Նիկողայոս Յարամիշյան
Նիկողայոս Յարամիշյան (նաև Երամիշյան, Եարամաիշեան, ? - 23 մարտի, 1920, Շուշի), հայ բժիշկ, բանասեր, Շուշիում լույս տեսնող «Ղարաբաղ» եռօրյա թերթի խմբագիրն ու հրատարակիչը։
 | |
|---|---|
| Ծնվել է | անհայտ |
| Մահացել է | 23 մարտի, 1920 |
| Մահվան վայր | Շուշի |
| Ազգություն | հայ |
| Այլ անուններ | Երամիշյան, Եարամաիշեան |
| Մասնագիտություն | բժիշկ, բանասեր |
| Պաշտոն | խմբագիր |
Կենսագրություն խմբագրել
1910 թվականին թերթ տպագրելու իրավունք ստանալու հույսով դիմել է Կովկասի փոխարքա իշխան Գոլիցինին։ 1910 թվականին Շուշիում հիմնադրված Մելքոն Բաբաջանյանի տպարանում վանեցի գրող Վրթանես Փափազյանի հետ տպագրել են մի քանի գրքույկներ։ 1911 թ. սեպտեմբերի 13-ին բժիշկ-բանասերը ստացել է թերթ հրատարակելու իրավունք։ Թերթի ստեղծման գործին բավական ջանք ու եռանդ են ներդրել ինքը՝ Նիկոլայ Յարամիշյանը, Վրթանես Փափազյանը, Մակար Բարխուդարյանը և ուրիշներ։
1911 թ. սեպտեմբերի 17-ից մինչև 1912 թ. որպես սեփականատեր և գլխավոր խմբագիր Շուշիում հրատարակել է «Ղարաբաղ» եռօրյա թերթը, որի խմբագիրն էր Վ. Փափազյանը։ Թերթը լույս է տեսել շաբաթը 2 անգամ՝ երեքշաբթի և ուրբաթ օրերին։ 1909-1913 թվականներին Ստոլիպինյան ներքին քաղաքականության դժնդակ տարիներին տեղի ունեցած ազգամիջյան ընդհարումներից հետո այդ թերթը լույսի ու հույսի մի շող էր, որ ճառագում էր Արցախ աշխարհում։ Թերթի առաջին համարը լույս է տեսել 1911 թվականի սեպտեմբերի 17-ին, իսկ վերջին համարը՝ 1912 թվականին օգոստոսի 19-ին։
1918 թվականի դրությամբ շարունակել է Շուշիում աշխատել որպես բժիշկ։ Այդ ժամանակ արդեն համարվել է «քաղաքի լավագույն դոկտորը»։ 1919 թ. դաշնակցական Ազգային Խորհրդի հրավերով մասնակցել է Շուշիում և գավառում բռնկված բծավոր տիֆի և «իսպանկա» հիվանդության համաճարակի դեմ պայքարին։ Տասնյակ տարիներ զբաղվել է ակտիվ հասարակական գործունեությամբ։ 1920 թվականի մարտի 23-ին Շուշիում, ի թիվս շուրջ 400 հայերի, սպանվել է թուրքերի կողմից իրականացված կոտորածի ժամանակ։
Գրականություն խմբագրել
- Պոտուրեան Մ., Հայ հանրագիտակ, Պուքրէշ, 1938, 760 էջ
- Իշխանյան Ե., Լեռնային Ղարաբաղ (1917-1920), Ե., 1999։
- Հայերի կոտորածները Բաքվի և Ելիզավետպոլի նահանգներում 1918-1920 թթ., Կազմողներ Սոնա Միրզոյան և Ալվարդ Ղազիյան, Ե., 2003, 523 էջ։
- Եսայան Է. «Ղարաբաղ» թերթի վանեցի խմբագիրը, «Դեմո», 29-04-2006։
Աղբյուրներ խմբագրել
- Հարություն Մինասյան, Օսմանյան կայսրությունում և Թուրքիայի Հանրապետությունում բռնաճնշումների և ցեղասպանության ենթարկված հայ բժիշկներ, Երևան, «Լուսաբաց», 2014 — 520 էջ։