Պետրոզավոդսկի հոգևոր ուսումնարան
Պետրոզավոդսկի հոգևոր ուսումնարան (ռուս.՝ Петрозаводское духовное училище), տարրական հոգևոր ուսումնական հաստատություն Ռուսաստանի Օլոնեցի նահանգում, որը գործել է 1809-1918 թվականներին։ Գտնվել է Պետրոզավոդսկ քաղաքում (Կարելիա)։
| Պետրոզավոդսկի հոգևոր ուսումնարան | |
|---|---|
| Տեսակ | Հոգևոր ուսումնական հաստատություններ |
| Հիմնադրված է | 1809 |
| Լուծարված է | 1918 |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Տեղագրություն | Պետրոզավոդսկ |
Պատմություն խմբագրել
Դեռևս 1802 թվականին Օլոնեցի նահանգի Ալեքսանդր-Սվիրսկու վանքում բացվել էր Սվիրսկու ծխական կրոնական դպրոցը[1]։ 1806 թվականից Պետրոզավոդսկում բացվել է դպրոց հոգևորականների երեխաների համար, որը գոյություն է ունեցել ուսման համար վճարված գումարների հաշվին[2]։
1809 թվականի սեպտեմբերի 16-ին Պետրոզավոդսկում բացվել է երկու արական հոգևոր ուսումնարան` գավառային և ծխական[3]։
Ուսումնարանի նպատակն էր հոգևոր գերատեսչության տարրական դպրոցների համար ուսուցիչների նախապատրաստումը[4]։
Պետրոզավոդսկի գավառային հոգևոր ուսումնարանի առաջին ռեկտորն էր Սուրբ Երրորդության եկեղեցու քահանա Իոսիֆ Յարոսլավլևը, վերակացուն` քահանա Երմոլայ Սոլոմենսկին, ուսուցիչները` Կիրիլո-Բելոզերսկու հոգևոր ուսումնարանի բանասիրության դասարանի շրջանավարտներ Վասիլի Իկոննիկովը, Անդրեյ Գրոմովը և Նովգորոդի հոգևոր ուսումնարանի շրջանավարտ Ստեֆան Բոգոսլովսկին։
Այնուհետև ուսումնարանի ռեկտոր նշանակվեց վարդապետ Ամֆիլոխին, 1845 թվականից` ավագ երեց Ի. Դրուգովը։
1870-1871 թվականներին վերակացուն էր վարդապետ Սերգին, նրան փոխարինել է Մ. Ֆ. Սպիրիդովը։ 1900-ական թվականներին վերակացու է եղել Վասիլի Նիկոլաևիչ Իլյինսկին[5], 1909 թվականից` Պյոտր Ալեքսեևիչ Լեբեդևը[6]։
Տեսուչի պաշտոնը զբաղեցրել են Ս. Բոգոսլովսկին, Օստրումովը, Արեֆինսկին, ակադեմիայի սան Սմիռնովը, Ն. Ռեզուխինը, Վ. Ս. Դրուգովը, քահանա Գ. Մոդեստովը, քահանա Վ. Ալբիցկին, Վ. Ս. Սոկոլովը[7]։
Պետրոզավոդսկի գավառային հոգևոր ուսումնարանում ուսուցումը քառամյա էր։
Այնտեղ դասավանդվում էին ռուսերեն ընթերցանություն և գիր, թվաբանություն, եկեղեցական ձայնանիշային երգեցողություն, ռուսերենի քերականության հիմունքներ, համառոտ կատեխիզիս, հունարեն և լատիներեն, պատմություն և աշխարհագրություն, ընդարձակ կատեխիզիս և այլն[8]։
1850-ական թվականներին ծխական և գավառային հոգևոր ուսումնարանները միավորվեցին Պետրոզավոդսկի գավառային հոգևոր ուսումնարան անվամբ, որը բաղկացած էր 3 ստորաբաժանումներից` ստորին, միջին և բարձրագույն։ Դասընթացի տևողությունը դարձավ 6 տարի։
1882 թվականից սկսած ուսումնարանում բացվեց նախապատրաստական դասարան[9]։
Սկզբնապես Պետրոզավոդսկի հոգևոր ուսումնարանը տեղակայված էր Պետրոզավոդսկի գավառային հոգևոր վարչության շենքում։ 1818 թվականին ձեռք է բերվել Վլադիմիրի առափում գտնվող քարե երկհարկանի տունը[10]։
