Թվերի տեսության մեջ Կրամերի վարկածը, որն ձևակերպվել է Շվեդ մաթեմատիկոս Հարալդ Կրամերի կողմից 1936թ․–ին,[1] հաջորդական պարզ թվերի միջև միջակայքերի չափսի գնահատումն է․ հաջորդական պարզ թվերի միջև միջակայքերն միշտ փոքր են, ուստի վարկածը քանակապես ցույց է տալիս, թե որքան փոքր կարող են լինել դրանք։ Այն պնդում է, որ

որտեղ pn–ը n–րդ պարզ թիվն է, O–ն՝ մեծ O նշանակումը, "log"–ը՝ բնական լոգարիթմը։ Թեև այս մասին Կրամերը ընդամենը ենթադրել է, սակայն նրա փաստարկը իրականում աջակցվում է հետևյալ հզոր պնդման կողմից՝

և այս ձևակերպումն գրականության մեջ հաճախ անվանում են Կրամերի վարկած։

Կրամերի վարկածի ոչ մի ձևակերպում մինչև այսօր ապացուցված չէ, սակայն հերքված էլ չէ։

Էվրիստիկական հիմնավորումը

խմբագրել

Կրամերի վարկածը հիմնված է պարզ թվերի բախշման հավանականության (իրապես էվրիստիկական) մոդելի վրա, որում ենթադրվում է, որ այն բանի հավանականությունը, որ x բնական թիվը կլինի պարզ, հավասար է մոտավորապես 1/log x–ի։ Այս մոդելը առավել հայտնի է որպես պարզ թվերի Կրամերի մոդել անվանումով։ Կրամերը իր մոդելում ապացուցել է, որ վերը նշված վարկածը ճշմարիտ է 1 հավանականությամբ։[1]

Պարզ թվերի միջև միջակայքերի վրա ապացույցների արդյունքները

խմբագրել

Կրամերը նաև տվել է առավել թույլ պնդման պայմանական ապացույց այն մասին, որ

 

հիմնվելով Ռիեմանի վարկածի ենթադրության վրա։[1]

Մյուս կողմից, E. Westzynthius–ը 1931թ․ ապացուցել է, որ պարզ թվերի միջև եղած միջակայքերի մեծությունը ավելի քան լոգարիթմական է։ Այսինքն,[2]

Չհաջողվեց վերլուծել (շարահյուսության սխալ): {\displaystyle \limsup_{n\to\infty}\frac{p_{n+1}-p_n}{\log p_n}=\infty։}

Էվրիստիկական եղանակներ

խմբագրել

Դանիել Շենքսը մի վարկած է առաջ քաշել, ըստ որի conjectured asymptotic equality of record gaps, a somewhat stronger statement than Cramér's conjecture.[3]

In the random model,

  with  

But this constant,  , may not apply to all the primes, by Maier's theorem. As pointed out by Andrew Granville,[4] a refinement of Cramér's model taking into account divisibility by small primes suggests that  , where   is the Euler–Mascheroni constant.

Thomas Nicely has calculated many large prime gaps.[5] He measures the quality of fit to Cramér's conjecture by measuring the ratio   of the logarithm of a prime to the square root of the gap; he writes, “For the largest known maximal gaps,   has remained near 1.13.” However,   is still less than 1, and it does not provide support to Granville's refinement that c should be greater than 1.

Տես նաև

խմբագրել

Ծանոթագրություն

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 Կրամեր, Հարալդ (1936), «On the order of magnitude of the difference between consecutive prime numbers» (PDF), Acta Arithmetica, 2: 23–46 (անգլ.)
  2. Westzynthius, E. (1931), «Über die Verteilung der Zahlen die zu den n ersten Primzahlen teilerfremd sind», Commentationes Physico-Mathematicae Helingsfors, 5: 1–37, JFM 57.0186.02, Zbl 0003.24601.
  3. Shanks, Daniel (1964), «On Maximal Gaps between Successive Primes», Mathematics of Computation, American Mathematical Society, 18 (88): 646–651, doi:10.2307/2002951, JSTOR 2002951.
  4. Granville, A. (1995), «Harald Cramér and the distribution of prime numbers» (PDF), Scandinavian Actuarial Journal, 1: 12–28.
  5. Nicely, Thomas R. (1999), «New maximal prime gaps and first occurrences», Mathematics of Computation, 68 (227): 1311–1315, doi:10.1090/S0025-5718-99-01065-0, MR 1627813.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել