Մազեր (ուժեղացուցիչ)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Մազեր (այլ կիրառումներ)
Մազեր (անգլերեն՝ Maser՝ «Microwave Amplification by Stimulated Emission of Radiation» - «միկրոալիքների ուժեղացում ստիպողական Ճառագայթման միջոցով» արտահայտության բառերի սկզբնատառերից), ռադիոհաճախականությունների տիրույթում ստիպողական առաքման սկզբունքով աշխատող կոհերենտ ճառագայթման աղբյուր կամ ուժեղացուցիչ։
Մազերում որպես բանող նյութ օգտագործվում են ատոմային և մոլեկուլային փնջեր կամ բյուրեղներ։ Ջրածնի կամ ցեզիումի ատոմների փնջով աշխատող Մազերի ստիպողական ճառագայթումը տեղի է ունենում գերնուրբ կառուցվածքի ենթամակարդակների միջև անցումների ժամանակ։ Ցեզիումի Մազերը հնարավորություն է տալիս հաճախականության կայունությունը հասցնել մինչև Δν/νΙΟ13։ Այդ Մազերի ճառագայթման ալիքի պարբերությունը 1967 թվականին ընդունվել է իբրև ժամանակի էտալոն։
Սուտակե Մազերի ստիպողական անցումները տեղի են ունենում Сг+++ իոնների՝ արտաքին մագնիսական դաշտի ազդեցությամբ ճեղքված ենթամակարդակների միջև։ Սուտակե Մազերը կարող է ուժեղացնել մի քանի սանտիմետր երկարության ալիքներ։ Տարածում է գտել նաև ամոնիակի (NH3) մոլեկուլներով աշխատող սարքը, որտեղ օգտագործվում է մոլեկուլի դիպոլային մոմենտի փոփոխությունը, երբ ազոտի ատոմն անցում է կատարում՝ հայտնվելով ջրածնի ատոմների հարթության մյուս կողմում։ Գերբարձր զգայնության շնորհիվ Մազերը անփոխարինելի գործիք է դարձել մոլորակային ռադիոլոկացիայի և ռադիոաստղագիտության բնագավառում։
Արտաքին հղումներ խմբագրել
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 132)։ 
|
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մազեր (ուժեղացուցիչ)» հոդվածին։ |