Իսրայելի խորհրդարանական ընտրություններ (2019)
Իսրայելում 2019 թվականի սեպտեմբերի 17-ին կայանալիք արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններում կընտրվի 22 պատգամավոր։ Ապրիլին կայացած խորհրդարանական ընտրություններից հետո գործող և վարչապետ նշանակված Բենիամին Նեթանյահուն չկարողացավ իշխող կոալիցիա ձևավորել, ինչը Իսրայելի պատմության մեջ առաջին դեպքն էր։ Մայիսի 30-ին Կնեսետը քվեարկել է ինքնալուծարման և նոր ընտրությունների անցկացման օգտին, որպեսզի խուսափի կուսակցության ղեկավար Կախոլ-լավան Բենի Գանցի նշանակումից[3]։ Այսպիսով, Կնեսետի 21-րդ և 22-րդ գումարման ընտրությունների միջև ընկած ժամանակահատվածը կդառնա Իսրայելի օրենսդիր մարմինների ընտրությունների ամենակարճ շրջանը։
Իսրայելի խորհրդարանական ընտրություններ (2019) | ||||
---|---|---|---|---|
սեպտեմբերի 17, 2019[1] | ||||
| ||||
Տեսակ | Israeli legislative election? և արտահերթ ընտրություններ | |||
| ||||
Պաշտոն | Քնեսեթի պատգամավոր | |||
| ||||
Թեկնածուներ | Blue and White?[2], Լիկուդ[2], Joint List?[2], Shas?[2], Մեր տունը Իսրայելն է[2], United Torah Judaism?[2], Yamina?[2], Ավոդա[2], Democratic Union?[2], Otzma Yehudit?[2] և Tzomet?[2] | |||
| ||||
Հաղթող | Blue and White?[2], Լիկուդ[2], Joint List?[2], Shas?[2], Մեր տունը Իսրայելն է[2], United Torah Judaism?[2], Yamina?[2], Ավոդա[2], Democratic Union?[2], Otzma Yehudit?[2] և Tzomet?[2] | |||
| ||||
Նախորդ | April 2019 Israeli legislative election? | |||
| ||||
Հաջորդ | 2020 Israeli legislative election? |
Նախապատմություն
խմբագրելԱպրիլյան խորհրդարանական ընտրությունների ավարտից հետո կուսակցության ղեկավար Լիկուդը և գործող վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուն պետք է մինչև մայիսի 29-ը կառավարություն կազմեին, ներառյալ նախագահ Ռեուվեն Ռիվլինի կողմից տրված երկշաբաթյա հետաձգումը[4]։ Այն դեպքում, եթե մայիսի 29-ին կոալիցիա չկազմվեր, Ռիվլինը պետք է նշանակեր նոր վարչապետ, որը, ենթադրաբար, կդառնար Կախոլ-լավան Բենի Գանց կուսակցության ղեկավար[5]։
Նեթանյահուի և կոալիցիայի գծով մի շարք պոտենցիալ գործընկերների միջև բանակցությունները փակուղի են մտել[6]։ Նեթանյահուի և Մեր տուն կուսակցության առաջնորդ Իսրայել Ավիգդոր Լիբերմանի բանակցությունների խոչընդոտը օրինագծի ընդունումն էր, որի դեմ հանդես են գալիս նրա կոալիցիայում հարեդիմ կուսակցությունները[7]։ Այս օրինագիծը վերացնում է ուսանողների համար զինվորական ծառայությունից ազատումը[8]։ Նեթանյահուին անհրաժեշտ էր աջակցություն, ինչպես Մեր տան Իսրայել կուսակցության, այնպես էլ «կրոնական» կուսակցությունների աջակցությունը, որպեսզի մեծամասնություն ձևավորելու համար բավարար տեղեր ունենային[9]։
Որպես այլընտրանք Նեթանյահուն դիմել է լեյբորիստներին աջակցության առաջարկով, սակայն նրանք մերժել են նրա առաջարկները։ Միաժամանակ, Նեթանյահուի իրավաբանական խնդիրները ստվերել են կոալիցիայի ձևավորման շուրջ հետագա հնարավոր բանակցությունները, երբ Կախոլ-լավան կուսակցությունը հրաժարվեց աշխատել նրա հետ[10]։
Մայիսի 29-ին Քնեսեթն առաջին ընթերցմամբ ընդունել է խորհրդարանի լուծարման և արտահերթ ընտրությունների անցկացման մասին պատգամավոր Միկի Զոարի (Լիկուդ) օրինագիծը։ Այդ քայլը պետք է լրացուցիչ ճնշում գործադրեր Նեթանյահուի կոալիցիոն գործընկերների վրա, որպեսզի ժամանակին համաձայնության հասներ, ինչպես նաև բանակցությունների ձախողման դեպքում կանխել Բենի Գանցի նշանակումը վարչապետի պաշտոնում[5][11]։ Ավելի ուշ նույն օրը Կնեսետի արձակման հարցերով հատուկ հանձնաժողովը՝ Միկի Զոարի գլխավորությամբ, հաստատեց օրինագիծը երկրորդ և երրորդ ընթերցումների համար[12]։
