Համաեվրոպական վճարային համակարգի նախաձեռնություն

Համաեվրոպական վճարային համակարգի նախաձեռնություն («PEPSI»)[1], Եվրոպական Կենտրոնական բանկի կողմից աջակցվող վճարումների ինտեգրման նախաձեռնություն է, որի նպատակն է ստեղծել համաեվրոպական վճարային համակարգ և միջբանկային ցանց մրցակցելու Mastercard-ին և Visa-ին և, ի վերջո, փոխարինելու ազգային եվրոպական վճարային սխեմաներին, ինչպիսիք են Ֆրանսիայի Carte Bancaire և Գերմանիայի Girocard[2]։

Այն աջակցվում Եվրահանձնաժողովի կողմից և ներկայումս ներառում է քսան խոշոր եվրոպական բանկ (ներառյալ բոլոր Ֆրանսիական խոշոր բանկերը, Deutsche Bank և Commerzbank Գերմանիայում, Santander Bank Իսպանիայում և Intesa Sanpaolo և UniCredit Իտալիայում)[3]։

Առաջին փորձ խմբագրել

Համաեվրոպական քարտերի սխեման ներդնելու գաղափարը Եվրո վճարումների միասնական գոտու շրջանակներում ծնվել է մոտ 2008 թվականին։ 2010 թվականին ավելի քան տասը երկրների եվրոպական խոշոր բանկերը հանդիպեցին «Մադրիդյան սիմպոզիումում»՝ քննարկելու նախաձեռնությունը և ծրագրեր կազմել այն առաջ տանելու համար։ Մինչև 2011 թվականը Մոնե նախագիծը մշակել էր ազգային վճարային համակարգերի միաձուլման մանրամասն տեխնիկական և բիզնես պլաններ։ Մինչ այդ, այն ներառում էր 24 բանկ, որոնք ներգրավված էին յոթ երկրներից։ Այնուամենայնիվ, նոր համակարգի ջատագովները չէին հավատում, որ կարող են մշակել կենսունակ բիզնես մոդել, որը չի ներառի առևտրային առումով կենսունակ փոխանակման վճարներ մասնակից բանկերի համար, ինչը նրանք բարձրաձայնեցին Եվրոպական հանձնաժողովի հետ։ Հանձնաժողովը չէր ցանկանում թույլ տալ որևէ շարժում, որը կարող էր քայքայել ազատ մրցակցությունը, և, հետևաբար, հրաժարվեց հաստատել որևէ համակարգ, նույնիսկ նոր մուտք գործող, փոխանակման վճարներով, որոնք գերազանցում էին այն ցածր մակարդակը, որը փնտրում էր հանձնաժողովը։

Առևտրային շահերը, որոնք գերակշռում էին համաեվրոպական լուծմանը, և թողարկող բանկերի համար եկամտի հստակ աղբյուրի բացակայության դեպքում, նախագծի առաջընթացը կասեցվեց։ Այն լուծարվել է 2012 թվականի ապրիլին «կենսունակ բիզնես մոդելի ենթադրյալ բացակայության» պատճառով, ըստ Եվրոպական կենտրոնական բանկի[4]։

Գործընկերություններ խմբագրել

Վիզա Եվրոպա, միակ վճարային համակարգը, որը հիմնականում համապատասխանում է եվրոպական քարտային սխեմայի սահմանմանը, ձեռք է բերվել վիզա inc.-ի կողմից 2016 թվականի հունիսին[5]։

2020 թվականի հուլիսին հինգ երկրներից (Բելգիա, Ֆրանսիա, Գերմանիա, Նիդեռլանդներ և Իսպանիա) 16 խոշոր եվրոպական բանկերի խումբը հայտարարեց Եվրոպական վճարումների նախաձեռնության (EPI) աջակցության և զարգացման ծրագրերի մասին։ Այս բանկերը ներառում են՝BBVA, BNP Paribas, Groupe BPCE, CaixaBank, Commerzbank, Crédit Agricole, Crédit Mutuel, Deutsche Bank, Deutscher Sparkassen- und Giroverband, DZ Bank, ING, KBC Group, La Banque Postale, Banco Santander, ociete Generale և UniCredi.[6] 2021 թվականին ավելի քան 30 բանկեր անդամակցել են, այդ թվում՝ ociete Generale և UniCredit[7] 2000 թվականի կեսերին Ակնկալվում էր, որ իրական աշխարհի առաջին հավելվածները՝ սպառողների միջև իրական ժամանակում վճարումների համակարգ, կարող են գործարկվել 2022 թվականի սկզբին, իսկ ավելի լայն վճարումների գործիքը կհետևի 2022 թվականի երկրորդ կեսին[8]։

