Մագնիսական մոնոպոլ
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Լիցք (այլ կիրառումներ)
Մագնիսական մոնոպոլ, մագնիսական լիցք, Դիրակի մոնոպոլ (հուն, μόνος-մեկ, միակ և πόλος-բևեռ), հիպոթետիկ տարրական մասնիկ, որը միայն մեկ մագնիսական բևեռով մագնիս է[1][2]։ Այլ կերպ ասած՝ մագնիսական մոնոպոլն օժտված է զրոյից տարբեր մագնիսական լիցքով։ Մագնիսական մոնոպոլի գոյությունը կանխատեսվում է մեծ միավորման և գերլարերի տեսություններում[3][4]։
Տեսական հիմք խմբագրել
Մագնիսական լիցքի հասկացությունը սկզբնապես ներմուծվել է էլեկտրական լիցքի նմանությամբ՝ ստատիկ մագնիսական դաշտերի հաշվարկումը հեշտացնելու նպատակով։ էլեկտրամագնիսական երևույթները նկարագրող Մաքսվելի հավասարումների սիմետրիան էլեկտրական և մագնիսական մեծությունների նկատմամբ թույլ է տալիս ենթադրել, որ դրական և բացասական էլեկտրական լիցքերի նման կարող են առանձին-աոանձին գոյություն ունենալ տարբեր բևեռայնության մագնիսական լիցքեր, որոնք իրենց շուրջն ստեղծում են մագնիսական դաշտ։ Սակայն փորձը ցույց է տալիս, որ մագնիսական դաշտ ստեղծվում է միայն էլեկտրական լիցքերի շարժման կամ մագնիսական դիպոլի առկայության դեպքում։ Դաշտի դասական տեսությունը չի բացառում վարկածային մագնիսական լիցքերի գոյությունը և ոչ մի սահմանափակում չի դնում դրանց մեծության (μ) վրա, մինչդեռ ըստ քվանտային տեսության, ինչպես ցույց է տվել Պոլ Դիրակը (1931 թվական), պետք է տեղի ունենա
առնչությունը, որտեղ e-ն էլեկտրոնի լիցքն է, ħ-ը՝ Պլանկի հաստատունը, c-ն՝ լույսի արագությունը, n= 0, ±1, ±2,...։ Մագնիսական լիցքերի նվազագույն արժեքը 68,5 անգամ մեծ է էլեկտրոնի լիցքից, ուստի արագ շարժվող մոնոպոլի հետքը պետք է պարզորոշ նկատվեր Վիլսոնի խցիկում կամ բշտիկային խցիկում։ Սակայն մագնիսական լիցքերի հայտնաբերման բոլոր փորձերն առայժմ տալիս են բացասական արդյունք։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Dark Cosmos: In Search of Our Universe's Missing Mass and Energy, by Dan Hooper, p192
- ↑ Particle Data Group summary of magnetic monopole search
- ↑ Wen, Xiao-Gang; Witten, Edward, Electric and magnetic charges in superstring models, Nuclear Physics B, Volume 261, p. 651–677
- ↑ S. Coleman, The Magnetic Monopole 50 years Later, reprinted in Aspects of Symmetry
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանի «Մագնիսական լիցք» հոդվածից (հ․ 7, էջ 116 )։ 
|