Մասնակից:Արեւ Մելքումյան/Ավազարկղ

Բլումի աստիճանակարգը կրթական մոդելների շարք է,որոնք դասակարգում են կրթական Bloom's taxonomy is a set of three hierarchical models used to classify educational learning objectives into levels of complexity and specificity բարդություն և առանձնահատկություն. The three lists cover the learning objectives in cognitive, affective and sensory domains. The cognitive domain list has been the primary focus of most traditional education and is frequently used to structure curriculum learning objectives, assessments and activities.

The models were named after Benjamin Bloom, who chaired the committee of educators that devised the taxonomy. He also edited the first volume of the standard text, Taxonomy of Educational Objectives: The Classification of Educational Goals.^[1]^[2]

Պատմությունն խմբագրել

Although named after Bloom, the publication of Taxonomy of Educational Objectives followed a series of conferences from 1949 to 1953, which were designed to improve communication between educators on the design of curricula and examinations.^[3]

The first volume of the taxonomy, Handbook I: Cognitive^[1] was published in 1956, and in 1964 the second volume Handbook II: Affective was published.^[4]^[5]^[6]^[7]^[8] A revised version of the taxonomy for the cognitive domain was created in 2001.^[9]

Ճանաչողական տիրույթ (գիտելիքահեն) խմբագրել

Աստիճանակարգի սկզբնական տարբերակում ճանաչողական տիրույթը բաղկացած էր 6 մակարդակներից։^[10] 2001 թվականին Բլյումի աստիճանակարգը բարեփոխվեց և մակարդակները համեմատաբար հեշտացան։ Բլյումի աստիճանակարգն ունի հետևյալ վեց մակարդակնե՝ հիշել, ըմբռնել, ճանաչել, վերլուծել, արժևորել, ստեղծել։^[9]^[11]

Գիտելիք խմբագրել

Գիտելիքն իր մեջ ներառում է փաստերի ճանաչումն ու հիշումը, սահմանումները, հիմնական գաղափարները կամ պատասխանները։ Նրա բնորոշումները ներառում են․

Առանձնահատուկ գիտելիքներ-գիտաբառեր, հատուկ փաստեր
Հատուկ պայմանների, դրդապատճառների և հաջորդականությունների, դասակարգումների և կատեգորիաների, չափորոշիչների, մեթոդաբանության հետ առնչվելու եղանակների և միջոցների իմացություն
Ոլորտում ունիվերսալների և աբստրակցիաների իմացություն այն է՝ սկզբունքներ և ընդհանրացումներ, տեսություններ և կառույցներ

Օրինակ՝ Ասեք խնձորի երեք տեսակի անուն։

Ըմբռնում խմբագրել

Հասկանալը ենթադրում է փաստերի և գաղափարների մասին պատկերացումներ ունենալ՝ կազմակերպելով, համեմատելով, թարգմանելով, մեկնաբանելով, նկարագրություններ անելով և հիմնական գաղափարները շարադրելով:

Օրինակ՝ Համեմատեք «Գոլդեն» խնձորի նույնականացման հատկանիշները «Գրանի» խնձորի հետ:

Ներգրավում խմբագրել

Ներգրավումը ներառում է ձեռք բերված գիտելիքների օգտագործում. Նոր իրավիճակներում խնդիրների լուծում `օգտագործելով ձեռք բերված գիտելիքներ, փաստեր, տեխնիկա և կանոններ: Սովորողները պետք է կարողանան օգտագործել նախնական գիտելիքները `խնդիրները լուծելու, պարզելու, թե ինչպես են դրանք կիրառվում նոր իրավիճակներում:

Օրինակ՝ Խնձորները կանխելո՞ւ էին մի հիվանդություն , որը վիտամին C- ի անբավարարությամբ պայմանավորված էր։

Վերլուծություն խմբագրել

Վերլուծությունը ներառում է բաղադրիչ մասերի վերաբերյալ տեղեկատվության ուսումնասիրում և տրոհում, որոշելու, թե ինչպես են մասերը կապված միմյանց հետ, նույնականացնում դրդապատճառները կամ պատճառները, եզրակացություններ են անում և ընդհանրացումներին օժանդակելու համար ապացույցներ գտնում:

