Նոնեա վարդագույն
| Նոնեա վարդագույն | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Գիտական դասակարգում | ||||||||
|
||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||
| Nonea rosea
|
Նոնեա վարդագույն (լատին․՝ Nonea rosea), գողտրիկազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
Մինչև 25 սմ բարձրության երկամյա, կոշտ թավոտությամբ բույս է։ Բաժակը խողովակաձև է և մինչև կեսը բաժանված 5 նեղ ատամիկների։ Ծաղիկները բազմաթիվ են, միմյանցից հեռացած, պնակաձև, մանուշակագույն կամ կապտվաուն։ Փոշանոթները դեղին են։ Պտուղները՝ գլանաձև[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Հայաստանում հանդիպում է Մեղրու (Շվանիձորի և Ալդարայի շրջակայք) և Զանգեզուրի (Շիկահող պետական արգելոց) ֆլորիստիկական շրջաններում։ Ընդհանուր արեալը ընդգրկում է Արևելյան Կովկասը, Հարավային Կովկասը, Հյուսիսարևելյան Անատոլիան, Հյուսիսյին Իրաքը և Հյուսիսային Իրանը[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Աճում է միջին լեռնային գոտում՝ ծովի մակարդակից 1200-1500 մ բարձրությունների վրա, չոր քարքարոտ վայրերում։ Ծաղկում է մայիսին, պտղաբերում՝ հունիսին[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Խոցելի տեսակ է։ Տարածման շրջանի մակերեսը 5000 կմ²-ից պակաս է, բնակության շրջանի մակերեսը՝ 500 կմ²-ից պակաս։ Տեսակի հիմնական տարածման շրջանը գտնվում է Հայաստանի սահմաններից դուրս։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված չէր։ Ընդգրկված չէ նաև CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում[1]։
Պոպուլյացիայի մի մասը պահպանվում է «Շիկահող» պետական արգելոցի տարածքում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նոնեա վարդագույն» հոդվածին։ |