Կյոպպենի կլիմաների դասակարգում

Կյոպպենի կլիմաների դասակարգում ամենատարածված դասակարգման համակարգերից մեկը, որը մշակվել է 1900 թվականին ռուս-գերմանացի կլիմատոլոգ Վլադիմիր Պետրովիչ Կյոպպենի կողմից։ 1918 և 1936 թվականներին դասակարման համակարգում Կյոպպենը չնչին փոթոխություններ է կատարել[1]։ Կյոպպենի դասակարման հիմքում ընկած է թե բնական պայմաններում ինչպիսի բույսեր կարող են աճել։ Հիմքում դրված է ջրաջերմային ռեժիմի առանձնահատկությունները։ Առանձնացնում են կլիմայի 5 զոնա[2].

  • А — խոնավ արևադարձային
  • В — երկու չորային
  • С — երկու չափավոր տաք, առանց մշտական ձնածածկույթի
  • D — երկու բորեալ, ամառային և ձմեռային հստակ անցումով
  • Ε —երկու բևեռային

Զոնաների միջև սահմանները անց են կացվում ամենացուրտ և ամենատաք ամիսների իզոթերմով, ինչպես նաև հիմք ընդունելով տարեկան միջին ջերմաստիճանները և տեղումների տարեկան միջին քանակությունը։ А, С և D զոնաների միջև առանձնացվում են չոր ձմեռային (w), չոր ամառային (s) և հավասապես խոնավ (f)կլիմաներ։ Հիմք ընդունելով տեղումների քանակը և ջերմատիճանը չորային կլիմայական զոնաներում առանձնացնում են կլիմայի երկու տիպ` անապատային (BW) և տափաստանային (BS), իսկ բորեալ զոնայում` տեւնդրային (ЕТ) և սառցային (EF): Այս դեպքում առանձնացվում են 11 հիմնական տիպեր։ Հետագա դասակարգման համար օգտագործում են 23 լրացուցիչ բնութագրիչներ և համապատասխան ինդեքներ (а, b, c, d և այլն), որոնք հիմնված են ջրաջերմային ռեժիմի վրա։

Արտաքին հղումներ խմբագրել

  • World Map of the Köppen—Geiger climate classification for the period 1951–2000
  • Global climate maps, using Köppen classification (FAO, 1999)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Köppen, Wladimir (1918). "Klassification der Klimate nach Temperatur, Niederschlag and Jahreslauf". Petermanns Geographische Mitteilungen. 64. pp. 193–203, 243–248 – via http://koeppen-geiger.vu-wien.ac.at/koeppen.htm.
  2. Tom L. McKnight, Darrel Hess. Climate Zones and Types: The Köppen System // Physical Geography: A Landscape Appreciation. — Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall, 2000. — P. 200—201. — ISBN ISBN 0-13-020263-0.