Ուզոն
Ուզոն, հրաբուխ, Կամչատկա թերակղզում։ Այն գտնվում է Կրոնոցկի լճից հարավ, նույնանուն արգելոցի տարածքում։ Այս հրաբուխը ժամանակակից հրաբխի, հանքային և հանքաքարի առաջացման դրսևորման եզակի տարածքներից է, նավթի ամենաերիտասարդ հանքահորերից մեկը[1]։
| Ուզոն | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | լեռ |
| Երկիր | Ռուսաստան |
| Վարչատարածքային միավոր | Կամչատկայի երկրամաս |
| Լեռնաշղթա | Արևելյան խրեբետ |
| Մասն է | Արևելյան լեռնաշղթա |
| Բարձրությունը ծովի մակարդակից | 1617 մետր |
| Հարաբերական բարձրություն | 1617 |
| Հրաբուխի ձև | Կալդերա |
| Վերջին ժայթքում | 200 ± 300 տարի |
| Սմիթսոնիան կոդ | 300170 |
| 54.5/159.9167 | |
Ուզոն հրաբխի կալդերան պատկանում է Կամչատկայի մեծ կալդերաների շարքին։ Նա իրենից ներկայացնում է հսկայական ճեղքվածք 12 կմ լայնակի ուղղվածությամբ և 9 կմ-անոց անկյունագծով։ Կալդերայի մակերեսը ավելի քան 100 քառակուսի կմ է։ Կալդերայի հատակը հարթ է, գտնվում է ծովի մակարդակից 700 մետր հեռավորության վրա։ Հարավից, արևմուտքից և հյուսիսից շրջապատված է հսկա սանդղաձև խորշերով, որոնց երկարությունը հասնում է 200-800 մետր, որոնք սահուն կերպով անցնում են արտաքին սարահարթին։ Մեծ բարձրությունը այստեղ Բարանի պիկն է[2]։
Կամչատկայի ամենամեծ պայթյունից առաջացած ձագարը գտնվում է կալդերայում, որի տրամագիծը 1,65 կիլոմետր է, այնտեղ գտնվում է Դալնի լիճը։ Արևմտյան մասը ճահճակալած է, այստեղ գտնվում են նաև մի քանի լճեր, որոնցից ամենամեծը Կենտրոնականն է։ Բացի այդ կալդերայի վրայով հոսում են բազմաթիվ առվակներ և գետակներ, որոնք ձևավորում են Շումոյի գետի ակունքը։ Գոլորշու հարյուրավոր փոշու սյուներ դուրս են գալիս դեղին ֆումարոլային դաշտերից։
Կալդերայում իրեն ակտիվորեն դրսևորում է երկրակեղևի հիդրոթերմային գործունեությունը։ Արևմտյան հատվածում կան ավելի քան 100 աղբյուր և ավելի քան 500 առանձին հիդրոթերմային դրսևորումներ[2]։ Բնական և բուսական աշխարհը նույնպես բազմազան է։ Հատկապես հետաքրքիր են ջրիմուռների և բակտերիաների առանձին տեսակները, որոնք շատ հարմրարավետ են ապրում եռացող ջրի լուծույթներում։
2008 թվականին նկատելի է եղել նոր գեյզերի ձևավորումը, այդտեղ ջրի դուրս եկած բարձրությունը հասել է 6 մետրի[3]։
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ Кальдера вулкана Узон — Чудеса России Archived 2010-04-02 at the Wayback Machine.
- ↑ 2,0 2,1 Вулкан Узон — Краеведческий сайт о Камчатке.
- ↑ Новый гейзер в кальдере вулкана Узон — «Вестник Краунц. Науки о Земле» № 2, 2009.
ԳրականությունԽմբագրել
- Карпов Г. А. В кальдере вулкана. — М.: «Наука», 1980 г.
Արտաքին հղումներԽմբագրել
- «Global Volcanism Program»։ Smithsonian Institution
- Volcano Live
- Вулкан Узон — Краеведческий сайт о Камчатке.
- Пейзажи и обитатели кальдеры вулкана Узон в LiveInternet.ru.