Հնդկաստանի միջուկային սպառազինություն

Հնդկաստանի միջուկային սպառազինությունն իրենից ներկայացնում է Հնդկաստանի միջուկային հրթիռների, դրանց արձակման կայանների, ապահովման այլ միջոցների ամբողջությունը, որը այդ երկրի զինված ուժերի սպառազինության կարևորագույն մասն է կազմում։ Հնդկաստանի՝ միջուկային զենք ունենալու պատճառները երկուսն են՝ Հնդկաստանի հետ ընդհանուր սահման ունեցող և միջուկային գերտերություն Չինաստանից եկող հնարավոր վտանգը և Պակիստանի հետ սուր հակամարտությունը, որը մի քանի անգամ՝ 1947 - 1948, 1965 և 1971 թվականներին վերածվել է զինված լայնամասշտաբ պատերազմի։

Միջուկային էներգետիկայի զարգացում

Հիմնական հոդված՝ Հնդկաստանի ատոմային էներգետիկա

1955 թվականին բրիտանական աջակցությամբ սկսվում է հնդկական առաջին ռեակտորի՝ 1 մեգավատտ հզորություն ունեցող «Ապսորա» հետազոտական ռեակտորի կառուցումը։ Նույն թվականի սեպտեմբերին Կանադան համաձայնվեց Հնդկաստանին վաճառել 40 մեգավատտ հզորությամբ հետազոտական ռեակտոր։ Ավելի ուշ, Էյզենհաուերի «Խաղաղ ատոմ» ծրագրի շրջանակներում 1956 թվականին Միացյալ Նահանգները համաձայնվեց այդ ռեակտորի համար Հնդկաստանին տրամադրել 21 տոննա ծանր ջուր։ Այդպիսով ձևավորվեց ռեակտորի անվանումը՝ «Cirus» - Canada-India Reactor, U.S: Ռեակտորն ուներ այնպիսի կառուցվածք, որ իդեալական կերպով համապատասխանում էր ռազմական պլուտոնիում արտադրելուն և ուներ հետազոտական մեծ հնարավորություններ։ Ռեակտորով հնարավոր էր ստանալ այնքան պլոտոնիում, որ տարեկան մեկ կամ երկու ռումբ ստեղծվեր։

Միջուկային զենքի մշակում

Փորձարկում

1974 թվականի մայիսի 18-ին ժամը 08:05-ին Հնդկաստանը իրականացրեց միջուկային զենքի իր առաջին (գաղտնի) միջուկային փորձարկումը, որը ստացավ «Ժպտացող Բուդդա» գործողություն։ Միջուկային զենքի փորձարկման երկրորդ փուլը տեղի է ունեցել 1998 թվականին «Շակտի» գործողություն անվանմամբ։

1990-ական թվականների սկզբին միջազգային հանրության կողմից Հնդկաստանը դասվեց այն երկրների շարքին, որոնք ոչ պաշտոնապես ունեն միջուկային զենք։

	Ժպտացող Բուդդա
Փորձարկում	Smiling Buddha
Ժամանակ	8:05 1974 թվականի մայիսի 18, ժամը 08:05 (IST)
Վայր	Պոկհրան, Թար անապատ, Ռաջաստան 27.095 հս. լ., 71.752 ար. ե.
Պայթյունի տեսակ	ստորգետնյա, −107 մ
Լիցք	8 կտ (12-13 կտ հայտարարվել է)

Shakti I, ջերմամիջուկային լրացումով առաջնային լիցքով երկաստիճան ջերմամիջուկային սարք, որը նախատեսված է 45 կիլոտոն հզորությամբ թեստային լիցքով հրթիռների համար։ Առավելագույն լիցքը 200 կիլոտոն է։

	Shakti
Փորձարկում	Shakti I
Ժամանակ	1998 թվականի մայիսի 11, ժամը 15:47:07 (IST), 10:17:07 UCT (տեղական ժամանակով), 10:13:42 UCT (USGS)
Վայր	Պոկհրան, 27.0716 հս.լ., 71.7612 ար. ե.,
Պայթյունի տեսակ	Ստորգետնյա, 200 մետրից ցածր
Լիցք	30 կտ (22-30 կտ հնարավոր միջակայք; 43-45 կտ հայտարարվել է)

