Հայկական շատրվան (Թեոդոսիա)

Հայկական շատրվան
Տեսակ	աղբյուր
Երկիր	Ռուսաստան և Ուկրաինա
Տեղագրություն	Թեոդոսիա
Ժառանգության կարգավիճակ	Ուկրաինայի անշարժ հուշարձանների պետական գրանցամատյան, Ռուսաստանի դաշնային մշակութային ժառանգության օբյեկտ և Architectural Heritage of National Importance of Ukraine?

Հայկական շատրվան, միջնադարյան շատրվան Թեոդոսիա քաղաքում, կառուցվել է Միտրիդատ (սար Ֆեոդոսիա) սարի ստորոտում՝ հայկական Սուրբ Միքայել և Գաբրիել հրեշտակապետերի անվան եկեղեցու մոտակայքում։

Պատմություն խմբագրել

Շատրվանը կառուցվել է 1491 թվականին^[1] կամ 1584^[2] (1586^[3]) թվականին՝ Թեոդոսիայի հայ բնակիչների կողմից։ Գտնվում է Միտրիդատ լեռան ստորոտում՝ հայկական Սուրբ Միքայել և Գաբրիել հրեշտակապետերի անվան եկեղեցու մոտակայքում։ Շատրվանը կառուցվել է որմնաքարով, որն ամրացվել է կրային լուծույթով, ունեցել է պրիզմայի ձև։ Նրա հյուսիսային մասը զարդարվել է սլաքաձև որմնախորշով և դրա վրա առկա երեք կտրվածքային վարդակներով։ Շատրվանի վերևում տեղադրված է մարմարե սալիկ, որի վրա հայերենով գրված է շատրվանի կառուցման տարեթիվը։ Կառուցվել է հայկական աղբյուրներին բնորոշ ճարտարապետական ձևով, որը տարածված էր Հայաստանում 11-րդ դարից մինչև 21-րդ դարի կեսերը^[2]^[3]։

Ուկրաինական ԽՍՀ նախարարների խորհրդի՝ 1979 թվականի սեպտեմբերի 6-ի № 442, № 1209 և Ղրիմի քաղկոմի՝ 1979 թվականի մայիսի 22-ի № 284 որոշումներով՝ հայկական շատրվանը ներառվել է ճարտարապետական հուշարձանների շարքում^[3]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ А. Л Якобсон // Средневековый Крым: Очерки истории и истории материальной культуры // Изд-во «Наука» [Ленинградское отд-ние], 1964 г. — стр.113- Всего страниц: 230
↑ ^2,0 ^2,1 Армянский фонтан // Памятники градостроительства и архитектуры Украинской ССР / Н. Л. Жариков. — Будивэльнык, 1983. — Т. 2. — С. 280.[1] Արխիվացված 2016-03-09 Wayback Machine

Բնօրինակ տեքստ (ռուս.)

АРМЯНСКИЙ ФОНТАН, 1584 г. Находится у подножия горы Митридат, недалеко от места, где стоял дом, в котором родился И. К. Айвазовский. Представляет собой водоем в виде призмы, сложен из бутового и тёсаного камня на известковом растворе со стрельчатой нишей и водометом в восточной стене. Над нишей — три резные розетки, в нише — мраморная плита с надписью на армянском языке и датой. Возведен в архитектурных формах, распространённых в Армении для родников с XI до середины XIX в.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 «Армянский фонтан». Архитектурный портал Крыма. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 11-ին.

[1] А. Л Якобсон // Средневековый Крым: Очерки истории и истории материальной культуры // Изд-во «Наука» [Ленинградское отд-ние], 1964 г. — стр.113- Всего страниц: 230

[AJY-2] 2,0 ^2,1 Армянский фонтан // Памятники градостроительства и архитектуры Украинской ССР / Н. Л. Жариков. — Будивэльнык, 1983. — Т. 2. — С. 280.[1] Արխիվացված 2016-03-09 Wayback Machine

Բնօրինակ տեքստ (ռուս.)

АРМЯНСКИЙ ФОНТАН, 1584 г. Находится у подножия горы Митридат, недалеко от места, где стоял дом, в котором родился И. К. Айвазовский. Представляет собой водоем в виде призмы, сложен из бутового и тёсаного камня на известковом растворе со стрельчатой нишей и водометом в восточной стене. Над нишей — три резные розетки, в нише — мраморная плита с надписью на армянском языке и датой. Возведен в архитектурных формах, распространённых в Армении для родников с XI до середины XIX в.

[Феодосия-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 «Армянский фонтан». Архитектурный портал Крыма. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 11-ին.

[1]

[2]

[3]