Լճաշենի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Գեղարքունիքի մարզ)
Այս հոդվածը ներկայացնում է Գեղարքունիքի մարզի Լճաշեն գյուղի պատմության և մշակույթի հուշարձանների ցանկը, որը 2002 թ․ հաստատվել է Հայաստանի կառավարության կողմից[1]։ Ցանկում ներառված է ընդամենը 81 հուշարձան (16 միավոր)։
| հուշարձան | կառուցված | վայր, հասցե | կոորդ | համարանիշ | նշան. | հավելյալ նշումներ | պատկեր |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Գլխատուն | 19 դ. | գ. մ. | — | Տ | կառուցել է Սարգիս Մանուկյանը | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Գլխատուն | 19 դ. | գ. մ. | — | Տ | Վարազդատ Պողոսյանի տան մոտ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Գլխատուն | 19 դ. | գ. մ. | — | Տ | Անդրանիկ Մելիքյանի տան մոտ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Գյուղատեղի Գանձավանք («Անգիր վանք») | 9-17 դդ. | 1,5 կմ հվ-աե | — | Հ | Սևան-Գավառ ճանապարհի ձախ կողմում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Եկեղեցի Գանձավանք («Անգիր վանք») | 9-10 դդ. | — | Հ | գյուղատեղիի աե կողմում, կիսավեր | .jpg) Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Դամբարանադաշտ «Գեղունի» | մ.թ.ա. 3-2 հզ | 1 կմ հվ-աե | — | Հ | Սևանա լճի հս-ամ ափին | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Դամբարանադաշտ Լճաշենի | մ.թ.ա. 2-1 հզ | 1,5 կմ հվ-աե | — | Հ | Սևան-Գավառ հին ճանապարհի ձախ կողմում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Եկեղեցի Սբ. Հռիփսիմե | 7 դ. | գ. մ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | ագուցված հվ պատին, արտաքուստ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | ագուցված ամ պատին, արտաքուստ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 13 դ. | — | Հ | եկեղեցու ներսում | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | բեմի ճակատինն, ձախից 1-ինը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 15 դ. | — | Հ | բեմի ճակատին, աջից 3-րդը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 15 դ. | — | Հ | ագուցված հվ պատին, մուտքից ձախ, արտաքուստ, արձանագիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 15-16 դդ. | — | Հ | ագուցված ամ պատին, արտաքուստ, արձանագիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար Քիրմանի | 15-16 դդ. | — | Հ | հվ ավանդատանը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 1557 թ. | — | Հ | բեմի ճակատին, աջից 5-րդը, թվակիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար Քիրմանի | 1561 թ. | — | Հ | բեմի ճակատին, աջից 4-րդը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 16 դ. | — | Հ | ագուցված մուտքից ձախ, բեկոր, արձանագիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Տապանաքար | 17-18 դդ. | — | I | հենած բեմի ճակատին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Տապանաքար Սահակի | 1707 թ. | — | I | ավանդատանը, պահպանվել է 2 բեկորով | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Գերեզմանոց | 10-20 դդ. | — | Հ | եկեղեցու շուրջը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | եկեղեցուց հս, հենած տապանաքարին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 13-14 դդ. | — | Հ | եկեղեցուց հս-աե, դրված հորիզոնական դիրքով որպես տապանաքար | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար Վարդանի | 15 դ. | — | Հ | ընկած գետնին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 16 դ. | — | Հ | ընկած գետնին, արձանագիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Տապանաքար | 15-16 դդ. | — | I | եկեղեցուց 2 մ հս | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Տապանաքար Նուրբեկի | 1594 թ. | — | I | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Տապանաքար | 16 դ. | — | I | եկեղեցու հվ պատի մոտ, արձանագիր, կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Տապանաքար | 16-17 դդ. | — | I | եկեղեցուց 1 մ հս | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Տապանաքար | 16-17 դդ. | — | I | եկեղեցուց ամ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Տապանաքար | 16-17 դդ. | — | I | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Տապանաքար Հովսեփի | 16-17 դդ. | — | I | եկեղեցուց հս-աե | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Տապանաքար Սարգսի | 1668 թ. | — | I | եկեղեցուց հս | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Տապանաքար Թուխծամի | 1686 թ. | — | Տ | եկեղեցուց հս-աե | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Տապանաքար պարոն Գրիգորի | 1696 թ. | — | Տ | եկեղեցուց հս-աե | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Տապանաքար Փարու | 17 դ. | — | Տ | եկեղեցուց հս-աե | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Տապանաքար | 17 դ. | — | Տ | եկեղեցուց հս-աե, արձանագիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Տապանաքար