Ընկերության պարադոքս

Ընկերության պարադոքս (անգլ.՝ Friendship paradox), երևույթ, ըստ որի, որպես կանոն, մարդկանց մեծամասնությունն ավելի քիչ ընկեր ունի, քան միջինում իրենց ընկերը^[1]^[2]^[3]^[4]։

Պատմություն

Երևույթը հայտնաբերել է Նյու Յորքի պետական համալսարանի սոցիոլոգ Սքոթ Ֆելդը 1991 թվականին, երբ ուսումնասիրում էր սոցիալական ցանցերը^[1]։

Պարադոքսը ճիշտ է նաև ավելի նեղ իմաստով սոցիալական ցանցերի համար, հատկապես՝ համացանցային սոցիալական ցանցերի։ Օրինակ՝ 2012 թվականին այն հաստատվեց Կոռնելի համալսարանի գիտնականների կողմից, որոնք վերլուծեցին Ֆեյսբուքի 721 միլիոն օգտատերի^[5]։ Գիտնականները պարզեցին նաև, որ այս պնդումը ճիշտ է Թվիթերի օգտատերերի 98%-ի համար^[6]։

Չնայած վարկածի ակնհայտ պարադոքսալ լինելուն՝ այն ստացվում է գրաֆների տեսության և հավանականության տեսության հիմնարար սկզբունքներից, որը կիրառվում է սոցիալական գրաֆի դեպքում^[2]։

Մասնավորապես, պարադոքսը կարելի է բացատրել ընտրանքի տեղաշարժումով, որտեղ մեծաքանակ կապեր ունեցող անձինք ավելի մեծ հավանականություն ունեն հայտնվել ընկերների շարքում։

Նմանատիպ դիտարկում կարելի է կատարել նաև այլ փոխկապված համայնքների դեպքում։ Օրինակ՝ մարդկանց մեծամասնության սեռական զուգընկերները միջինում ունեցել են ավելի շատ սեռական զուգընկերներ, քան հենց իրենք^[7]^[8]։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 Feld, Scott L. (1991), «Why your friends have more friends than you do», American Journal of Sociology, 96 (6): 1464–1477, doi:10.1086/229693, JSTOR 2781907.
↑ ^2,0 ^2,1 «Друзья по болезни: Парадокс дружбы» (ռուսերեն). Популярная Механика. 2010 թ․ սեպտեմբերի 20.
↑ «Как парадокс дружбы делает ваших друзей лучше, чем вы» (ռուսերեն). QWRT. 2014 թ․ հունվարի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 20-ին.
↑ Анатолий Ализар (2015 թ․ սեպտեմբերի 6). ««Парадокс инспекции» встречается повсюду» (ռուսերեն). Geektimes.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-01-04-ին. Վերցված է 2016-08-20-ին.
↑ J.P. (2013 թ․ ապրիլի 22). «Why are your friends more popular than you?» (ռուսերեն). The Economist..
↑ Kristina Lerman Nathan O. Hodas, Farshad Kooti (2013). «Friendship Paradox Redux: Your Friends Are More Interesting Than You» (PDF) (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ հոկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 20-ին.
↑ Kanazawa, Satoshi (2009), «The Scientific Fundamentalist: A Look at the Hard Truths About Human Nature», Psychology Today, Արխիվացված օրիգինալից 2009 թ․ նոյեմբերի 7-ին, Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 20-ին {{citation}}: |contribution= ignored (օգնություն).
↑ Burkeman, Oliver (2010 թ․ հունվարի 30), «This column will change your life: Ever wondered why your friends seem so much more popular than you are? There's a reason for that», The Guardian.

Արտաքին հղումներ

Strogatz, Steven (2012 թ․ սեպտեմբերի 17). «Friends You Can Count On». New York Times. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 17-ին.

[ScottLFeld-1] 1,0 ^1,1 Feld, Scott L. (1991), «Why your friends have more friends than you do», American Journal of Sociology, 96 (6): 1464–1477, doi:10.1086/229693, JSTOR 2781907.

[popmech.ru.10854-2] 2,0 ^2,1 «Друзья по болезни: Парадокс дружбы» (ռուսերեն). Популярная Механика. 2010 թ․ սեպտեմբերի 20.

[qwrt.ru.1338-3] «Как парадокс дружбы делает ваших друзей лучше, чем вы» (ռուսերեն). QWRT. 2014 թ․ հունվարի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 20-ին.

[geektimes.ru.261992-4] Анатолий Ализар (2015 թ․ սեպտեմբերի 6). ««Парадокс инспекции» встречается повсюду» (ռուսերեն). Geektimes.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-01-04-ին. Վերցված է 2016-08-20-ին.

[economist.com.paradox-5] J.P. (2013 թ․ ապրիլի 22). «Why are your friends more popular than you?» (ռուսերեն). The Economist..

[scf.usc.edu.FriendParadoxRedux-6] Kristina Lerman Nathan O. Hodas, Farshad Kooti (2013). «Friendship Paradox Redux: Your Friends Are More Interesting Than You» (PDF) (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ հոկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 20-ին.

[SatoshiKanazawa-7] Kanazawa, Satoshi (2009), «The Scientific Fundamentalist: A Look at the Hard Truths About Human Nature», Psychology Today, Արխիվացված օրիգինալից 2009 թ․ նոյեմբերի 7-ին, Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 20-ին {{citation}}: |contribution= ignored (օգնություն).

[guardian.co.uk.change-your-life-8] Burkeman, Oliver (2010 թ․ հունվարի 30), «This column will change your life: Ever wondered why your friends seem so much more popular than you are? There's a reason for that», The Guardian.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]