Լոգիստիկ ծառայությունների դեպքում արտադրության և տեխնոլոգիական գործառնությունների արդյունքում ապրանքները ենթարկվում են զգալի ազդեցության, լոգիստիկայի ոլորտում գործողությունների ընդհանուր քանակը բազմապատկվում է `ռիսկերի քանակն ու չափը ավելանում է։ Յուրաքանչյուր ֆունկցիոնալ ոլորտ ունի յուրահատուկ ռիսկերի իր սեփական «սահմանը», սակայն լոգիստիկ համակարգում, բացի ավանդական հավաքածուից, առաջանում են ռիսկերի հատուկ տեսակներ։ «Ռիսկ» հասկացությունը ունի իր արմատները։ Պորտուգալերեն՝ ռիսկը թարգմանվում է որպես «ստորջրյա ռոք»։ Լոգիստիկ ռիսկերը կարելի է բաժանել հետեւյալ հիմնական տեսակների՝

  1. Առևտրային ռիսկ - մատակարարման խափանումներ, հստակ ժամանակին բեռի անպատրաստություն, առաքման ժամկետների խախտում, կողմերի ֆինանսական պարտավորությունների չկատարումը լոգիստիկ համակարգում
  2. Բնական աղետների հետևանքով գույքի կորստի վտանգը, փոխադրման անբարենպաստ պայմանները
  3. Գործադուլների, զանգվածային անկարգությունների, ռազմական գործողությունների պատճառով գույքի կորստի վտանգը
  4. Տեխնիկական և հրդեհային անվտանգության խախտումների պատճառով ռիսկեր
  5. Գողության ռիսկեր
  6. Բնապահպանական ռիսկեր (ապրանքի փաթեթավորման չկիրառում դրա հետ կապված վթարները, որոնք կարող են վնասել շրջակա միջավայրը
  7. Տեխնիկական ռիսկը`տրանսպորտային միջոցի ձախողումը և խափանումը, որպես հետևանք, բեռի առաքման հնարավոր ձգձգումները և այլ ռիսկերի հավանականության բարձրացումը
  8. Լոգիստիկ համակարգում հակառակորդների ցածր որակավորման ռիսկերը՝ անփութություն, փաստաթղթերի կորուստ, դրանց հետաձգում և այլն։
  9. Քաղաքացիական պատասխանատվության ռիսկը երրորդ անձանց վնասից։

Լոգիստիկաում ռիսկերի բացահայտման և գնահատման աշխատանքները դեռևս հատուկ գնահատական չեն ստացել։ Ռիսկային իրավիճակների առաջացումը անխուսափելիորեն ուշադրություն է դարձնում լոգիստիկ ռիսկերը կառավարելու խնդիրներին։ Այս խնդիրների լուծումը պահանջում է լոգիստիկ համակարգերի պահպանման հիմնարար փոփոխություններ։ Բացասական երևույթների (ռիսկերի) նվազեցման համար սովորաբար ստեղծվում է «ռիսկի կառավարման» համակարգ, որը ներառում է մի շարք գործողություններ՝

  1. Ռիսկի բացահայտում-նշանակում է ռիսկի աղբյուրների, դրանց տեսակների, հնարավոր վնասների բացահայտում
  2. Առաքման պայմաններ (1. պայմանագրի պայմանների ընտրություն-այստեղ մանրամասնորեն քննարկվում են ապրանքի գնի ձևավորման պայմանները`մատակարարման հիմնական պայմաններին համապատասխան, այս ամենից հետևում է շահույթի բացակայության ռիսկը։ Պաշտպանության միակ միջոցը պայմանագրի գնի կառուցվածքի հստակ դիտարկումն է։ 2. ֆորս մաժորային իրավիճակներ-առավել դժվար է գնահատել և կանխել ֆորս-մաժորային հանգամանքների հետևանքով առաջացած ռիսկերը։ 3. պայմանագրի դադարեցում-վնասների փոխհատուցման, տուգանքների և դրանց վճարման կարգը, պայմանագրի չեղյալ հայտարարման պայմանները մանրամասն և հստակ սահմանված են)
  3. Գործընկերոջը ընտրությունը-լոգիստիկ համակարգում նաև թույլ է տրվում նվազեցնել գործունեության հանգամանքների և պայմանների անտեղյակության հետ կապված ռիսկերը
  4. Ռիսկի գնահատումը և վնասների բացահայտումը։

Լոգիստիկայի ասելով մենք հասկանում ենք ընկերության կառավարման համակարգի բաղադրիչը, որը պատասխանատու է ավելացված արժեքի նյութական միջոցների ձեռքբերման, փոխադրման, պահեստավորման, արտադրման և վաճառքի գործընթացներում նյութական, ֆինանսական և տեղեկատվական հոսքերի կառավարման համար։ Այդ օբյեկտների ներքո պետք է հասկանալ հումքի, բաղադրիչների, գույքագրման, ապրանքի արտադրության մեջ փոխարկվող և շուկայում վաճառվող ապրանքները։ Ըստ սահմանման առանձնանում են լոգիստիկայի հետևյալ տեսակները՝

  • գնորդային
  • տրանսպորտային
  • պահեստային
  • արտադրական
  • մարքեթինգային
  • ֆինանսական
  • տեղեկատվական

Ռիսկի կառավարումը համարվում է ընկերության շահերի և եկամուտների կորուստներից պաշտպանելու լավագույն եղանակը։ Լոգիստիկ ռիսկերի կառավարման սկզբունքները հիմնված են սպառնալիքների հավանականության արձագանքման և կարգավորման ընթացակարգերի ընդհանուր մոտեցումների վրա։

Հիմնական սկզբունքները հետևյալն են՝

  1. Ռիսկերի կառավարումը իրականացվում է հաշվի առնելով ընկերության նպատակային թիրախները լոգիստիկայի հետ կապված այլ կառավարման գործառույթների հետ։
  2. Գործունեության ոլորտը, շուկայի մրցունակ մակարդակը, լոգիստիկայի զարգացման աստիճանը և մատակարարման շղթաների ինտեգրումը աստիճանաբար սահմանափակում են գրավադրման ռիսկերին վերաբերող կառավարման որոշումները։
  3. Միասնական քաղաքականության իրականացում փոխկապակցված ռիսկերի առումով, հաշվի առնելով դրանց դինամիկ բնույթը[1][2][3]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. +7(391)249-10-20, ИнтекМедиа; info@intecmedia.ru;. «Логистические риски: виды, классификация и методы оценки». sitebs.ru. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 26-ին. {{cite web}}: |last= has numeric name (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)
  2. «Рефераты, дипломные, курсовые работы - бесплатно: Библиофонд!» (ռուսերեն). Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 26-ին.
  3. «Ձեռնարկության էկոնոմիկա». Էվինյան Շահեն Դավթի. 2007.