Մայիսի 29-ի ուշ երեկոյան հայտարարվել էր բանակցությունների ձախողման մասին։ Մայիսի 30-ի գիշերը և առավոտյան Քնեսեթը երկրորդ և երրորդ ընթերցմամբ ընդունել է խորհրդարանը լուծարելու և նոր ընտրություններ անցկացնելու մասին օրինագիծը՝ 74 կողմ, 45 դեմ ձայներով[13]։ Օրինագիծը պաշտպանել են Լիկուդ կուսակցությունը, Մեր տուն Իսրայելն ու Շասը, Յահադու հա-Տորան և Աջ կողմերի միություն, ինչպես նաև Արաբական Միացյալ ցուցակով և Խադաշ կուսակցությամբ։ Քնեսեթում ներկա մնացած կուսակցությունների պատգամավորները դեմ են հանդես եկել (Կախոլ-լավան, Ավոդ և Մերեց), բացի պատգամավոր Կուլան Ռոյ Ֆոլքմանից, ով բացակայել է[14]։
Ընտրությունները նշանակվել են սեպտեմբերի 17-ին[3]։
Ընտրական համակարգ
խմբագրելՔնեսեթում 120 տեղ ընտրվում է միասնական համազգային ընտրատարածքում փակ ցուցակով։ Տոկոսային արգելքը 3,25 է%։ Շատ դեպքերում դա նշանակում է, որ կուսակցական ներկայացուցչության նվազագույն չափը 4 տեղ է, բայց մաթեմատիկորեն կուսակցությունը կարող է անցնել ընտրական շեմը և միայն երեք տեղ ունենալ (քանի որ 3,25% 120 անդամների = 3,9 անդամների)[15]։
Բաժանման համաձայնագիր
խմբագրելԵրկու կուսակցությունները կարող են համաձայնագիր կնքել, որը թույլ կտա նրանց պայքարել մնացած տեղերի համար այնպես, ինչպես եթե նրանք լինեին նույն ցուցակում։ Բադեր-օֆերի մեթոդն անհամաչափորեն նախապատվությունը տալիս է ավելի մեծ ցուցակներին, իսկ դա նշանակում է, որ նման դաշինքն ավելի մեծ հավանականությամբ կստանա մնացած տեղերը, քան առանձին-առանձին իր կազմող կուսակցությունների ցուցակները։ Եթե դաշինքը ստանում են մնացած տեղերը, Բադեր–Օֆերի հաշվարկը, ապա կիրառվում է մասնավոր կարգով, որոշելու համար, թե ինչպես են տեղերը բաժանված դաշնակիցների ցուցակների միջև[16]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 Holmes O. Israel to hold snap election after Netanyahu coalition talks fail — 2019.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 2,19 2,20 2,21 2,22 2,23 2,24 2,25 2,26 2,27 2,28 2,29 2,30 2,31 2,32 2,33 2,34 2,35 2,36 2,37 2,38 2,39 2,40 2,41 2,42 2,43 https://en.idi.org.il/israeli-elections-and-parties/elections/2019-september/
- ↑ 3,0 3,1 Gil Hoffman; Lahav Harkov (2019 թ․ մայիսի 30). «Israel goes back to elections as Netanyahu fails to form coalition». The Jerusalem Post. Վերցված է 01-06-2019-ին.
- ↑ Jeffrey Heller (2019 թ․ մայիսի 13). «Israel's Netanyahu gets two-week extension to form government». Reuters.
- ↑ 5,0 5,1 «Bill to dissolve Knesset, call elections on September 17 approved in 1st reading». The Times of Israel. 2019 թ․ մայիսի 28.
- ↑ Jeffrey Heller (2019 թ․ մայիսի 28). «Netanyahu could face election rematch after ballot he said he won». Reuters.
- ↑ «Liberman: We will not give up on our principles». Arutz Sheva. 2019 թ․ մայիսի 28.
- ↑ «After Netanyahu Fails to Form Government, Israel to Hold New Election». Haaretz. 2019 թ․ մայիսի 30.
- ↑ «PM, Lieberman reportedly drafting deal to avert early election». Israel Hayom. 2019 թ․ մայիսի 28. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 28-ին.
- ↑ Kershner, Isabel (2019 թ․ մայիսի 29). «After Coalition Talks Crumble, Israel on Course for Another Election». The New York Times.
- ↑ «Netanyahu issues cryptic hint that snap elections may be averted». The Times of Israel (անգլերեն).
- ↑ «Bill to dissolve Knesset approved in second and third reading». Arutz Sheva. 2019 թ․ մայիսի 28.
- ↑ «Fresh election in Israel as coalition talks fail». BBC (անգլերեն). 2019 թ․ մայիսի 29. Վերցված է 201-06-2019-ին.
- ↑ «Knesset votes for new elections on September 17 after PM fails to form coalition». The Times of Israel (անգլերեն).
- ↑ «With Bader-Ofer method, not every ballot counts». The Jerusalem Post. 2014 թ․ մարտի 16.
- ↑ «Система распределения мест в Кнессете между списками (система Бадер-Офер)». main.knesset.gov.il (ռուսերեն). Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 1-ին.