Տարրերի վերլուծություն
Փոխհարաբերությունների վերլությություն
Կազմակերպությունների վերլությություն

Օրինակ՝ Թվարկեք խնձորով պատրաստված սննդի մատուցման չորս եղանակ և բացատրեք, թե դրանցից որն ունի առավելագույն առողջարար հատկություններ:

Համադրում խմբագրել

Համադրումը ներառում է տարբեր տարրերից կառուցվածքի կամ ձևի կառուցում. դա վերաբերում է նաև մասերը միասին կազմելու համար մի ամբողջություն կազմելուն: Դրա բնութագրերը ներառում են.

Եզակի հաղորդակցության արտադրություն

Պլանի կամ առաջարկվող գործողությունների փաթեթի արտադրություն

Վերացական հարաբերությունների մի շարք ածանցում

Օրինակ՝ Խնձորի կարկանդակի «անառողջ» բաղադրատոմսը վերափոխեք «առողջ» բաղադրատոմսի ՝ փոխարինելով բաղադրիչների ձեր ընտրությունը: Բացատրեք ձեր ընտրած բաղադրիչներն ընդդեմ բնօրինակների առողջության օգտակարության:

Գնահատում խմբագրել

Գնահատումը ներառում է կարծիքների ներկայացում և պաշտպանություն՝ հիմնված մի շարք չափանիշներով: Դրա բնութագրերը ներառում են.

Դատողություններ՝ ըստ ներքին ապացույցների

Դատողություններ՝ ըստ արտաքին չափանիշների

Օրինակ՝ Ո՞ր տեսակ խնձորներն են ամենալավը կարկանդակ պատրաստելու համար և ինչու՞։

The affective domain (emotion-based) խմբագրել

Skills in the affective domain describe the way people react emotionally and their ability to feel other living things' pain or joy. Affective objectives typically target the awareness and growth in attitudes, emotion, and feelings.

There are five levels in the affective domain moving through the lowest-order processes to the highest.

Receiving խմբագրել

The lowest level; the student passively pays attention. Without this level, no learning can occur. Receiving is about the student's memory and recognition as well.

Responding խմբագրել

The student actively participates in the learning process, not only attends to a stimulus; the student also reacts in some way.

Valuing խմբագրել

The student attaches a value to an object, phenomenon, or piece of information. The student associates a value or some values to the knowledge they acquired.

Organizing խմբագրել

The student can put together different values, information, and ideas, and can accommodate them within his/her own schema; the student is comparing, relating and elaborating on what has been learned.

Characterizing խմբագրել

The student at this level tries to build abstract knowledge.

The psychomotor domain (action-based) խմբագրել

Skills in the psychomotor domain describe the ability to physically manipulate a tool or instrument like a hand or a hammer. Psychomotor objectives usually focus on change and/or development in behavior and/or skills.

Bloom and his colleagues never created subcategories for skills in the psychomotor domain, but since then other educators have created their own psychomotor taxonomies.^[7] Simpson (1972)^[12] proposed the following levels:

Perception խմբագրել

The ability to use sensory cues to guide motor activity: This ranges from sensory stimulation, through cue selection, to translation.

Examples: Detects non-verbal communication cues. Estimate where a ball will land after it is thrown and then moving to the correct location to catch the ball. Adjusts heat of the stove to correct temperature by smell and taste of food. Adjusts the height of the forks on a forklift by comparing where the forks are in relation to the pallet.

Key words: chooses, describes, detects, differentiates, distinguishes, identifies, isolates, relates, selects.

Set խմբագրել

Readiness to act: It includes mental, physical, and emotional sets. These three sets are dispositions that predetermine a person's response to different situations (sometimes called mindsets). This subdivision of psychomotor is closely related with the "responding to phenomena" subdivision of the affective domain.

Examples: Knows and acts upon a sequence of steps in a manufacturing process. Recognizes his or her abilities and limitations. Shows desire to learn a new process (motivation).

