Չարլզ Հ. Քոուլ (հունվարի 5, 1847(1847-01-05) - օգոստոսի 14, 1906(1906-08-14)), ամերիկացի բանկիր, որը 1897-1899 թվականներին եղել է որպես Բոստոնի Globe National Bank-ի նախագահ։ Մեղավոր է ճանաչվել բանկային միջոցների կանխամտածված օգտագործման մեջ և բանտարկվել է 6 տարի։

Չարլզ Քոուլ
Ծնվել էհունվարի 5, 1847(1847-01-05)
Մահացել էօգոստոսի 14, 1906(1906-08-14) (59 տարեկան)
Մասնագիտությունգործարար

Վաղ կյանք

խմբագրել

Քոուլը ծնվել է 1847 թվականի հուլիսի 5-ին, Պլիմութում, Մասաչուսեթս, Ջոբ և Հաննա (Ֆրայ) Քոուլների ընտանիքում[1]։ 5 տարեկանում նրա ընտանիքը տեղափոխվել է Հարավային Բոստոն։ 1862 թվականին Քոուլը սկսել է իր բիզնես կարիերան որպես առաքիչ մասնավոր բանկային տանը[2]։

Բիզնես կարիերա

խմբագրել

Գլոբ ազգային բանկ

խմբագրել

1868 թվականին Քոուլը աշխատանքի Է անցել Գլոբ ազգային բանկում որպես գործավար։ Առաջադիմել է ընկերության միջոցով հաջորդ 13 տարիների ընթացքում, իսկ 1881 թվականին դարձել է գանձապահ։ Որպես գանձապահ՝ Քոուլին տրվել է ավելի շատ իրավասություն, քան սովորական էր գրասենյակի համար, հատկապես վարկերի հարցում։ Նրան թույլատրվել է գործադրել իր դատողությունը այն ոլորտներում, որոնք սովորաբար որոշում է նախագահը։ Նա ի վերջո ստանձնել է բանկի գործնական վերահսկողությունը։ 1894 թվականին դարձել է բանկի փոխնախագահը և ստացել տեղ նրա տնօրենների խորհրդում։ 1897 թվականին Չարլզ Է. Սթիվենսի մահից հետո դարձել է բանկի նախագահ[3]։

Այլ ջանքեր

խմբագրել

Քոուլը եղել է Միացյալ Նահանգների նավթային ընկերության հիմնադիրն ու տնօրենը, բիզնես, որը շահութաբեր նավթահորեր է վարել Վիրջինիայում։ Նշվում է, որ նա մեծ ներդրումներ է կատարել բիզնեսում, և դրա արդյունքում նրա անձնական հարստությունը արագորեն աճել է։ 1896 թվականին Քոուլը դարձել է հանքարդյունաբերական ընկերության տնօրեն։ Բիզնեսը հաջողություն է ունեցել, և նա ավելացրել է իր կարողությունը 1,5 միլիոն դոլարով։ 1898 թվականին մեծ քանակությամբ բաժնետոմսեր ձեռք բերել American Lead and Zinc Company- ում, որն ուներ հանքեր Ջոպլինի շրջակայքում։ Ընկերությունն ի սկզբանե հաջողակ է եղել, սակայն ցինկի գնի անկման պատճառով նրա արժեքը զգալիորեն իջել է։ 1899 թվականին Քոուլը ներգրավվել է Հյուսիսային Ամերիկայի ոսկու հորատման ընկերության հետ։ Այս բիզնեսը հաջողություն չի ունեցել։ Նույն տարում եղել է Միացյալ Նահանգների հանքարդյունաբերական ընկերության հիմնադիրը, որը արդյունահանել է պղինձ, ինչպես նաև եղել է Սանտա Ֆե ոսկու և պղնձի մայնինգ ընկերության հիմնադիրը[4]։

