Պավել Կրամերի առանձնատուն
Պավել Կրամերի առանձնատուն (ռուս.՝ Особняк Павла Крамера), շենք Դոնի Ռոստովի Պուշկինի փողոցում (№ 114): Առանձնատունը 1910-ական թվականներին կառուցել է ռոստովցի բարերար Պ. Ի. Կրամերը[1]։ 1997 թվականին առանձնատունն ընդգրկվել է տեղական նշանակության ճարտարապետության հուշարձանների ցանկում[2]։ 2000-ական թվականներից առանձնատանը գործում է Ռոստովի հանրային ժողովի ռեստորանը[3]։
 | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | տեսարժան վայր |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Տեղագրություն | Դոնի Ռոստով |
| Ճարտարապետական ոճ | նեոդասականություն |
 | |
 | |
Պատմություն խմբագրել
Առանձնատունը, ենթադրաբար, կառուցվել է Պավել Կրամերի կողմից մոտ 1914 թվականին։ Առանձնատունը հարում էր Կրամերի եկամտաբեր տանը, որը կառուցվել էր 1900-ական թվականներին։ Պ. Ի. Կրամերը հայտնի էր որպես գեղանկարչության հավաքորդ[1]։
Քաղաքացիական պատերազմի տարիներին Կրամերը մեկնել է Դոնի Ռոստովից։ Նկարների նրա հավաքածուն անցել է արվեստի մարզային թանգարանին։ Կրամերի առանձնատունն ազգայնացվեց։ 1920-ական թվականներին այն եղել է առողջապահության շրջանային բաժնի վարույթում։ Հայրենական մեծ պատերազմից հետո առանձնատանը տեղավորվել էր շրջկոմի բուժական հաստատությունը[1]։
1982 թվականին առանձնատունը վերակառուցվել է[1]։ Վերակառուցման նախագծի հեղինակներն էին ճարտարապետներ Ն. Ա. Սերգեևը և Վ. Ա. Կորոլյովը[4]։ Վերակառուցումից հետո շենքը հանձնվեց գրողների և կոմպոզիտորների տանը[1]։
1990-ական թվականներին առանձնատունը նոր վերանորոգման կարիք ունեցավ։ Առանձնատան պահպանման խնդիրը լուծելու համար նրա դահլիճները սկսեցին վարձակալությամբ հանձնել տարբեր միջոցառումներ անցկացնելու նպատակով։ Առանձնատան նկուղը վարձակալել էր մի ռեստորան։ 1990-ական թվականների կեսերին առաջարկ եղավ տանը բացել գրական թանգարան։ Սակայն 1999 թվականին առանձնատունը դարձավ Ռոստովի մարզի վարչակազմի սեփականությունը և կրկին վերակառուցվեց ճարտարապետ Գ. Շևչենկոյի նախագծով։ Այդ ժամանակ փոխարինվեցին պատուհանները, պատերի հատվածներ, տանիքը, միջհարկային ծածկերը[1]։ Վերանորոգումից հետո շենքը հանձնվեց Ռոստովի հանրային ժողովին։ Առանձնատանը բացվեց «Սոբրանիե» («Ժողով») ռեստորանը։
Ճարտարապետություն խմբագրել
Երկհարկանի առանձնատունը գտնվում է հողամասի խորքում, հատակագիծն ունի П-աձև կառուցվածք։ Ճակատը կառուցված է նեոդասականության ոճով։ Ճակատի կենտրոնը զարդարում է կամարաձև էրկերը։ Առանձնատան պատերը շարված են կոպտատաշ քարից։ Ճակատի ձևավորման մեջ օգտագործվել են քիվ, սվաղային գոտի, դրասանգ և զարդաճաղեր։ Առանձնատան կենտրոնական մասում սկզբնապես եղել են ընդունելության սրահներ և հյուրասենյակներ։ Կողքերում աշխատասենյակներ էին, բնակելի սենյակներ և տնտեսական շինություններ[1]։
1982 թվականի վերակառուցման ընթացքում արևելյան թևի մոտ ավելացվեց միհարկանի կցակառույց։ Հողամասի արևմտյան մասում կառուցվել է զրուցարան-կիսառոտոնդ։ Շենքում հայտնվել է նոր ծեփակերտ առաստաղազարդ, իսկ երկրորդ հարկում տեղադրվել է հախճասալիկային բուխարի[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Волошинова Л. Ф. Пушкинская улица. — Ростов-на-Дону: «Донской издательский дом», 2000. — С. 108—113. — (Серия "Судьбы улиц, площадей, зодчих"). — ISBN 5-87688-250-X
- ↑ «Об объявлении недвижимых памятников истории и культуры города Ростова-на-Дону под охраной органов местного самоуправления». zakon.7law.info. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 24-ին.
- ↑ «Собрание». tourism.rostov-gorod.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 23-ին.
- ↑ Есаулов Г. В., Черницына В. А. Архитектурная летопись Ростова-на-Дону. — 2-е изд.. — Ростов-на-Дону, 2002. — С. 241. — ISBN 5-8456-0489-3