Keywords: begins, displays, explains, moves, proceeds, reacts, shows, states, volunteers.

Guided response խմբագրել

The early stages of learning a complex skill that includes imitation and trial and error: Adequacy of performance is achieved by practicing.

Examples: Performs a mathematical equation as demonstrated. Follows instructions to build a model. Responds to hand-signals of the instructor while learning to operate a forklift.

Keywords: copies, traces, follows, reacts, reproduces, responds.

Mechanism խմբագրել

The intermediate stage in learning a complex skill: Learned responses have become habitual and the movements can be performed with some confidence and proficiency.

Examples: Use a personal computer. Repair a leaking tap. Drive a car.

Key words: assembles, calibrates, constructs, dismantles, displays, fastens, fixes, grinds, heats, manipulates, measures, mends, mixes, organizes, sketches.

Complex overt response խմբագրել

The skillful performance of motor acts that involve complex movement patterns: Proficiency is indicated by a quick, accurate, and highly coordinated performance, requiring a minimum of energy. This category includes performing without hesitation and automatic performance. For example, players will often utter sounds of satisfaction or expletives as soon as they hit a tennis ball or throw a football because they can tell by the feel of the act what the result will produce.

Examples: Maneuvers a car into a tight parallel parking spot. Operates a computer quickly and accurately. Displays competence while playing the piano.

Key words: assembles, builds, calibrates, constructs, dismantles, displays, fastens, fixes, grinds, heats, manipulates, measures, mends, mixes, organizes, sketches. (Note: The key words are the same as in mechanism, but will have adverbs or adjectives that indicate that the performance is quicker, better, more accurate, etc.)

Adaptation խմբագրել

Skills are well developed and the individual can modify movement patterns to fit special requirements.

Examples: Responds effectively to unexpected experiences. Modifies instruction to meet the needs of the learners. Performs a task with a machine that was not originally intended for that purpose (the machine is not damaged and there is no danger in performing the new task).

Key words: adapts, alters, changes, rearranges, reorganizes, revises, varies.

Origination խմբագրել

Creating new movement patterns to fit a particular situation or specific problem: Learning outcomes emphasize creativity based upon highly developed skills.

Examples: Constructs a new set or pattern of movements organized around a novel concept or theory. Develops a new and comprehensive training program. Creates a new gymnastic routine.

Key words: arranges, builds, combines, composes, constructs, creates, designs, initiates, makes, originates.

Definition of knowledge խմբագրել

In the appendix to Handbook I, there is a definition of knowledge which serves as the apex for an alternative, summary classification of the educational goals. This is significant as the taxonomy has been called upon significantly in other fields such as knowledge management, potentially out of context. "Knowledge, as defined here, involves the recall of specifics and universals, the recall of methods and processes, or the recall of a pattern, structure, or setting."^[13]

The taxonomy is set out as follows:

1.00 Knowledge
- 1.10 Knowledge of specifics
- 1.11 Knowledge of terminology
- 1.12 Knowledge of specific facts
- 1.20 Knowledge of ways and means of dealing with specifics
- 1.21 Knowledge of conventions
- 1.22 Knowledge of trends and sequences
- 1.23 Knowledge of classifications and categories
- 1.24 Knowledge of criteria
- 1.25 Knowledge of methodology
- 1.30 Knowledge of the universals and abstractions in a field
- 1.31 Knowledge of principles and generalizations
- 1.32 Knowledge of theories and structures

Բլյումի աստիճանակարգի քննադատություն խմբագրել

As Morshead (1965) pointed out on the publication of the second volume, the classification was not a properly constructed taxonomy, as it lacked a systematic rationale of construction.

This was subsequently acknowledged in the discussion of the original taxonomy in its 2001 revision,^[9] and the taxonomy was reestablished on more systematic lines.