Անձնական կյանք

խմբագրել

1870 թվականին Քոուլն ամուսնացել է Մերի Լիոն Բալի հետ։ Զույգը ունեցել էերեք երեխա՝ Չարլզ կրտսերը, Ջորջը և Էդվարդը[5]։ Ընտանիքն ապրել է Հարավային Բոստոնում մինչև 1890 թվականը, երբ Քոուլը տեղափոխվել է մի համեստ տուն Հինգհեմում, Մասաչուսեթս։ 1893 թվականին գնել է Հինգհեմի մեծ կալվածք, որը գտնվում է Ջոն Դևիս Լոնգի կալվածքի հարևանությամբ։ Քոուլը վերակառուցել է տան ինտերիերը, գնել է գույքը շրջապատող հողատարածք և կառուցել է կոնսերվատորիա և ախոռ, որտեղ նա պահել է վեցից ութ ձի և մի շարք կառքեր[6]։

Քաղաքային կառավարում

խմբագրել

1895 թվականին Բոստոնի քաղաքապետ Էդվին Ափթոն Քերթիսը Քոուլին նշանակել է մունիցիպալ ֆինանսները հետաքննող հանձնաժողովի կազմում։ 1897 թվականին քաղաքապետ Ջոսիա Քուինսիի կողմից նշանակվել է Բոստոնի խորտակվող հիմնադրամի հանձնաժողովում[7][8]։ Քոուլը հրաժարական է տվել 1899 թվականին, քանի որ պատրաստվում էր ճանապարհորդել դեպի արևմուտք[7]։

Դատվածություն

խմբագրել

1898 թվականի սեպտեմբերին բանկի հատուկ քննիչ Դանիել Գ. Վինգը շատ անհամապատասխանություններ է գտել բանկի հաշիվներում։ Արժույթի վերահսկիչ Չարլզ Դոուսը սպառնացել է փակել բանկը, եթե որևէ բան չձեռնարկվի իրավիճակը շտկելու համար։ Քոուլը և տնօրեններից ոմանք մեկնել են Վաշինգտոն և հավաստիացրել են Դոուսին, որ իրենք անձամբ կլուծեն իրավիճակը՝ վերացնելով Քոուլի կողմից հաստատված որոշ անառարկելի հատկանիշներ։ Դոուսը պահանջել է, որ Քոուլը հեռանա իր պաշտոնից, և իր գործընկեր տնօրեններին օգնելու համար կարճ ժամանակահատված մնալուց հետո Քոուլը թոշակի է անցել բանկից 1899 թվականի նոյեմբերի 6-ին։ Նրա հեռանալու պատճառը բերվել է նրա և տնօրենների միջև բանկային քաղաքականության վերաբերյալ կարծիքների տարբերությունը։ Թոշակի անցնելու ժամանակ Քոուլը ունեցել է մոտ 2 միլիոն դոլար։ Նրա բոլոր համաձայնությունները փոխանցվել են բանկին, որպեսզի այն կարողանա կատարել իր պարտավորությունները[9]։

1899 թվականի դեկտեմբերի 23-ին Քոուլը ձերբակալվել է Կալիֆորնիայի Ռեդոնդո Բիչ քաղաքում՝ յուրացման և դրամական միջոցների սխալ օգտագործման համար[10]։ Վերադարձել է Բոստոն 1900 թվականի հունվարի 5-ին՝ Միացյալ Նահանգների Մարշալ ծառայության կալանքի տակ։ Նա իրեն մեղավոր չի ճանաչել և 50 հազար դոլար գրավի դիմաց ազատ է արձակվել[11]։ Մարտի 6-ին մեղադրվել է մեծ ժյուրիի կողմից Globe National Bank-ի գրքերում կեղծ գրառումների 16 և բանկի միջոցների կանխամտածված չարաշահման 9 կետերով[12]։

1900 թվականի ապրիլի 14-ին Քոուլը մեղավոր է ճանաչվել իր դեմ ներկայացված երեք հոդվածներով։ Այս մեղադրանքներն էին ԱՄՆ Մայնինգ ընկերության բաժնետոմսերի վկայագրի դիտավորյալ սխալ կիրառումը ($400,000), Niagara Mining and Smelting Company-ի կողմից թողարկված 253 պարտատոմսերի կանխամտածված սխալ կիրառում (յուրաքանչյուրը $500 արժեքով) և չեկի և դրամական հանձնարարագրի սխալ կիրառում[13]։ Մայիսի 14-ին Ֆրենսիս Քաբոտ Լոուելը Քոուլին դատապարտել է ութ տարվա ազատազրկման։ Բանտարկվել է Գրինֆիլդ բանտ Գրինֆիլդում, Մասաչուսեթս[14]։