Shakti II, թեթև մարտավարական ռումբ/մարտագլխիկ, որը նախատեսված է 12 կիլոտոնի համար։

	Shakti
Փորձարկում	Shakti II
Ժամանակ	1998 թվականի մայիսի 11, ժամը 15:47:07 (IST), 10:17:07 UCT (տեղական ժամանակ), 10:13:42 UCT (USGS)
Վայր	Պոկհրան, 27.0716 հս.լ., 71.7612 ար.ե.
Պայթյունի տեսակ	Ստորգետնյա, 150 մետրից ցածր
Լիցք	12 կտ

Shakti III, հետազոտական բաժանիչ լիցք, որը, ըստ հայտարարության, պատրաստված է ռեակտորային պլոտոնիումից։ Հնարավոր է առանց ջերմամիջուկային վառելիքի ծրագիր՝ նախատեսված 0,3 կտ հաշվարկված լիցքով։

	Shakti
Փորձարկում	Shakti III
Ժամանակ	1998 թվականի մայիսի 11, ժամը (IST), 10:17:07 UCT (տեղական ժամանակ), 10:13:42 UCT (USGS)
Վայր	Պոկհրան, 27.0716 հս.լ., 71.7612 ար.ե.
Պայթյունի տեսակ	Ստորգետնյա
Լիցք	0.3 կտ

• Shakti IV 0.5 կտ հետազոտական արտադրանք
• Shakti V 0.2 կտ հետազոտական արտադրանք

	Shakti
Փորձարկում	Shakti IV և V
Ժամանակ	1998 թվականի մայիսի 13, ժամը 12:21 (IST), 1998 թվականի մայիսի 13, ժամը (UCT)
Վայր	Պոկհրան, 27.0716 հս.լ., 71.7612 ար.ե.
Պայթյունի տեսակ	Երկու պայթյուն, երկուսն էլ ոչ շատ խորը,
Լիցք	յուրաքանչյուրը 0.1 կտ (0.5 կտ և 0.3 կտ հայտարարված)

Shakti VI Չի հավաքվել

Ըստ փորձագետների գնահատականների՝ ներկա դրությամբ Հնդկաստանը ունի մարտական պատրաստության վիճակում գտնվող 90-ից 110 միջուկային մարտագլխիկ, ինչպես նաև որոշակի քանակի պատրաստի բաղադրիչներ, որը բավարար է 50-ից 90 միջուկային մարտագլխիկ հավաքելու համար։

Արձակման միջոցներ

«Ագնի-II» հրթիռ, 2004 թվական

Հնդկաստանի միջուկային լիցքով մարտագլխիկների արձակման հիմնական միջոցներն են

• «Ագնի-I» կարճ հեռավորության բալիստիկ հրթիռ (700 կմ),
• «Ագնի-II» միջին հեռավորության բալիստիկ հրթիռ (2500 կմ),
• «Ագնի-III» միջին հեռավորության բալիստիկ հրթիռ (3500 կմ),
• «Ագնի-IV» և «Ագնի-V» միջմայրցամաքային բալիստիկ հրթիռներ (4000 կմ) և (~8000 կմ),
• «Արիհանտ» սուզանավերի K-15 «Սագարիկա» ստորջրյա արձակման հրթիռ։

Տես նաև

• Հնդկաստանի միջուկային ծրագիր

Աղբյուրներ

• Nuclear Notebook: India’s nuclear forces, 2005. Archived 2006-09-28 at the Wayback Machine.(անգլ.)
• Indian Nuclear Weapons program(անգլ.)
• Nuclear Files.org(անգլ.)
• Nuclear Files.org(անգլ.)
• Missile testing ranges of India.(անգլ.)
• Video interviews taken at the 2008 NPT PrepCom on the United States-India Peaceful Atomic Energy Cooperation Act. Archived 2008-05-11 at the Wayback Machine.(անգլ.)
• Первое индийское ядерное испытание.(ռուս.)