Ձիավոր Հայաստանով (անգլ.՝ Through Armenia on Horseback), Ջ. Հեփվորֆի՝ 1898 թվականին Նյու Յորքում հրատարակված գիրքն է։

Ձիավոր Հայաստանով
Through Armenia on Horseback
ՀեղինակՋ. Հեփվորֆ
ԹեմաՀայոց ցեղասպանություն
Բնօրինակ լեզուանգլերեն
Էջեր424
Հրատարակման վայրՆյու Յորք
ՀրատարակիչE.P. Dutton & company
Հրատարակման տարեթիվ1898
Թվային տարբերակarchive.org կայքում (անգլ.)]
Լիցենզիաազատ

Հեղինակ խմբագրել

Ջ. Հեփվորֆը (1833-1902) ամերիկացի քարոզիչ էր, լրագրող, աշխատակցել է «The New York Herald» թերթին։

Գրքի մասին խմբագրել

Գիրքը ներկայացնում է հեղինակի՝ Հայաստան կատարած ճանապարհորդության նոթերը։ Ճամփորդությունն իրականացվել է համիդյան կոտորածներից հետո, Ջեյմս Բեննետի առաջարկով՝ ուղեկցությամբ Սիդնեյ Ուիտմանի, Կ. Պոլիս - Տրապիզոն - Էրզրում - Բիթլիս - Դիարբեքիր - Զմյուռնիա ուղով։ Ճամփորդության նպատակը եղել է որպես ականատես ներկայացնել Օսմանյան կայսրությունում տիրող իրավիճակը, տալ հայկական կոտորածների մասին ճշմարիտ պատկեր։ Հեղինակն առանձին գլուխներում որպես ականատես նկարագրում է կոտորածներից տուժած հայերի վիճակը, խոսում կոտորածների պատճառներից։ Գրքում անդրադարձ կա նաև կոտորածներից հետո օտարերկրացի միսիոներների կազմակերպած աշխատանքներին, ինչպես նաև՝ Օսմանյան կայսրությունում կրթական կյանքի կազմակերպմանը։ Հեղինակը եզրակացնում է, որ խնդիրն այս կոտորածներով չի լուծվել, որ հարմար առիթի դեպքում անցյալի սարսափները կկրկնվեն։ Գիրքը պատկերազարդ է, ունի ճամփորդության ուղին գծանշող քարտեզ[1]։

Քաղվածքներ գրքից խմբագրել

  Իմ պարտքն է համապարփակ ներկայացնել հայկական տարածաշրջանը, որտեղ սարսափելի կոտորածներ են տեղի ունեցել, և ուրվագծել, որքանով դա հնարավոր է, գրեթե բնաջնջված այս ռասայի ներկա վիճակն ու ապագայի հեռանկարները՚։  
  Թուրքը ծայրահեղորեն նախանձում է հային, նախանձում նրա ինտելեկտուալ գերազանցության, շրջահայացության, ձեռներեցության համար… Թուրքն ամեն ինչ կանի, որպեսզի հայերին վտարի երկրից՚։  

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Hepworth G. Through Armenia on Horseback, New York, 1898, 355 p.

Արտաքին հղումներ խմբագրել