Համադաշնություն (լատին․՝ confederate), միջպետական միություն, որի անդամ յուրաքանչյուր պետություն պահպանում է իր անկախությունը, ինքնիշխանությունը և ունի իշխանության սեփական մարմինները։ Համադաշնությունը, որպես կանոն, չի ունենում ընդհանուր սահմանադրություն և միասնական քաղաքացիություն։ Քաղաքական, ռազմական և տնտեսական նպատակների հասնելու համար ստեղծվում են միացյալ համակարգող մարմիններ։ Համադաշնությունները կարող են վերածվել դաշնության (ֆեդերացիա) կամ լուծարվել[1]։

Սուվերեն պետությունների որևէ ընդհանուր նպատակ հետապնդող քաղաքական, ռազմական այս միությունը ստեղծում է կենտրոնական մարմիններ, որոնք ունեն մասնակից պետություններից ստանձնած որոշակի լիազորություններ։ Որպես կանոն, այդ մարմինները մասնակից պետությունների նկատմամբ իշխանություն չունեն։ Նրանց որոշումները կենսագործվում են միայն մասնակից պետության իրավասու մարմինների համաձայնությամբ։ Կոնֆեդերացիայի ֆինանսական միջոցներն առաջանում են անդամ պետությունների անդամավճարներից։

Հայտնի են հետևյալ համադաշնությունները՝ Հռենոսյան Կոնֆեդերացիա (1254-1350 թթ.), Շվեյցարական Կոնֆեդերացիա (1291-1798 և 1815-1848 թթ.), Նիդերլանդներ (1579-1795 թթ.), ԱՄՆ (1781-1787 թթ.), Գերմանական Կոնֆեդերացիա (1815-1865 թթ.) ։ Կոնֆեդերացիան սովորաբար նախորդում է ֆեդերացիային։

Այլ իմաստներ

խմբագրել
  • Տարբեր կազմակերպությունների միություն (աշխատանքի համընդհանուր Կոնֆեդերացիա Ֆրանսիայում, աշխատանքի ճապոնական Կոնֆեդերացիան)
  • Ռեչ-Պոսպոլիտայում (16-18-րդ դարեր) զինված շլյախտայի ժամանակավոր քաղաքական միություն

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Նիկոլայ Հովհաննիսյան, Գուգեն Գեղամյան, Նորագույն պատմություն 8, Երևան 2001
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 586