Վիքիպեդիա

Մասնակից:Սարգսյան Գագիկ/Ավազարկղ33

< Մասնակից:Սարգսյան Գագիկ


Սերգեյ Պանտելեևիչ Մավրոդի (1955 թվականի օգոստոսի 11 – 2018 թվականի մարտի 26) ռուս ֆինանսական խարդախ, ֆինանսական հանցագործ և նախկինում Պետդումայի պատգամավոր: Նա MMM-ի հիմնադիրն է եղել, մի սխեմա, որը խաբում էր միլիոնավոր մարդկանց ամբողջ աշխարհում:

2007 թվականին Սերգեյ Մավրոդին ռուսական դատարանում դատապարտվել է 10000 ներդրողների 110 միլիոն ռուբլի (4,3 միլիոն դոլար) խաբեության համար[1][2][3]։ Մավրոդին պնդել է, որ նա չի եղել նվիրատվությունների շահառուն, և որ ինքը սովոր չէ ճոխ ապրելակերպին: Մեղադրանքը, որի համար նա հետագայում դատապարտվել է, հարկային խարդախություն է[4], թեև նա պնդել է, որ MMM սխեման բիզնես չէ, այլ փոխադարձ նվիրատվության ծրագիր, որի դեմ օրենք չկա[5]: Նրա ազատ արձակումից հետո հարցազրույցներ են եղել, որտեղ նա պնդել է, որ MMM Global-ը կանգնած է բիթքոինի գների աճի հետևում[6]:

Վաղ կյանք

խմբագրել

Մավրոդին ծնվել է Մոսկվայում։ Նրա մայրը ռուս էր։ Նրա հայրը կիսով չափ հույն էր (հետևաբար նրա ազգանունը Մավրոդի է), կեսը՝ ուկրաինացի[7]։ Մանկության տարիներին նրա մոտ ախտորոշվել է սրտի երկկողմանի արատ[8]։ Մավրոդին դպրոցում լավ տիրապետել է մաթեմատիկայի և ֆիզիկայի[8]։ Սովորել է Մոսկվայի պետական էլեկտրոնիկայի և մաթեմատիկայի ինստիտուտում[8]: 1983 թվականին ապօրինի տնտեսական գործունեության պատճառով տաս օր ձերբակալվել է[8]։

MMM գործունեությունը

խմբագրել

1989 թվականին Մավրոդին հիմնադրել է MMM-ը[9][10]: Այնուհետև նա բանտարկվել է MMM-ի հետ կապված ֆինանսական խարդախության մեղադրանքով[11]:

1994 թվականին Մավրոդին ընտրվել է Պետդումայի պատգամավոր՝ ստանալով պատգամավորական անձեռնմխելիություն ՝ բանտից ազատվելուց ընդամենը երեք շաբաթ անց մասնակցել է Միտիշչինսկի շրջանի միջանկյալ ընտրություններին՝ փոխարինելու պատգամավոր Անդրեյ Այզդերձիսին, ով գնդակահարվել է նույն տարվա սկզբին[12]: Մավրոդին հավաքել է ձայների գրեթե 27%-ը՝ ընդամենը 30% մասնակցությամբ[12]։

Մավրոդին MMM-ին սնանկ է ճանաչել 1997 թվականի դեկտեմբերի 22-ին, այնուհետև անհետացել և փախուստի մեջ է եղել մինչև 2003 թվականի ձերբակալությունը[13]:

2007 թվականի ապրիլի 28-ին Մոսկվայի դատարանը նրան դատապարտել է չորսուկես տարվա ազատազրկման: Դատարանը նրան նաև տուգանել է 10000 ռուբլով (390 դոլար)[14]:

2011 թվականի հունվարին Մավրոդին գործարկել է մեկ այլ բրգային սխեմա, որը կոչվել է MMM-2011՝ խնդրելով ներդրողներին գնել այսպես կոչված Mavro արժույթի միավորներ: Նա այն անկեղծորեն բնութագրել է որպես բուրգ՝ հավելելով. «Դա մերկ սխեմա է, ոչ ավելին... Մարդիկ շփվում են միմյանց հետ և միմյանց փող են տալիս։ Առանց պատճառի»[15]։ Մավրոդին ասել է, որ MMM-2011-ի հետ իր նպատակն է ոչնչացնել ներկայիս ֆինանսական համակարգը, որը նա համարում է անարդար, ինչը թույլ կտա նոր բան զբաղեցնել իր տեղը։ MMM-2011-ը կարողացավ բաց գործել, քանի որ Պոնզիի սխեմաները և ֆինանսական բուրգերը անօրինական չէին ռուսական օրենսդրության համաձայն[16]: 2012 թվականի մայիսին նա սառեցրել է գործողությունը և հայտարարել, որ այլևս վճարումներ չեն լինի։

2011 թվականին նա գործարկել է նմանատիպ սխեմա Հնդկաստանում, որը կոչվել է MMM India, կրկին հստակ նշվել է, որ բուրգ է[17]։ Նա նաև գործարկել է MMM Չինաստանում[18]: Հաղորդվել է, որ նա փորձում էր ընդլայնել իր գործունեությունը դեպի Արևմտյան Եվրոպա, Կանադա և Լատինական Ամերիկա[19]: 2015 թվականի սեպտեմբերի դրությամբ այն արագորեն տարածվել է Հարավային Աֆրիկայում ՝ պահանջվող օրական 1% կամ ամսական 30% տոկոսադրույքի սխեմայով[20] և Հարավային Աֆրիկայի և Ռուսաստանի Կոմունիստական կուսակցությունների նախազգուշացումներով՝ մարդկանց չմասնակցել դրան[21]: 2016-ի սկզբին նա նույն մոդելը շարունակել էԶիմբաբվեում (հաշիվները սառեցվել են 2016-ի սեպտեմբերին), իսկ ավելի ուշ՝ Նիգերիայում (հաշիվները սառեցվել են 2016-ի դեկտեմբերին)[22][23]։ Նիգերիայի MMM-ը վերսկսել է գործունեությունը 2017 թվականի հունվարի 13-ին[24]։

Բաժնետոմսերի արտադրություն

խմբագրել

1998 թվականին Մավրոդին ստեղծել է Stock Generation[25][26], իբր դասական բուրգային սխեմա, որը ներկայացվել է որպես «վիրտուալ ֆոնդային շուկայի խաղ»[27]։ Կայքը գործել է 1998 թվականից մինչև 2000 թվականի սկիզբը: Այն հիմնված է եղել գոյություն չունեցող ընկերությունների բաժնետոմսերի շուրջ առևտրից՝ «ֆոնդային բորսայի խաղի» ձևով ընկերության կայքում՝ stockgeneration.com: Չնայած գլխավոր էջի թավատառ նախազգուշացմանը, որ կայքը իրական ֆոնդային բորսա չէ, 20,000-ից 275,000 մարդ, ըստ տարբեր գնահատականների, ընկել է խոստացված 200% եկամտաբերության վրա և կորցրել է իր գումարը: ԱՄՆ արժեթղթերի և բորսաների հանձնաժողովի (SEC) տվյալներով՝ զոհերի կորուստները կազմել են առնվազն 5,5 միլիոն ԱՄՆ դոլար[28]։ Մասաչուսեթսի շրջանային դատարանն ի սկզբանե գտել է, որ ԱՄՆ արժեթղթերի և բորսաների հանձնաժողովը չի կարող վկայակոչել Stock Generation-ի հիմնադիրներին և սեփականատերերին արժեթղթերի խախտումների համար: Այնուամենայնիվ, Միացյալ Նահանգների Վերաքննիչ դատարանը չեղյալ է հայտարարել այս որոշումը 2001 թվականին՝ եզրակացնելով, որ SEC-ը բավարար փաստեր է ներկայացրել՝ դատական հայց ներկայացնելու համար[29]։ 2003 թվականին SEC-ը մշտական արգելքներ է ստացել SG Ltd.-ի և օգնության ամբաստանյալների SG Perfect-ի և SG Trading-ի դեմ, որոնք շահում էին SG Ltd.-ի կողմից խարդախությամբ ձեռք բերված միջոցների հատկացումից[30][31]։

