Մխիթար Անեցի
Մխիթար Անեցի (12-րդ դար, Անի - 13-րդ դար, Անի), հայ պատմիչ, Անիի կաթողիկե եկեղեցու ավագերեց։ Գրել է «Մատեան աշխարհավէպ հանդիսարանաց» երկասիրությունը[1] (Հառիճա վանքի Գրիգոր վարդապետի խնդրանքով)։ Պատմությունը հավանաբար կազմված էր երեք մասերից։ Առաջին մասում ընդգրկված էր եղել հայոց Պարույր թագավորից մինչև Բագրատունի Գագիկ Ա թագավորի գահակալությունն ընկած ժամանակաշրջանը, երկրորդում՝ 11-րդ դարի 60-ական թթ. և 12-րդ դարի պատմական անցքերը և երրորդում՝ խաչակրաց արշավանքների պատմությունը[2]։ «Մատեանից» մեզ է հասել միայն առաջին մասի սկզբի գլուխները (ԻԷ գլուխը ներառյալ)։ Գրել է նաև այլ աշխատություններ, որոնք ժամանակի ընթացքում կորել են։
| Մխիթար Անեցի | |
|---|---|
| Ծնվել է | 12-րդ դար |
| Ծննդավայր | Անի |
| Մահացել է | 13-րդ դար |
| Մահվան վայր | Անի |
| Մասնագիտություն | պատմաբան, քահանա, գրող, բանաստեղծ և կոմպոզիտոր |
Մխիթար Անեցու գրական ժառանգության մասին տեղեկություններ են հաղորդում Վարդան Արևելցին և Ստեփանոս Օրբելյանը։
Աշխատություններ
խմբագրել- Մխիթարայ Անեցւոյ Պատմութիւն, սկիզբն, գլուխք ԻԷ եւ յաւելուածք. ի լոյս ած Ք(երոբէ) Պ(ատկանեան), Ս. Պետերբուրգ, 1879։
- Մխիթար Անեցի, Մատեան աշխարհավէպ հանդիսարանաց, աշխատասիրութեամբ Հայրապետ Մարգարեանի, Երեւան, 1983։
- Մխիթար Անեցի, Հանդիսարանների աշխարհավեպ մատյան, թարգմանությունը գրաբար բնագրից և ծանոթագրությունները Վանո Եղիազարյանի, Ե., 2001:
Գրականություն
խմբագրել- Յովսէփեան Գարեգին կաթողիկոս, Մխիթար Անեցի գրիչ եւ նկարիչ, - «Հասկ» հայագիտական տարեգիրք, Ա տարի, 1948, Անթիլիաս, էջ 192-221։
- Մարգարյան Հ. Գ., Մխիթար Անեցու պատմության աղբյուրների մասին.- «Լրաբեր հասարակական գիտությունների», 1972, № 1, էջ 86-91։
- Տիգրան Գոյումջյան, Մխիթար Անեցին Ղազնավյանների և Սելջուկյանների մասին. Լրաբեր Հասարակական Գիտությունների, 1972, № 4, էջ 74-84։
- Dickran K. Kouymjian, Problems of Medieval Armenian and Muslim Historiography: The Mxit'ar of Ani Fragment, - International Journal of Middle East Studies, Vol. 4, No. 4 (Oct., 1973), pp. 465–475.
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Մխիթար Անեցի, Մատեան աշխարհավէպ հանդիսարանաց, աշխատասիրութեամբ Հայրապետ Մարգարեանի, Երևան, 1983
- ↑ Լ.Հ. Բաբայան, Դրվագներ Հայաստանի զարգացած ֆեոդալիզմի դարաշրջանի պատմագրության, Երևան, 1981, էջ 189։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 629)։ 
|