1904 թվականին Քոուլը դիմել է նախագահական ներման խնդրանքով։ Նրա կողմնակիցների թվում են եղել Միացյալ Նահանգների ռազմածովային ուժերի նախկին քարտուղար Ջոն Դևիս Լոնգը, Բոստոնի բոլոր կոնգրեսականները, քաղաքի յուրաքանչյուր նախկին քաղաքապետ և Բոստոնի գրեթե բոլոր բանկիրներն ու մունիցիպալ պաշտոնյաները։ ԱՄՆ փաստաբան Բոյդ Բ. Ջոնսը, ով քրեական հետապնդում էր իրականացրել Քոուլին և դատավոր Լոուելը, խորհուրդ տվեց մերժել Քոուլի դիմումը։ Գլխավոր դատախազ Ֆիլանդեր Ք. Նոքսը գտել է, որ Քոուլի պատիժը չափազանցված չէ և նախագահ Թեոդոր Ռուզվելտին խորհուրդ է տվել մերժել դիմումը։ Ռուզվելտը հետևել է Նոքսի խորհրդին հունիսի 24-ին, մերժել է Քոուլի ներումը[15]։

Ազատում բանտից և մահ

խմբագրել

1906 թվականի ապրիլի 27-ին նախագահ Ռուզվելտը ստորագրել է օրենքի փոփոխություն, որը երկարացրել է դաշնային գործերում լավ վարքի ժամկետը։ Արդյունքում, Քոուլը բանտից ազատվեց 1906 թվականի ապրիլի 30-ին[16]։

1906 թվականի օգոստոսի 14-ին Քոուլը մահացել է Բոստոնում՝ սուր ընդհանուր տուբերկուլյոզից, որով վարակվել էր բանտում[17][18]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1850 U.S. Census
  2. «For Cole's Arrest». The Boston Daily Globe. 1899 թ․ դեկտեմբերի 23.
  3. «For Cole's Arrest». The Boston Daily Globe. 1899 թ․ դեկտեմբերի 23.
  4. «For Cole's Arrest». The Boston Daily Globe. 1899 թ․ դեկտեմբերի 23.
  5. «Mrs. Mary L. Cole, 66, Succumbs in Boston». The Boston Daily Globe. 1918 թ․ հոկտեմբերի 21.
  6. «For Cole's Arrest». The Boston Daily Globe. 1899 թ․ դեկտեմբերի 23.
  7. 7,0 7,1 «For Cole's Arrest». The Boston Daily Globe. 1899 թ․ դեկտեմբերի 23.
  8. «Release from Jail of Charles H. Cole». The Boston Daily Globe. 1906 թ․ մայիսի 1.
  9. «For Cole's Arrest». The Boston Daily Globe. 1899 թ․ դեկտեմբերի 23.
  10. «$900,000 of the Bank's Money». The Boston Daily Globe. 1899 թ․ դեկտեմբերի 24.
  11. «Cole Gives Bail». The Boston Daily Globe. 1900 թ․ հունվարի 5.
  12. «On 25 Counts». The Boston Daily Globe. 1900 թ․ մարտի 7.
  13. «Cole Guilty». The Boston Daily Globe. 1900 թ․ ապրիլի 15.
  14. «Eight Years». The Boston Daily Globe. 1900 թ․ մայիսի 15.
  15. «Denies Pardon». The Boston Daily Globe. 1904 թ․ հունիսի 24.
  16. «Release from Jail of Charles H. Cole». The Boston Daily Globe. 1906 թ․ մայիսի 1.
  17. «C.H. Cole, Banker, is Dead». The Boston Post. 1906 թ․ օգոստոսի 15.
  18. «Buried Tomorrow». The Boston Daily Globe. 1906 թ․ օգոստոսի 16.