Վիքիպեդիա

Հովարդ Սթաունթոն

Հովարդ Սթաունթոն (անգլ.՝ Howard Staunton, ապրիլի 1, 1810(1810-04-01), Westmorland, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն - հունիսի 22, 1874(1874-06-22)[1][2], Լոնդոն, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն), անգլիացի շախմատիստ և շախմատի պատմաբան, աշխարհում ուժեղագույնն է դարձել 40-ական թվականներին XIX դարում, գրականագետ, Շեքսպիրի ստեղծագործական կյանքը հետազոտող։ Կազմակերպիչ և Առաջին միջազգային մրցաշարի մասնակից, որը տեղի է ունեցել Լոնդոնի Սենթ-Դժորդջ ակումբում 1851 թվականին և այնտեղ զբաղեցրել է 4-րդ տեղը, 16 մասնակցից։

Հովարդ Սթաունթոն
անգլ.՝ Howard Staunton
Պետություն(ներ) Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
Ծննդյան ամսաթիվապրիլի 1, 1810(1810-04-01)
ԾննդավայրWestmorland, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
Մահվան ամսաթիվհունիսի 22, 1874(1874-06-22)[1][2] (64 տարեկան)
Մահվան վայրԼոնդոն, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
365chessHoward_Staunton
Chesstempo համար246299
ICCF համար246299
 Howard Staunton Վիքիպահեստում
Սթաունթոնը 1860 ական թվականներին

Կենսագրություն խմբագրել

Շախմատի հետ ծանոթացել է 1830 թվականին այդ ժամանակ աշխատել է որպես լրագրող։ Շատ է խաղացել Լոնդոնի տարբեր ակումբներում, получая фору (ладья, конь, пешка): Լուրջ առաջընթացի է հասել 1830-ական թվականների վերջին։ 1840-ական թվականներին հաղթել է բոլոր աշխարհի ուժեղագույն շախմատիստներին (см. таблицу результатов):

1841-1842 թվականներին հաղթում է շոտլանդական ամենաուժեղ վարպետ Ջոն Կոխրենին, որը հաղթել է Կառլ Անդրեվիչ Յանիշին և Պեր դե Սենտ-Ամանին։ Սթաունթոնը 600 խաղեից մոտ 400 հաղթել է։ Խաղացել է Կոխրենի հետ, զիջելով—խաղազինվորին (семь партий, 3½ : 3½).

Մեծամասնությամբ խաղացել է ժամանակակիցների հետ, տալով фор:Հաճախ պարտվում էր աննշան հանդիկապ խաղերին ոչ այդքան ուժեղ շախմատիստներին (Лёве 1847/48; Ч. Стэнли 1839; Бокль 1843 и т. д.): Նրա Վերջին ելույթն դարձել է Բիրմինգեմսկի մրցաշարը 1858 թվականի։

Ստեղծող և գլխավոր խմբագիր (1844-1854) շախմատային ամսագրում «Շախմատային խաղի երթը»։ Շախմատի ղեկավարության դեբյուտային հեղինակ։

1849 թվականին Սթաունթոնը համաձայնել է ազատ արձակել շախմատային կոմպլեկտներ, նրա անունով նշյալ, և մասնակցել է նրա գովազդում։ Հիմա շախմատային կոմպլեկտները Սթաունթոն համարում է ստանդարտ պաշտոնական մրցումների համար։

Ներդրումները առաջնախաղում խմբագրել

Գամբիտ Սթաունթոն խմբագրել

abcdefgh
8
 
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Գամբիտ Սթաունթոնը հոլանդական պաշտպանության ժամանակ

Ի պատիվ նրա անվամբ ճանաչվել է գամբիտ հոլանդական պաշտպանություն, քայլերով սկսելիս 1.d2-d4 f7-f5 2.e2-e4 (Գամբիտ Սթաունթոն)։ Զիգբերտ Տարաշը համարել է Գամբիտ Սթաունթոնին հոլանդական պաշտպանության հերքման համար։

Անգլիական սկիզբը խմբագրել

abcdefgh
8
 
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Սթաունթոնի առաջնախաղը (անգլիական սկիզբ)

Սթաունթոնի Սիրելի ընթացքը 1.с2-с4 հետագայում ստացել է անգլիական սկիզբ անվանումը։ Հետևյալ առաջնախաղը հանդիսանում է Սիցիլիական պաշտպանություն սպիտակների համար, այսինքն՝ առավելագույն արագությամբ։