Ենթակառուցվածք խմբագրել

Քանի որ այն հիմնված է SEPA ակնթարթային վարկային փոխանցման (SCT Inst) սխեմայի վրա, EPI-ի վճարային ցանցը կարող է անմիջապես կապիտալացնել առկա հզոր և բարդ ենթակառուցվածքները, ինչպիսիք են Եվրոհամակարգի TARGET Ակնթարթային Վճարման հաշվարկ (TIPS)[9]։EPI-ն կունենա վճարային ցանց և քարտ, դրամապանակ և միջազգային ակնթարթային վճարումների սխեման՝ որպես փոխարինող ներքին լուծումների, ինչպիսիք ենSwish, iDEAL, Bizum և Blik: NFC վճարումներ և QR կոդով վճարում հասանելի կլինեն։ Լուծումը հասանելի կլինի բջջային բանկային ինտեգրման միջոցով, բայց նաև որպես ինքնուրույն հավելված և կներառի արժույթի փոխարկում ամբողջ Եվրոպայում։ Առաջին երկիրը, որտեղ դա կիրականացվի, Լեհաստանն է[10]։

Սկանդինավյան երկրներ խմբագրել

անիան, Շվեդիան և Ֆինլանդիան 2017 թվականից մշակում են իրենց ընդհանուր վճարային համակարգը, որը կոչվում է P27՝ նպատակ ունենալով ներդաշնակեցնել էլեկտրոնային վճարումները հյուսիսային երկրներում։ Քննարկումներ են տեղի ունեցել EPI-ի հետ, թե ինչպես կարելի է համագործակցել[11]։

Ձեռքբերում ԻԴԵԱԼ խմբագրել

PI ընկերություն-ը հայտարարել է iDEAL-ի և Payconiq International-ի, նոր բաժնետերերի ձեռքբերման պլանների և իր ակնթարթային վճարումների լուծման առաջիկա մեկնարկի մասին։ iDEAL-ը կդառնա եվրոպական վճարային հաշիվ-հաշիվ (A2A) ակնթարթային վճարման սխեման և բազմակողմանի թվային դրամապանակ[12][13][14][15]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Keohane, David (2021 թ․ հունիսի 9). «Why Europe's banks want to end US dominance in payments». www.ft.com. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 23-ին. «It got off to a rocky start last summer when US soft drinks group PepsiCo objected to its proposed name: The Pan-European Payment System Initiative, or, PEPSI.»{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  2. Arnold, Martin (2019 թ․ նոյեմբերի 26). «ECB explores development of a digital currency». Financial Times. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 29-ին.
  3. Benhamou, Éric (2020 թ․ հունիսի 29). «Paiements : vingt banques européennes lancent leur propre système». Les Echos (ֆրանսերեն). Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 29-ին.
  4. Evans, David S. (2014 թ․ հոկտեմբերի 1). «How the Proposed Payments Legislation Will Restrain Competition Among Payment Card Schemes and Harm Consumers in the European Union». Social Science Research Network. doi:10.2139/ssrn.2503696. S2CID 167639084. SSRN 2503696.
  5. «Card payments in Europe – current landscape and future prospects: a Eurosystem perspective». European Central Bank (անգլերեն). 2019 թ․ ապրիլի 17. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 2-ին.
  6. «Major Eurozone banks start the implementation phase of the European Payments Initiative». thepaypers.com.
  7. Dendooven, Pascal. «Europa zet aanval op MasterCard en Visa in». De Standaard (հոլանդերեն). Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 4-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  8. «Europe's largest banks plan joint attack on US payments giants». Financial Times. 2021 թ․ մայիսի 3. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 4-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  9. Bank, European Central (2020 թ․ հուլիսի 2). «ECB welcomes initiative to launch new European payment solution» – via www.ecb.europa.eu. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  10. «Exclusive interview with Martina Weimert, CEO of the EPI Interim Company». thepaypers.com (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 16-ին.
  11. Ifrim, Oana (2021 թ․ օգոստոսի 30). «Exclusive interview with Martina Weimert, CEO of the EPI Interim Company». The Payers. Վերցված է 2021 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.
  12. «Dutch payment processor iDeal to become European standard | NL Times». nltimes.nl (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 26-ին.
  13. «EPI Company announces iDEAL and Payconiq acquisition». thepaypers.com (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 26-ին.
  14. Dumitrescu, Irina (2023 թ․ ապրիլի 25). «[GLOBAL] EPI Company announces acquisitions, additional shareholders and the coming launch of its new instant payment solution». European Payments Initiative (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 26-ին.
  15. agency, Acato Digital (2023 թ․ ապրիլի 25). «iDEAL Becomes More Ideal». iDEAL (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 26-ին.