Մահ

խմբագրել

Մավրոդին մահացել է սիրտ-անոթային հիվանդությունից 62 տարեկան հասակում Մոսկվայի հիվանդանոցներից մեկում[32][33][34]։ Հուղարկավորությունը ֆինանսավորել են МММ-2011-ի ներդրողները[35]։

Գիրք

խմբագրել

2008 թվականին Մավրոդին հրատարակել է «Գայթակղություն» գիրքը։ 2008 թվականի մայիսին դատական կարգադրիչները ձերբակալեցին Մավրոդիի իրավունքները այս գրքի նկատմամբ։ Հրատարակվել է գրքի յոթ հազար օրինակ[36][37]։

Ֆիլմ

խմբագրել

2011 թվականի ապրիլի 7-ին Ռուսաստանում թողարկվել է The PyraMMMid գեղարվեստական ֆիլմը, որը հիմնված է Մավրոդիի համանուն պատմության վրա։ Սերգեյ Մավրոդիի դերը (ֆիլմում նրան անվանում են Սերգեյ Մամոնտով) խաղում է Ալեքսեյ Սերեբրյակովը ։

Թատրոն

խմբագրել

Նրա պիեսը ներկայացվել է թատրոններում։ Ներկայացման ռեժիսորը Մարիա Կուզնեցովան է[38][39]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ "Sergei Mavrodi Convicted of Fraud in MMM Trial", by Kevin O’Flynn, The St. Petersburg Times.
  2. ↑ «"Mavrodi's Internet-Pyramide Commapsed"». Արխիվացված է օրիգինալից 25 January 2011-ին.
  3. ↑ «ITAR-TASS».
  4. ↑ Higgins, Andrew (28 October 1994). «Out of Russia:Mythical money helps to buy voters».
  5. ↑ «MMM is a Revolution For Each And Everyone Of You.To Fight Against Financial Slavery». Արխիվացված է օրիգինալից 28 August 2016-ին.
  6. ↑ I’m no crook,’ declares MMM scamster, while claiming credit for the Bitcoin price spike, by Izabella Kaminska 9 November 2015.
  7. ↑ «Бизнес-секреты: Сергей Мавроди». YouTube. Արխիվացված օրիգինալից 2021-12-21-ին.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 "Мы можем многое". Что обещал россиянам Сергей Мавроди (ռուսերեն). RIA Novosti. 26 March 2018. Վերցված է 26 March 2018-ին.
  9. ↑ "A Scheme With No Off Button" by Catherine Rampell, NY Times
  10. ↑ Bigg, Claire (15 March 2012). «Jailed For Not Paying A Fine, Ponzi Scheme Founder Plots 'Financial Apocalypse'». RFE/RL.
  11. ↑ «MMM's Mavrodi Voted Into Duma». The Moscow Times. Վերցված է 30 March 2018-ին.
  12. ↑ 12,0 12,1 «MMM's Mavrodi Voted Into Duma». The Moscow Times. Վերցված է 30 March 2018-ին.
  13. ↑ «Moscow court sentences pyramid scheme head Mavrodi to 4.5 yrs».
  14. ↑ «Moscow court sentences pyramid scheme head Mavrodi to 4.5 yrs».
  15. ↑ Shuster, Simon (15 January 2011). «Why is Russia's Bernie Madoff Back in Business?». Time Magazine. Արխիվացված է օրիգինալից 19 January 2011-ին. Վերցված է 7 September 2012-ին.
  16. ↑ Bigg, Claire (20 March 2012). «Mavrodi's Ponzi comeback seeks financial apocalypse». Asia Times. Արխիվացված օրիգինալից 20 March 2012. Վերցված է 7 September 2012-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ unfit URL (link)
