Կաղապար:Short description

Ruzan77/Ավազարկղ

Կաղապար:Yoruba people Ջուջու, յորուբա հայտնի երաժշտության ոճ է, որը բխում է ավանդական յորուբա հարվածային գործիքներից, աֆրիկյան հանրաճանաչ երաժշտության ժանր, որն առաջացել է 1900-ական թվականներին՝ որպես ավանդական յորուբա /թմբուկային երաժշտություն/ և կոչվում է նաև «արմավենու գինու երաժշտություն» անգլ.՝ palm-wine), որը կատարվում է ժամանցի նպատակով՝ զվարճանքի վայրերում։

Պատմություն խմբագրել

Առաջին ջուջու ձայնագրությունները 1920-30-ական թվականներին եղել են Օջոգ Դանիելի և Աբաբաբաբա Բաբատունդե Քինգի կողմից, որը հայտնի է որպես Թունդ Քինգ։ Ջուջուն տարածված է Արևմտյան Աֆրիկայում, Հայիթիում, Կուբայում և Հարավային Ամերիկայի այլ երկրներում: Jùjú-ի առաջատար և գերակշռող գործիքը Iya Ilu-ն է՝ խոսող թմբուկը: Ջուջուի որոշ երաժիշտներ՝ այդ թվում՝ Օջոգե Դանիելը, Իրևոլ Դենգեն և «կույր երաժիշտ» Կոկորոն[1] շրջագայում էին, համերգներով հանդես գալիս տարբեր վայրերում։ 1950-ական թվականներին, Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո հայտնված կատարողները մեծ ժողովրդականություն գտան, ինչպիսիք են Թունդ Նիթինգալը և Դաիորօ-ն Tunde Nightingale-ը և I.K. Dairo-ն, ովքեր զգալիորեն ընդլայնեցին խմբի անդամների թիվը 4-ից հասցնելով 10-ի։ Սկսեցին օգտագործել էլեկտրկան կիթառը և ակորդեոնը։ Մոտավորապես 1960-ականների կեսերին Էբենեզեր Օբեյը և Քինգ Սանի Ադեն սկսեցին ելույթ ունենալ, նրանց միջև մրցակցությունը զարգացավ 1970-ականներին՝ ջուջուի ինտենսիվ զարգացման ժամանակաշրջանում[2]։ Այնուամենայնիվ, 1980-ականների կեսերին նկատվեց ժուջուի ժողովրդականության անկում՝ հօգուտ ֆուջիի նոր ժանրի:

Թեև ջուջու երաժշտությունը, ինչպես ապալան, սակարան, ֆուջին և վական ստեղծվել է մահմեդական Յորուբայի կողմից, երաժշտությունն ինքնին մնում է աշխարհիկ:

Ներկայացման վայր խմբագրել

Ջյուջու երաժշտությունը հիմնականում կատարվում է Նիգերիայի հարավ-արևմտյան շրջանի արտիստների կողմից, որտեղ յորուբաներն ամենաբազմաթիվ էթնիկ խումբն են[3]: Ներկայացման ժամանակ հանդիսատեսը սովորաբար թղթադրամ է լցնում տարրայի մեջ տալիս ջյուջու երաժիշտներին:Աֆրո-ջուջուն նիգերական հանրաճանաչ երաժշտության ոճ է, ժյուջու երաժշտության և աֆրոբիթի խառնուրդ: Նրա ամենահայտնի ներկայացուցիչը Շինա Փիթերսն էր, ով այնքան հայտնի էր, որ մամուլը ֆենոմենը անվանեց «Շինամանիա»[4]։ Աֆրո-ջյուջու-ի ժողովրդականության գագաթնակետը եկավ 1990-ականների սկզբին[2]: Երաժշտության հետազոտող Քրիստֆեր Ալան Ուոթերմանը նշումէ է, որ ջյուջու երաժշտության կատարման կենտրոններից մեկը գտնվում է Իբադանում [5] Երաժշտությունը հնչում է , հյուրանոցներում, բարերում, գիշերային ակումբներում, àríyá կոչվող տոնակատարությունների ժամանակ, : Թագավոր Սաննի Ադեն հանդես եկավ àríyá-ում իր սոցիալ-գեղագիտությամբ[6]: Այս տոնակատարությունները խնջույքներ են, որոնք նշում են երեխայի անվանակոչումը, հարսանիքները, ծննդյան տարեդարձերը, հուղարկավորությունները, տիտղոսների ձեռքբերումը, արարողությունները և նոր գույքի կամ բիզնես ձեռնարկությունների բացումը: Կենդանի երաժշտությունը չափազանց կարևոր է àríyá-ի պատշաճ գործունեության համար:

Most jùjú musicians are based in the zone of market forces. There are several contexts in which jùjú music is performed. Music was performed at hotels, nightclub, and university. The Hotels serve music halls and dance halls also. Most activity takes place after nine p.m., and the hotels are the center of Ibadan's economic structure.

Another context in which jùjú music is played is at celebrations called àríyá. King Sunny Adé performed at àríyá with his socio aesthetics.[6] These celebrations are parties which celebrate the naming of a baby, weddings, birthdays, funerals, title-taking, ceremonies and the launching of new property or business enterprises. Live music is crucial to the proper functioning of an àríyá.

See also խմբագրել

References խմբագրել

  1. Toyin Falola (2001). Culture and customs of Nigeria. Greenwood Publishing Group. էջ 173. ISBN 0-313-31338-5.
  2. 2,0 2,1 Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «allmusic» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  3. Valdés, Vanessa K. (2015). «Yoruba Traditions and African American Religious Nationalism by Tracey E. Hucks». Callaloo. 38: 234–237. doi:10.1353/cal.2015.0025. S2CID 143058809.
  4. Graham, pgs. 592–593 Graham describes the origins of Peters' Afro-juju, the importance of Afro-Juju Series 1, the term Shinamania and the critical and commercial performance of Shinamania
  5. Juju, Christpher A. Waterman։Վերցված է 26 Դեկտեմբեր 20200
  6. King Sunny Ade ariya Retrieved 26 January 2021

External links խմբագրել

Կաղապար:Genres of African popular music