Մասնակից:Սրբուհի Խուդավերդյան/Ավազարկղ

Սրբուհի Խուդավերդյան/Ավազարկղ

Мауи (հավայերեն Maui) — второй по величине остров Гавайского архипелага и 17 по величине остров США. Площадь острова составляет около 1883,5 км².

ԱՇԽԱՐՀԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ

230px|мини|слева|Остров Мауи, снимок из космоса. Վարչականորեն Մաուին համարվում է Հավայան նահանգի մի մասը և ամենախոշոր կղզին Մաուիի շրջանում:Երեք այլ կղզիներ, կապված այս շրջանի հետ, համարվում են Լանաին, Կոհոլովան և Մոլոկաին:2010 թվականի տվյալներով Մաուի կղզու բնակչությունը կազմված էր 144 444 բնակչից, ինչը նրան դարձնում է բնակչությամբ երրորդը արշիպելագի կղզիներում (Օահուից և Հավայից հետո): Կղզու խոշորագույն բնակավայրը, ինչպես նաև ֆինանսական կենտրոնը, համարվում է վիճակագրերեն մեկուսացված տարածք Կահուլուին, որի բնակչությունը բաղկացաց է 26 337 մարդուց:Այլ խոշոր բնակավայրերն են՝ Կիհելին, Լահաինան, Մակավաոն, Պիան, Կուլան, Խաիկուն և Խանան:

Կղզու ռելիեֆը համարվում է երկրաբանակն, տեղագրական և կլիմայական զուգակցման արդյունքը: Ինչպես Արշիպելագի մյուս կղզիները, Մաուին նույնպես կազմված է մուգ հրաբխային ապարից: Հրաբուխները բավականին մոտ են տեղակայված միմյանց, այնպես որ լավաի հոսանքները ծածկելով միմյանց, գոյացել է առանձին կղզի: Մաուին գոյացել է երկու վահանավոր հրաբուխներից, որոնց լավաի հոսանքները ստեղծել են պարանոց միմյանց միջև:Արևմտյան հրաբուխը՝ ավելի հին է, էրոզիայի արդյունքում կոնի ծանր քանդվածքներով, նրա լանջերին կա սուրբ լիճ:Արևելյան հրաբուխը՝ Խալեակալան, ավելի երիտասարդ է, նրա կոնը ծովի մակարդակից բարձրանում է ավելի քան 3000 մ, իսկ օվկիանոսի հատակից ավելի քան 8000 մ:Խալեակալա հրաբխի վերջին ժայթքումը տեղի են ունեցել 1790 թվականին:

Կղզում է գտնվում Խալեկալաի ազգային պարկը:

Պատմություն

Առաջին մարդիկ, ովքեր եկել են կղզի, պոլինեցիներն էին Թահիթիից և Մարկասյան կղզիներից, որոնցից ձևավորվել են Հավայան կղզիների բնիկները: 1790 թվականին Հավայան կղզու թագավոր Կամեամա առաջինը ներխուժեց Մաուի կղզի, այնուամենայնիվ ստիպված էր վերադառնալ տուն հակառակորդի դեմ կռվելու համար:Այնուամենայնիվ, թագավորը տարիներ անց նվաճել է Մաուին:

Առաջին եվրոպացին, ով տեսավ Մաուի կղզին, կապիտան Ջեյմս Կուկն էր, 1778 թվականի նոյեմբերի 26-ին կողքով նավարկելուց: Կուկը այդպես էլ ոտք չդրեց Մաուիի հողին, հարմար տեղ չգտնելով , որպեսզի կարողանար դուրս գալ կղզի:Կղզի այցելած եվրոպացիներից, առաջինը եղել է ծովակալ Ժան-Ֆրանսուա դե Լուպերուզը, վայրէջք կատարելով այն տեղում, որն այժմ հայտնի է որպես Լապերուզի ծոց, 1786 թվականի մայիսի 29-ին: Լապերուզի հետքերով Մաուի սկսեց այցելել եվրոպացիների մեծ մասը՝ վաճառականներ, կետորսներ, անտառահատներ և քարոզիչներ: Вслед за Лаперузом Мауи стало посещать множество европейцев: торговцы, китобои, лесорубы и миссионеры. Начиная с 1823 года стали прибывать поселенцы из Новой Англии, которые стали селиться в Лахаина, которая в то время была столицей. Поселенцы довольно сильно повлияли на культуру коренного населения. Миссионеры стали учить гавайцев читать и писать, создав для этого гавайский алфавит, который состоял всего из 12 букв. Кроме того, они приступили к записи истории островов, которая до этого передавалась только в устной форме. В 1831 году миссионеры открыли в Лахаине первую школу, которая существует и сегодня. справа|260px|мини|Японские рабочие на плантации сахарного тростника, 1885 год Во время распространения китобойного промысла (1843—1860 годы) Лахаина была важным портом для стоянки китобойных судов (широко известна моряцкая песня «Rolling Down to Old Maui»). Потомки короля Камеамеа I правили островами до 1872 года, после чего их место заняли правители из другого древнего рода, которые правили вплоть до 1893 года, когда монархия прекратила своё существование. Последней королевой Гавайев была Лилиуокалани. Годом позже была образована Республика Гавайи. В 1898 году Гавайские острова были аннексированы США и получили статус территории. В 1959 году Гавайи официально стали 50-м штатом США.

В 1937 году на острове Мауи проходили массовые забастовки рабочих против владельцев плантаций сахарного тростника. Основным требованием протестующих было повышение заработной платы. Во время Второй мировой войны остров был важным перевалочным пунктом, тренировочной базой и центром для отдыха солдат. На рубеже 1943 и 1944 годов на Мауи размещалось до 100 000 солдат. 4-я дивизия корпуса морской пехоты базировалась в то время в городке Хаику.

Տնտեսություն

Экономика острова Мауи основывается на сельском хозяйстве и туризме. Основными сельскохозяйственными культурами являются: кофе, орехи макадамия, папайя, сахарный тростник, ананасы и цветы. Основными туристическими достопримечательностями острова являются шоссе Хана, национальный парк Халеакала и город Лахаина. В 2004 году округ Мауи посетили 2 207 826 туристов; в 2007 году их число составило уже 2 639 929 человек. Большая часть туристов приезжают из материковой части США и из Канады.

Остров Мауи является важным центром передовых астрономических исследований. Обсерватория Халеакала расположена на вершине одноимённого вулкана. Большая высота (более 3000 м), сухой климат и отсутствие светового загрязнения создают хорошие условия для почти круглогодичного наблюдения за различными космическими объектами.

В декабре 2006 года уровень безработицы на Мауи составлял 1,7 %; к марту 2009 года он вырос до 9 %.

Տրանսպորտ

На острове Мауи имеется 3 аэропорта:

• Хана^[en] (на востоке острова)
• Кахулуи^[en] (в центральной части острова)
• Капалуа^[en] (на западе острова)

Նկարներ

• 
  Кахакулоа-Хед
• 
  Пляж Флеминга
• 
  Дорога в Хану

Ծանուցումներ

• Официальный сайт округа Мауи(անգլ.)
• Окружающая среда Мауи(անգլ.)