  17. ↑ Lobazina, Alina (1 September 2012). «MMM scheme heads to India». Russia & India Report. Վերցված է 7 September 2012-ին.
  18. ↑ «MMM CHINA - Official Website». Արխիվացված է օրիգինալից 29 May 2015-ին. Վերցված է 8 June 2015-ին.
  19. ↑ Bigg, Claire (20 March 2012). «Mavrodi's Ponzi comeback seeks financial apocalypse». Asia Times. Արխիվացված օրիգինալից 20 March 2012. Վերցված է 7 September 2012-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ unfit URL (link)
  20. ↑ «"MMM South Africa Scheme"». Արխիվացված է օրիգինալից 16 February 2016-ին. Վերցված է 26 April 2019-ին.
  21. ↑ de Wet, Phillip (11 September 2015). «Rich pickings for Russian con artist». Mail and Guardian. Վերցված է 20 September 2015-ին.
  22. ↑ Khazov-Kassia, Sergey (22 October 2016). «African pyramids of Mavrodi». RFE/RL Russian (ռուսերեն). Վերցված է 22 October 2016-ին.
  23. ↑ «Breaking news: MMM Nigeria finally crashes - Somtoo Okoye blog». www.somtoo.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-12-24-ին.
  24. ↑ «MMM Nigeria reopens | Encomium Magazine». 24 January 2017.
  25. ↑ MMM Corporation Արխիվացված 14 Օգոստոս 2010 Wayback Machine by Peter Symes
  26. ↑ "Money For Nothing", by Dan Brekke,Wired Magazine, Issue 8.09, Sep 2000
  27. ↑ "Sergei Mavrodi Convicted of Fraud in MMM Trial", by Kevin O’Flynn, The St. Petersburg Times.
  28. ↑ «SG Limited: Lit. Rel. No. 17129 / September 14, 2001». www.sec.gov. Արխիվացված օրիգինալից 2 February 2017-ին. Վերցված է 25 January 2017-ին.
  29. ↑ Appeal of SEC vs. Stock Generation, United States Court of Appeals for the First Circuit
  30. ↑ «SG Ltd. (Stock Generation Ltd.) et al». www.sec.gov.
  31. ↑ Securities and Exchange Commission v. SG Limited et al., (United States District Court for the District of Massachusetts, No. 00-11141-GAO), U.S. Securities and Exchange Commission Litigation Release No.. 18181 / 9 June 2003
  32. ↑ «Sergei Mavrodi, 90s Ponzi scheme mastermind, dies in Moscow hospital». TASS. 26 March 2018. Վերցված է 26 March 2018-ին.
  33. ↑ "Мы можем многое". Что обещал россиянам Сергей Мавроди (ռուսերեն). RIA Novosti. 26 March 2018. Վերցված է 26 March 2018-ին.
  34. ↑ «Russian Ponzi Scheme Operator Mavrodi Dies at Age 62». The New York Times. Associated Press. 26 March 2018. Վերցված է 27 March 2018-ին.
  35. ↑ Сергея Мавроди похоронят на деньги вкладчиков "МММ-2011" (ռուսերեն). RIA Novosti. 30 March 2018. Վերցված է 30 March 2018-ին.
  36. ↑ «ITAR-TASS».
  37. ↑ Сергей Мавроди. Искушение. Москва, Р7осмэн, 2008.
  38. ↑ «Спектакль "Сын Люцифера -- День 69, Голос"». 26 November 2018.
  39. ↑ «ГОЛОС». theatreyalta.com.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Սարգսյան_Գագիկ/Ավազարկղ33&oldid=9933028» էջից