Իսլամը Հունաստանում

Իսլամը Հունաստանում միակ կրոնն է, որի իրավունքները որպես փոքրամասնություն պաշտոնապես ճանաչված են ավանդական բնակավայրի տարածաշրջանում՝ Արևմտյան Ֆրակիայում՝ երկրի հյուսիսային մասում։ Ինչպես նաև դա Հունաստանի հանրապետության երկու ճանաչված մշակութա֊լեզվային փոքրամասնություններից մեկն է, իսկ մյուսը՝ հայերն են (տես՝ Հայերը Հունաստանում)։

Հունաստանում նոմերի քարտեզը 1991 թվականի տվյալներով

1991 թվականի մարդահամարը ցույց է տվել, որ Արևմտյան Ֆրակիայում ապրում էր 97604 մուսուլման, որը կազմում է ամբողջ բնակչության 0,95 %֊ը, իսկ տարածաշրջանի 29 %֊ը։ Բնակչությունը ժամանակակից պահին գնահատվում է 140 000 մարդ և համապատասխանաբար 32 %։ Ընդհանուր առմամբ հունական կառավարությունը պատմականորեն բարեհաճ կերպով մոտենում է մուսուլմանների իրավունքներին երկրի այդ տարածաշրջանում, սակայն ունի մի շարք չլուծված հարցեր մշակույթի և կրթության ոլորտում։

Պատմություն

Խոշոր իսլամադավան համայնքը ձևավորվել է Ֆրակիայի համայնքում թուրքերի զանգվածային ներխուժման ժամանակ 14֊16֊րդ դարերում, երբ այստեղ հիմնված են եղել մի շարք նոր թուրքական բնակավայրեր, տարածվել է իսլամը և բնիկ ժողովրդի մի մասը (ուղղափառ բուլղարները և հույները) ինքնակամ կամ ստիպողաբար ընդունել են թուրքական մեծամասնության նոր կրոնը։ Թյուրքալեզու քոչվորներն ակտիվ կերպով խթանել են տարածաշրջանի իսլամացման պրոցեսը։ Այնուամենայնիվ բուլղարների մի մասը դավանափոխվել են, ընդունելով իսլամը սակայն չեն անցել թուրքերենին՝ պահպանելով սլավոնական լեզուն։ Այդպես են ձևավորվել ժամանակակից պոմակները։ 20֊րդ դարի սկզբներին ուղղափառ հույները կազմել են տարածաշրջանի բնակչության 17%-ը։ Սակայն հաճախակի լեզուների, կրոնի ինքնագիտակցման չհամապատասխանության պատճառով օսմանական կառավարությունը կարևորություն է դրել միայն բնակչության կրոնին, զարկագացել է միլլետական համակարգը։ Դրանով, տարածաշրջանի բոլոր մուսուլմանները (մոտ 75 %) ավտոմատ կերպով համարվել են թուրքեր։ Իսկ տարածաշրջանի քրիստոնյաները համարվել են հույները։

Գրականություն

• Talip Kucukcan Re-claiming Identity: Ethnicity, Religion and Politics among Turkish Muslims in Bulgaria and Greece Journal of Muslim Minority Affairs, Vol. 19, No: 1, pp. 59–78(անգլ.)
• Turkkaya Ataov The ethnic Turkish minority in Western Thrace, Greece The Turkish Yearbook Vol. XXII(անգլ.)
• Karakasidou Anastasia N. Vestiges of the Ottoman Past: Muslims Under Siege in Contemporary Greek Thrace Cultural Survival Quarterly 19.2 (Summer 1995) Nationalism in Eastern Europe(անգլ.)
• Iris Kalliopi Boussiakou The Educational Rights of the Muslim Minority under Greek Law Journal on Ethnopolitics and Minority Issues in Europe 1/2007

Արտաքին հղումներ

• The Turks of Western Thrace Human Rights Watch(անգլ.)
• Ethnic Turks in Greece, a Muslim Minority Արխիվացված 2017-06-03 Wayback Machine en:Human Rights Without Frontiers(անգլ.)
• Greece: Status of Minorities Կոնգրեսի գրադարան(անգլ.)
• Turkish Minority of Western Thrace Թուրքիայի ԱԳՆ(անգլ.)
• Statement for Working Session 17 on national minorities GHM, MRG-G, HUG, SOKADRE, 2015(անգլ.)
• A. R. Momin Muslims in Greece Արխիվացված 2015-10-05 Wayback Machine (անգլ.)