Ֆերզեվի Գամբիտ խմբագրել

Առավել ծաղկուն ռոմանտիզմի Սթաունթոնը հաճախ կիրառել է Թագուհու գամբիտ և նույնիսկ Տառաշի պաշտպանություն։ Սթաունթոնը և նրա հակառակորդը Սենթ Ամանը խաղում 1843 թվականի կիրառել են ժամանակակից խաղասկիզբ և գործել են վարպետօրեն։ Սթաունթոնի կարծիքով, Ֆերզեվի գամբիտը տարբերվում է ավելի հավատարիմ արքայական հարձակմամբ։

Խաղի ոճ խմբագրել

Սթաունթոնի պարտիան շախմատային արվեստի դասական նմուշն է։ Ստեղծագործական առաջին փուլում, նա գործել է իտալական դպրոցի ձեևով (Դժուլիո Չեզարե Պոլերիո, Դժոակինո Գրեկո, Երկոլե դել Րիո, Դժամբատիստա Լոլլի, Դոմենիկո Լորենցո Պոնցիանի, Վիլյամ Լյուիս, Ալեկսանդր Մակ-Դոննել)։ Հովարդի դեբյուտային խաղացանկը բաղկացած գամբիտներից։ Սկսած Սենտ-Ամանի խաղից (1843) Սթաունթոնը գործել է դիրքային ձևով, ելույթ ունենալով Ֆրանսիա-Անդրե Դանիկան Ֆիլիդորի հետևորդ։ Փաստորեն անգլիական չեմպիոնի պարտիան հանդիսանում է կապող օղակ Ֆիլիդոր համակարգի և Վիլհելմ Ստեինի ուսուցման հետ։ Ֆիշերը Սթաունթոնին համարել է շախմատի լավագույն վերլուծաբաններից մեկը։ Սթաունթոնի սիրելի քայլերից մեկը - դասական զոհ որակի (օրինակ, 21-րդ պարտիան ընդդեմ Սենտ-Ամանի հետ), որը պահանջում է հիանալի տեխնիկայի իրականացման դասավորության առավելությունները։ Շախմատային գրականության մեջ Սթաունթոնի ոճը ստացել է օրթոդոքս անվանումը։

Մարզական արդյունքներ (հանդիպումները և մի շարք հավասար խաղեր) խմբագրել

Տարի Մրցումների անվանումներ + − = Միավորներ
1840 Խաղ Ու. Պոպերտաի դեմ (Գերմանիա) 10 5 6 13 из 21
1842 Շախմատի մի քանի պարտիա Պ. Շ. Սենթ Ամանի դեմ (Ֆրանսիա) 2 3 1 2½ из 6
1843 Խաղ Պ. Շ. Սենթ Ամանի դեմ (Ֆրանսիա) 11 6 4 13 из 21
1846 Խաղ Բերնհարդ Գորվիցի դեմ (Գերմանիա) 14 7 3 15½ из 24
Խաղ Դանիել Գարվիցի դեմ (Գերմանիա)[3] 12 9 1 12½ из 22
1851 Խաղ Բրոուդի հետ (Անգլիա) (1/8 Լոնդոնյան մրցաշարում) 2 0 0 2 из 2
Խաղ Բերնհարդ Գորվիցի դեմ (Գերմանիա) (1/4 Լոնդոնյան մրցաշարում) 4 2 1 4½ из 7
Խաղ Ադոլֆ Անդերսենի դեմ (Գերմանիա) (1/2 Լոնդոնյան մրցաշարում) 1 4 0 1 из 5
խաղ Է. Ուիլյամսաի դեմ (Անգլիա) (Լոնդոնի մրցաշարում 3-րդ տեղի համար խաղ ) 3 4 1 3½ из 8
Խաղ ռևանշ խաղ Է. Ուիլյամսի դեմ (Անգլիա)[4] 6 2 3 7½ из 11
Խաղ Կառլ Անդրեվիչ Յանիշ դեմ (Ռուսաստան) 7 2 1 7½ из 10
1853 Շախամտի մի քանի պատիա Տ. Լազաի դեմ (Գերմանիա) 4 5 3 5½ из 12

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Encyclopædia Britannica
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  3. ↑ Семь партий игрались на равных (Стаунтон выиграл 7:0), в восьми Стаунтон давал фору — пешку f7 (Стаунтон уступил 1,5:6,5), в семи — пешку f7 и ход (Стаунтон выиграл 4:3)
  4. ↑ Матч должен был играться до семи побед. Стаунтон сдал матч, т.к. противник играл слишком медлительно, думая над партией до 12 часов.

Գրքեր խմբագրել

Գրականություն խմբագրել

  • Нейштадт Я. Некоронованные чемпионы. Москва: Физкультура и спорт, 1975.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հովարդ_Սթաունթոն&oldid=8902274» էջից