Some critiques of the taxonomy's cognitive domain admit the existence of these six categories but question the existence of a sequential, hierarchical link.^[14] Often, educators view the taxonomy as a hierarchy and may mistakenly dismiss the lowest levels as unworthy of teaching.^[15]^[16] The learning of the lower levels enables the building of skills in the higher levels of the taxonomy, and in some fields, the most important skills are in the lower levels (such as identification of species of plants and animals in the field of natural history).^[15]^[16] Instructional scaffolding of higher-level skills from lower-level skills is an application of Vygotskian constructivism.^[17]^[18]

Some consider the three lowest levels as hierarchically ordered, but the three higher levels as parallel.^[9] Others say that it is sometimes better to move to Application before introducing concepts,^[փա՞ստ] the idea is to create a learning environment where the real world context comes first and the theory second to promote the student's grasp of the phenomenon, concept or event. This thinking would seem to relate to the method of problem-based learning.

Furthermore, the distinction between the categories can be seen as artificial since any given cognitive task may entail a number of processes. It could even be argued that any attempt to nicely categorize cognitive processes into clean, cut-and-dried classifications undermines the holistic, highly connective and interrelated nature of cognition.^[19] This is a criticism that can be directed at taxonomies of mental processes in general.

Implications խմբագրել

Bloom's taxonomy serves as the backbone of many teaching philosophies, in particular, those that lean more towards skills rather than content.^[8]^[9] These educators view content as a vessel for teaching skills. The emphasis on higher-order thinking inherent in such philosophies is based on the top levels of the taxonomy including analysis, evaluation, synthesis and creation. Bloom's taxonomy can be used as a teaching tool to help balance assessment and evaluative questions in class, assignments and texts to ensure all orders of thinking are exercised in students' learning, including aspects of information searching.^[20]

Connections across disciplines խմբագրել

The skill development that takes place at these higher orders of thinking interacts well with a developing global focus on multiple literacies and modalities in learning and the emerging field of integrated disciplines.^[21] The ability to interface with and create media would draw upon skills from both higher order thinking skills including analysis, evaluation, and creation and lower order thinking skills which are remembering, comprehending, and application.^[22]^[23] Bloom's taxonomy (and the revised taxonomy) continues to be a source of inspiration for educational philosophy and for developing new teaching strategies.

Bloom's taxonomy is consistent with Item Response Theory, which is often applied to standardised testing as difficulty and discrimination parameters are capable of providing information on relative question difficulty ("amount" of attainment associated with correct responses) and relevance ("association" to the underlying latent educational dimension) as measures of attainment.

References խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 Bloom, B. S.; Engelhart, M. D.; Furst, E. J.; Hill, W. H.; Krathwohl, D. R. (1956). Taxonomy of educational objectives: The classification of educational goals. Vol. Handbook I: Cognitive domain. New York: David McKay Company.
↑ Shane, Harold G. (1981). «Significant writings that have influenced the curriculum: 1906-1981». Phi Delta Kappan. 62 (5): 311–314. {{cite journal}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)
↑ Bloom et al., 1956, էջ 4
↑ Simpson, Elizabeth J. (1966). «The classification of educational objectives: Psychomotor domain». Illinois Journal of Home Economics. 10 (4): 110–144. {{cite journal}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)
↑ *Harrow, Anita J. (1972). A taxonomy of the psychomotor domain: A guide for developing behavioral objectives. New York: David McKay Company. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)
↑ *Dave, R. H. (1975). Armstrong, R. J. (ed.). Developing and writing behavioral objectives. Tucson: Educational Innovators Press. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)
↑ ^7,0 ^7,1 Clark, Donald R. (1999). «Bloom's Taxonomy of Learning Domains». Վերցված է 28 Jan 2014-ին. {{cite web}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)
↑ ^8,0 ^8,1 Krathwohl, David R. (2002). «A revision of Bloom's taxonomy: An overview». Theory into Practice. Routledge. 41 (4): 212–218. doi:10.1207/s15430421tip4104_2. ISSN 0040-5841. {{cite journal}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)
↑ ^9,0 ^9,1 ^9,2 ^9,3 ^9,4 Anderson, Lorin W.; Krathwohl, David R., eds. (2001). A taxonomy for learning, teaching, and assessing: A revision of Bloom's taxonomy of educational objectives. New York: Longman. ISBN 978-0-8013-1903-7.
↑ Hoy, Anita Woolfolk (2007). Educational psychology (10th ed.). Boston: Pearson/Allyn and Bacon. էջեր 530–531, 545. ISBN 978-0205459469. OCLC 68694368.
↑ Armstrong, Patricia (2010-06-10). «Bloom's Taxonomy». Vanderbilt University Center for Teaching. Vanderbilt University. Վերցված է 29 June 2016-ին.
↑ Simpson, Elizabeth (1972). «Educational objectives in the psychomotor domain» (PDF). 3. Washington, D.C.: Gryphon House: 25–30. Վերցված է 3 April 2018-ին. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
↑ Bloom et al., 1956, էջ 201
↑ Paul, R. (1993). Critical thinking: what every person needs to survive in a rapidly changing world (3rd ed.). Rohnert Park, California: Sonoma State University Press. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)
↑ ^15,0 ^15,1 Flannery, Maura C. (November 2007). «Observations on biology» (PDF). The American Biology Teacher. 69 (9): 561–564. doi:10.1662/0002-7685(2007)69[561:OOB]2.0.CO;2. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2017-03-06-ին. Վերցված է 2017-03-05-ին. «Biology is often referred to as an observational science almost as a slur, with the implication that biologists simply look at the living world without the strong theoretical and mathematic underpinnings of a science like physics. There is the suggestion that observation is easy. Thus biology is viewed as a lightweight science—anyone can do it: just go out and start looking, at birds, at grass, at cells under the microscope. Benjamin Bloom's taxonomy of learning tasks puts observation at the lowest level, with recall of information. This denigration of observation has long bothered me because I see it as often difficult and complex, a skill that needs to be learned and a talent that is much more developed in some.»
↑ ^16,0 ^16,1 Lawler, Susan (26 February 2016). «Identification of animals and plants is an essential skill set». The Conversation. Արխիվացված է օրիգինալից 17 November 2016-ին. Վերցված է 5 March 2017-ին. «Ironically, the dogma that has been so detrimental to field taxonomy is known as Bloom's taxonomy. University lecturers are told to apply an educational theory developed by Benjamin Bloom, which categorises assessment tasks and learning activities into cognitive domains. In Bloom's taxonomy, identifying and naming are at the lowest level of cognitive skills and have been systematically excluded from University degrees because they are considered simplistic.»
↑ Vygotsky, L. S. (1978). «Chapter 6: Interaction between learning and development». Mind in society: the development of higher psychological processes. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. էջեր 79–91. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)
↑ Keene, Judith; Colvin, John; Sissons, Justine (June 2010) [2010]. «Mapping student information literacy activity against Bloom's taxonomy of cognitive skills». Journal of Information Literacy. 4 (1): 6–21. doi:10.11645/4.1.189. «When supporting students outside the classroom situation, a subject aware advisor should be capable of spotting mistakes in a student's solution and of analysing these mistakes to identify the difficulty that the student is encountering. Such support can be seen as offering scaffolding in a student's 'zone of proximal development' (Vygotsky, 1978) and exemplified by teaching students to analyse a problem through the identification of the key elements and the relationships between these elements.»
↑ Fadul, J. A. (2009). «Collective Learning: Applying distributed cognition for collective intelligence». The International Journal of Learning. 16 (4): 211–220. doi:10.18848/1447-9494/CGP/v16i04/46223. ISSN 1447-9494.
↑ BJ Jansen, D Booth, B Smith (2009) Using the taxonomy of cognitive learning to model online searching, Information Processing & Management 45 (6), 643-663
↑ *Kress, G.; Selander, S. (2012). «Multimodal design, learning and cultures of recognition». Internet and Higher Education. 15 (1): 265–268. doi:10.1016/j.iheduc.2011.12.003. {{cite journal}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)
↑ *Paul, R.; Elder, L. (2004). Critical and creative thinking. Dillon Beach, CA: The Foundation for Critical Thinking. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)
↑ *The New London Group (1996). A pedagogy of multiliteracies: designing social futures. Harvard Educational Review. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)