Ուսումնարանի ղեկավար և ուսուցչական կազմը եկեղեցուն տվել է բազմաթիվ հովվապետերի։ 1829 թվականին Պետրոզավոդսկի գավառային հոգևոր ուսումնարանի տեսուչն էր արքեպիսկոպոս Իրինեյը։ 1879-1882 թվականներին ուսումնարանի վերակացուն էր Իոանիկին, հետագայում` Արխանգելսկի և Խոլմոգորիի եպիսկոպոսը։
1883-1890 թվականներին վերակացուի օգնականն էր ապագա եպիսկոպոս Ալեքսանդրը։ 1889-1891 թվականներին վերակացուն և տնտեսվարը ապագա մետրոպոլիտ Գրիգորին էր։ Ուսումնարանի սաներից շատերը, այդ թվում` արքեպիսկոպոս Սերգին, դարձել են ուղղափառ եկեղեցու խոշոր գործիչներ։
1909-1912 թվականներին ուսումնարանի ռուսաց և եկեղեցական սլավոնական լեզուների ուսուցիչը ռուս հայտնի գիտնական և գավառագետ Նիկոլայ Սեմյոնովիչ Շայժինն էր։
Ուսումնարանը լուծարվել է 1918 թվականին[11]։ Թեև կրթության ժողովրդական կոմիսարիատի հրամանով կրոնական ուսումնական հաստատություններին թույլատրվել է ավարտել ուսումնական տարին, ուսումնարանի ղեկավարության նոր իշխանություններին չհնազանդվելու պատճառով ուսումնարանի վերակազմակերպման հանձնակատարն այն փակել է 1918 թվականի մայիսի 11-ից։ Ուսումնարանի շենքում բացվել է բանվորագյուղացիական 2-րդ աստիճանի 4-րդ դպրոցը[12]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Историческая заметка о духовных училищах Олонецкой губернии//Олонецкие губернские ведомости. 1889. 13 декабря
- ↑ Историческая заметка о духовных и народных училищах Олонецкой губернии//Олонецкие губернские ведомости. 1860 г. 12 ноября.
- ↑ Статья в газете учителя Л. Малиновского об открытии в г. Петрозаводске духовного училища // Петрозаводск: 300 лет истории : документы и материалы. В 3 кн. Кн. 2. 1803—1903. — Петрозаводск, 2001. — С. 212—213.
- ↑ Петрозаводск учительский
- ↑ Памятная Книжка Олонецкой губернии на 1905 г.
- ↑ Памятная Книжка Олонецкой губернии на 1909 г.
- ↑ Малиновский Л., учитель Петрозаводского духовного училища. Краткая историческая записка о Петрозаводском духовном училище // Олонецкий сборник: Материалы для истории, географии, статистики и этнографии Олонецкого края. Вып. 2. Петрозаводск, 1886. С. 10 ‒ 15.
- ↑ Краткая историческая записка о Петрозаводском духовном училище//Олонецкие губернские ведомости. 1877. 12 января.
- ↑ Об открытии подготовительного класса при Петрозаводском духовном училище//Олонецкие губернские ведомости. 1882. 3 июля.
- ↑ 100-летний юбилей Петрозаводского духовного училища // Олонецкие епархиальные ведомости. 1909. 1 ноября, 11 ноября, 21 ноября.
- ↑ Олонецкие епархиальные ведомости. Петрозаводск, 1918, 1 июня, с. 110—112.
- ↑ Известия Олонецкого губернского совета рабочих, крестьянских и солдатских депутатов. 1918. 22 июня, 7 июля.
Գրականություն խմբագրել
- Столетний юбилей Петрозаводского духовного училища // Памятная книжка Олонецкой губернии на 1910 год. — Петрозаводск, 1910. — С. 177—179.