.
  48. ↑ Gephardt, Bill. Some dog breeds too risky for insurance companies. Արխիվացված Սեպտեմբեր 4, 2015 Wayback Machine KSL.com, May 8, 2013
  49. ↑ «Animals prohibited from traveling – Air France airline». Air France. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 26-ին. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 26-ին.
  50. ↑ «Family Dog Takes Bullet to Save Family». News 9 Oklahoma. By Amy Lester, NEWS 9. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 20-ին.
  51. ↑ «Traveling with pets». Alaska Airlines. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 12-ին.
  52. ↑ «Traveling with pets». American Airlines. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 29-ին.
  53. ↑ «Delta bans pit bulls as emotional support animals, citing dog attacks». Los Angeles Times. 2018 թ․ հունիսի 22. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 26-ին.
  54. ↑ «Updated PetSafe standards». United Airlines. 2018 թ․ հուլիսի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 18-ին.
  55. ↑ Green, Ranny (1994 թ․ մարտի 13). «Can Weela's Heroics Change Pitbull Image? Can Weela's Heroics Change Pitbull Image? Pit Bulls have been used for advertisement such as the case of Spuds McKenzie of the laste 80's Bud Light commercials». The Seattle Times. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 20-ին.
  56. ↑ «Kool K-9». PEOPLE.com. 1999 թ․ ապրիլի 26.
  57. ↑ «Kool K-9 Popsicle retires». US Customs Today. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 20-ին.
  58. ↑ «'Hero' pit bull Heads Home to Recover». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ նոյեմբերի 7-ին. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 7-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Պիտբուլ_(շուն)&oldid=9490808» էջից