Մարտա Լևիսման
Մարտա Լևիսման դե Կլուսելլաս (իսպ.՝ Martha Levisman de Clusellas, 1933[1] - հունիսի 13, 2022[2], Բուենոս Այրես, Արգենտինա[1]), արգենտինացի ճարտարապետ, արխիվագետ, պատմաբան[3]։ Նա առավել հայտնի է Բուենոս Այրեսում գտնվող Անտոռշաս հիմնադրամի երեք շենքերի նախագծման համար, ինչպես նաև Բուենոս Այրեսի Ազգային գրադարանի զարգացման գործում ունի իր մեծ ավանդը։ 1985 թվականին ավարտել է Անտոռշասի առաջին շենք[4]։
| Մարտա Լևիսման | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1933[1] |
| Մահացել է | հունիսի 13, 2022[2] |
| Մահվան վայր | Բուենոս Այրես, Արգենտինա[1] |
| Քաղաքացիություն |  Արգենտինա |
| Կրթություն | Բուենոս Այրեսի համալսարան |
| Մասնագիտություն | ճարտարապետ, արխիվագետ և պատմաբան |
Կենսագրություն խմբագրել
1952 թվականից 1958 թվականը Բեատիչ Գոլդեստեինի, Նելի Կյուիտելի և Նորա Մոնրեալի հետ սովորել է Բուենոս Այրեսի համալսարանի Ճարպատապետության և քաղաքաշինության ֆակուլտետում։ Դա անցումային ժամանակաշրջանն էր, երբ անձնակազմից որոշները դասավանդում էին Beaux Arts, երբ միևնույն ժամանակ շատերը իրենց ուշադրությունը հրավիրեցին մոդեռնիզմի վրա (հատկապես Կեսար Յանելլոն և Թոմաս Մալդոնադոն, ովքեր դասավանդում էին ինտեգրալ դիզայն)։ Նրան դասավանդել են նաև Օդիլիա Սուարեսը և Էնրիկետա Մեոլին[4]։
Նա՝ Ռոսարիոյում նոր բացված ճարտարապետության դպրոցում իր ուսումը շարունակելու համար Բուենոս Այրեսը լքելու ճանապարհին էր, սակայն Ժերարդո Կլուսելասի (1929-73) հետ հանդիպումից հետո որոշեց մնալ մայրաքաղաքում․ վերջինս դարձավ նրա գործընկերը, ամուսինը և երեք երեխաների հայրը։ 1957 թվականից Ժանելլոյի և Վլադիմիրո Ակոսայի ղեկավարությամբ սկսել է իր կարիերան համալսարանում։ 1963 թվականից 1966 թվականը ղեկավարել է Ալֆրեդո Իբարուլիայի ֆակուլտետի առաջին տարվա գործնական ծրագրերը։ Ավելի ուշ աշխատել է Մարիո Տեմպոնեի հետ։ 1984 թվականին որպես դասախոս և մշակութային գծով պատասխանատու վերադարձել է Բուենոս Այրեսի համալսարանի Ճարտարապետության ֆակուլտետ, որտեղ աշխատել է մինչև 1889 թվականը, որից հետո աշխատել է դեկանի համար՝ զբաղվելով հետազոտություններով և պատմական ցուցահանդեսներ կազմակերպելով[4]։
1998 թվականից 2002 թվականը Լևիսմանը եղել է ԱՃԱԿ-ի՝ Արգենտինայի ճարտարապետության արխիվի կենտրոնի ղեկավարը (իսպ.՝ Asociación Civil para el Archivo de Arquitectura Contemporánea Argentina)[4], նա նաև եղել է ԱՃԱԿ-ի նախագահը[5]։ Որպես արխիվագետ աշխատել է Բուստիլոների ընտանիքի համար[6]։
րպես ճարտարապետ, նա ամուսնու ձեռնարկության անդամ էր։ Նրա կարևորագույն աշխատանքները, ներառյալ Բուենոս Այրեսում գտնվող Անտոռշաս հիմնադրամի երեք շենքերի նախագծերը, ավարտել է 1991 թվականին։ 1989 թվականին նրան էր հանձնարարվել Ազգային գրադարանի աշխատանքները ավարտելու գործը, որը իրենից ենթադրում էր ինտերիերի փոխոխությունները[4]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 https://undiaunaarquitecta.wordpress.com/2015/06/27/martha-levisman-1933/
- ↑ 2,0 2,1 2,2 https://www.clarin.com/arq/arquitectura/adios-martha-levisman-guardiana-obra-bustillo_0_DWCm9RTtGt.html
- ↑ Hispanic Institute in the United States, 2009, էջ 89
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 «Martha Levisman» (Spanish). Un día / una arquitecta. 2015 թ․ հունիսի 27. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ Sierra, 2012
- ↑ Architectural Digest. John C. Brasfield Publishing Corporation. 2001. էջ 171.
Մատենագիտություն խմբագրել
- Hispanic Institute in the United States (2009). Revista hispánica moderna. Casa de las Españas, Columbia University.
- Segre, Roberto (1991). América Latina fim de milênio: raízes e perspectivas de sua arquitetura. Studio Nobel. ISBN 978-85-85445-01-0.
- Sierra, Marta (2012 թ․ մայիսի 8). Gendered Spaces in Argentine Women's Literature. Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-137-26085-7.