Մելքումի | 1701 թ. | — | Տ | եկեղեցուց հս-աե | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Տապանաքար Բեկիջանի | 1702 թ. | — | Տ | եկեղեցուց հս-աե | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Տապանաքար պարոն Գասպարի | 1703 թ. | — | Տ | եկեղեցուց հս-աե | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Տապանաքար Ղազարի | 1705 թ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Տապանաքար Ղազարի | 1707 թ. | — | Տ | եկեղեցուց հս-ամ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Տապանաքար | 1737 թ. | — | Տ | եկեղեցուց ամ, արձանագիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Տապանաքար Ամիրի | 1746 թ. | — | Տ | եկեղեցուց հս-աե | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 9-10 դդ. | գ. մ. | — | Հ | Վաղո Մանուկյանի տան մոտ գտնվող նորաշեն սրբատեղիում, բեմին | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Խաչքար | 10 դ. | հվ մասում | — | Հ | բարձունքի վրա, հենած ժայռաբեկորի | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Խաչքար | 16 դ. | գ. մ. | — | Հ | կանգնեցված գետնին, Երկրորդ աշխարհամարտում զոհված մարտիկների հուշարձանի մոտ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Խաչքար | 16-17 դդ. | գ. մ. | — | Հ | Մուրադ Կարապետյանի տան մոտ գտնվող նորաշեն սրբատեղիում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Հուշարձան Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին | գ. մ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Մատուռ Սբ. Գևորգ | վրկնգ՝ 1911 թ. | հվ-աե մասում | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | ագուցված հվ պատին, ներքուստ, ստորին մասը չի պահպանվել | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | բեմին, 6 խաչքարերից ձախից 1-ինը, վերնամասը` չի պահպանվել | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 998 թ. | — | Հ | բեմին, 6 խաչքարերից ձախից 2-րդը պատվիրատու՝ Գրիգոր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | գլխիվայր ագուցված հվ պատին, ներքուստ, ջարդոտված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | հենած հս պատին, ստորին ձախ անկյունը` կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10-11 դդ. | — | Հ | բեմին, 6 խաչքարերից աջից 1-ինը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11 դ. | — | Հ | բեմին, 6 խաչքարերից աջից 3-րդը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | ագուցված հվ պատին, ներքուստ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | բեմին, 6 խաչքարերից աջից 2-րդը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | բեմին, 6 խաչքարերից ձախից 3-րդը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | հենած հս պատին, մուտքի մոտ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Գերեզմանոց | 9-15 դդ. | — | Տ | մատուռի շուրջը, նեղ ճանապարհով բաԺանվում է 2 հատվածների | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12 դ. | — | Հ | պատվանդանին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | մատուռի աե պատի մոտ, կանգնեցված գետնին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 13-14 դդ. | — | Հ | եզրերը` վնասված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | կերտված ժայռաբեկորին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Մատուռ Թուխ Մանուկ | 19-20 դդ. | հվ-աե մասում | — | Տ | գործող գերեզմանոցի տարածքում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Խաչքար | — | Հ | մատուռի ներսում, եռատված | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Վանական համալիր «Կարմիր վանք» | 9-20 դդ. | հվ-աե մասում | — | Տ | գյուղի եզրին, գերեզմանոցի հին թաղումների տարածքում |  Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Եկեղեցի | 9-10 դդ. | — | Տ | 1-ին եկեղեցի, ավերված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Գավիթ | 10-12 դդ. | — | Տ | ավերված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Եկեղեցի | մջնդ | — | Տ | 2-րդ եկեղեցի, ավերված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | տեղահանված |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Մատուռ | 19 դ. | — | Տ |  Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | մատուռի բեմին |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 13 դ. | — | Հ | մատուռի բեմին |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Գերեզմանոց | 9-20 դդ. | — | Տ | մատուռի շուրջը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | հենած քարաբեկորին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 964 թ. | — | Հ | պատվանդանին պատվիրատու՝ Գրիգոր Բարակավիզ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Վիմագրություն. Արգիշտի Ա-ի արձանագրությունը | մ.թ.ա. 776 թ. | հս մասում | — | Հ | պահպանվում է ուղղանկյուն կառույցի ներսում, փոստի շենքի մոտ | Լուսանկար վերբեռնել
|