Հեթ-տրիկ
Հեթ-տրիկ (անգլ.՝ hat-trick - Գլխարկով հնարք[1]), դրական նվաճում մի շարք սպորտաձևերում և խաղերում, որ կապված է երեք թվի հետ։
Ֆուտբոլի և հոկեյի մեջ հեթ-տրիկ կատարվում է մեկ խաղացողի կողմից մեկ խաղում խփելով երեք գնդակ։ Նմանատիպ նվաճումը, սակայն երկու գոլով, կոչվում է դուբլ, չորս գոլը կոչվում է պոկեր, հինգը պենտա-տրիկ[2]։
Ֆուտբոլից և հոկեյից բացի, տերմինը հայտնաբերված է բազմաթիվ մարզաձևերում, որտեղ նպատակն է գրավել հակառակորդի դարպասը։ Դրանք ներառում են լակրոսը, ջրի պոլոն, ձեռքի գնդակը, հոկեյը։
Հեթ-տրիկ են կոչվում նաև այն իրադարձությունները, որոնք կապված չեն մրցակցի դարպասը գրավելու հետ։ Այսպես, դարթսում հեթ-տրիկը մեկ մոտեցման ժամանակ երեք անընդմեջ հարվածն է դեպի թիրախի կենտրոն, «ցուլ աչքը», որը բերում է 150 (3 × 50) միավոր։ Երբեմն դա կոչվում է «Ալան Էվանսի նետում», ի պատիվ բրիտանացի մարզիկի, որը հաճախ նման նետումներ էր իրականացնում։ Բեյսբոլում կան երկու տեսակի հեթ-տրիկներ. երբ խաղացողը մեկ խաղում կատարում է երեք սթրայք-աութ կամ երեք հոում-ռան։ Հեթ-տրիկներ կան նաև ռեգբիում, կրիկետում նաև սկրեբլում։
Տերմինի ծագումը
խմբագրել1858 թվականին կրիկետ խաղացող Հիթֆիլդ Հալման Սթիվենսը կամ (ՀՀ Սթիվենսը) անցել է երեք վիքեդ անընդմեջ։ Այս հնարքը շատ տպավորիչ էր երկրպագուների համար, ովքեր փող են հավաքում և Ստիվենսից որպես նվեր գնում իր գլխարկը այս նվաճման համար[3]։
Ներկայումս սպորտային լրագրության մեջ «հեթ-տրիկ» տերմինը երբեմն տարածվում է մարզիկների կամ թիմերի կամայական նվաճումների վրա, որոնք հաջորդաբար կատարվել են մրցույթի կամ մրցույթի շրջանակներու[4]։ Կարևոր է, որ նման ձեռքբերումների թիվը հավասարվի երեքի, և դրանք լինեն նշանակալի։ Ֆորմուլա 1- ի հեթ-տրիկ է կոչվում մեկ ազատ օրվա ընթացքում երեք պայմանների կատարում. դրանք են՝ փոուլ դիրքի գրավում որակավորման փուլում, մրցավազքում լավագույն ժամանակը ցուցադրելը և այդ մրցավազքում հաղթանակ տոնելը։
Հոկեյում
խմբագրելՏափօղակով Հոկեյում ևս կա «բնական հեթ-տրիկ» հասկացություն։ Դա նշանակում է մեկ հանդիպման ընթացքում մեկ խաղացողի կողմից վաստակած երեք հաջորդական գոլերը։
Արտասովոր հեթ-տրիկներ
խմբագրել- 1996 թվականին Բելգիայի առաջնությունում «Էկերեն» ակումբի ֆուտբոլիստ Ստան Վան դեն Բյույսը սեփական դարպասին երեք գոլ է խփել, ինչը հանգեցրել է իր թիմի պարտությանը «Անդերլեխտին», իսկ խաղն ավարտվել է 2:3 հաշվով[5]։
- Միակ ֆուտբոլային դարպասապահը, ով ձևակերպել է հեթ-տրիկ, Խոսե Լուիս Չիլավտերն էր, որը 1999 թվականի նոյեմբերին տասնմեկ մետրանոցից դարձել է երեք գոլի հեղինակ։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ В хоккее после исполнения хет-трика болельщиками принято бросать на лёд головные уборы (см. Энциклопедия НХЛ Արխիվացված 2011-10-13 Wayback Machine — официальный сайт ХК Челны).
- ↑ Сергей Иванов (23 сентября 2015). «Левандовски оформил самый быстрый пентатрик в истории бундеслиги». Советский спорт. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 19-ին.
Иван Веденин (5 декабря 2015). «5 мячей в одном матче: восходящая звезда «Синары» Максим Герасимов впервые в карьере оформил пента-трик». E1.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-11-ին. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 19-ին. - ↑ Extended Oxford English Dictionary 1999 Edition : "It came into use after HH Stephenson took three wickets in three balls for the all-England eleven against the twenty-two of Hallam at the Hyde Park ground, Sheffield in 1858. A collection was held for Stephenson (as was customary for outstanding feats by professionals) and he was presented with a cap or hat bought with the proceeds."
- ↑ Феттель сделал хет-трик. Себастьян Феттель в третий раз подряд стал чемпионом мира.
- ↑ «Каладзе бьет своих». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 5-ին.