Միհրիմահ սուլթան մզկիթ (Յուսքյուդար)

Միհրիմահ սուլթան մզկիթ (թուրքերեն՝ Mihrimah Sultan Camii) կամ Իսքելե մզկիթ (թուրքերեն՝ İskele Camii), 16-րդ դարի սուննի մզկիթ, որը գտնվում է Ստամբուլի ասիական հատվածում՝ Յուսքյուդար շրջանում։

Միհրիմահ սուլթան մզկիթ
թուրքերեն՝ Mihrimah Sultan Camii
ՏեսակՈւրբաթյա մզկիթ
Երկիր Թուրքիա[1]
ՎարչատարածքՍտամբուլ և Սկյուտար
Հիմնվել է1548
Կառուցման սկիզբ1546
Կառուցման ավարտ1548
Անվանված էՄիհրիմահ Սուլթան
Ճարտարապետություն
ՃարտարապետՄիմար Սինան
Ոճօսմանյան ճարտարապետական ոճ
Գմբեթ5
Արտաքին գմբեթի
տրամագիծ
11,4 մետր
Մինարեթներ2
Քարտեզ
Քարտեզ

Միհրիմահ մզկիթը համարվում է Յուսքյուդար շրջանի ամենահայտնի տեսարժան վայրերից մեկը։ Իր երկրորդ անվանումը՝ Իսքելեն, ստացել է իր գտնվելու վայրի անվանումից։ Մզկիթի մոտակայքում գտնվում է նավակառամատույցը (թուրքերեն՝ İskele: Մզկիթը երկու համալիր մզկիթներից մեկն է (երկրորդը գտնվում է Էդիրնեքափըում), որը կառուցվել է օսմանյան սուլթան Սուլեյման I Քանունու և Հյուրեմ սուլթանի դստեր Միհրիմահ սուլթանի հովանավորությամբ։ Մզկիթի նախագիծը մշակվել է օսմանյան հայտնի ճարտարապետ Միմար Սինանի կողմից։ Մզկիթը կառուցվել է 1546-1548 թվականներին։ Մզկիթում նկատվում են օսմանյան ճարտարապետական ոճի վաղ շրջանին բնորոշ առանձնահատկությունները։ Այդ առանձնահատկություններից են մզկիթի ընդարձակությունը, բարձր կամարակապ հիմքերը, գեղակազմ մինարեթները, գլխավոր գմբեթի շուրջը կառուցված են երեք կիսագմբեթներ և ունի լայն երկմաս սյունասրահ։ Ժամանակակիցների կարծիքով, մզկիթը հիշեցնում է «շրջազգեստով կնոջ, ով մեկնվել է երկրի վրա»։

Մզկիթի համալիրի կազմում մտնում են բուն մզկիթը, մեդրեսեն, մեքթեբը (տարրական դպրոց), հիվանդանոցը, իմարեթը (խոհանոց) և քարվան-սարայը։ Մեդրեսեն գտնվում է համալիրի հյուսիսային հատվածում։ Ներկայումս այնտեղ տեղակայված է առողջության կենտրոն։ Տարրական դպրոցը գտնվում է համալիրի այն հատվածում, որի ուղղությամբ գտնվում է Մեքքան։ Հիվանդանոցի մասնաշենքը, խոհանոցը և քարվան-սարայը չեն պահպանվել։ Թաբհանեն (հյուրատունը) այրվել է 1772 թվականին տեղի ունեցած հրդեհի արդյունքում[2]։ Մզկիթի և մեդրեսեի մասնաշենքերի միջև ընկած տարածքում պահպանվել են Միհրիմահի և Ռուստեմ փաշայի երկու որդիների գերեզմանները։ Մզկիթից ոչ շատ հեռու գտնվում է Ահմեդ III սուլթանի շատրվանը, որը կառուցվել է 1728 թվականին[3]։

Պատկերասրահ

խմբագրել
 
Յուսքյուդարի Միհրիմահ սուլթան մզկիթը
Յուսքյուդարի Միհրիմահ սուլթան մզկիթը  
 
Աբդուլ III-ի շատրվանը
Աբդուլ III-ի շատրվանը  
 
Մզկիթի դիմացի հատվածը
Մզկիթի դիմացի հատվածը  
 
Մզկիթի ներքին կամարները
Մզկիթի ներքին կամարները  
 
Մզկիթի ներքին տեսքը
Մզկիթի ներքին տեսքը  

Ծանոթագրություններ

խմբագրել

Տես նաև

խմբագրել

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
  • T.C. İstanbul Valiliği (Harika İstanbul) / Комплекс Михримах Султан Արխիվացված 2012-09-04 Wayback Machine
  • Мечеть Михримах Султан Мимара Синана (թուրքերեն)
  • ArchNet. «Комплекс Михримах султан в Ускюдаре». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 7-ին. Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
  • Rogers, J.M. (2007). Sinan: Makers of Islamic Civilization. I B Tauris. ISBN 1-84511-096-X.