Էնիպեֆս[1][2] (հուն․՝ Ενιπέας), գետ Հունաստանում, Պինյոս գետի աջ հոսանքը։ Սկիզբ է առնում Օտրիս լեռնաշղթայի կենտրոնական մասից, Ֆտիոտիդայի ծայրամասային միավոր է Կենտրոնական Հունաստանի ծայրամասում։ Հոսում է Թեսալիական հարթավայրի հյուսիսարևմտյան ուղղությամբ՝ Լարիսա և Կարդիցա ծայրամասային միավորների միջով Տրիկալա ծայրամասային միավորում թափվում է Պինոսի մեջ։ Գետի երկարությունը կազմում է 84 կմ։

Էնիպեֆս
Բնութագիր
Երկարություն84 կմ
Ջրահոսք
ԳետաբերանՕտրիս
Գետաբերանի տեղակայում39.050824/22.472518
Կոորդինատներ
Տեղակայում
Հոսող հոսքերSofaditis?
ԵրկիրՀունաստան
ԵրկրամասՊինոս
Աշխարհագրական տեղադրություն39.572353/22.088614

Անտիկ աշխարհագրության մեջ հայտնի է որպես Էնիպեյ (հին հունարեն՝ Ἐνιπεύς)[3]։ Գետը և նրա աստված Էնիպեյը հիշատակվում են Հոմերոսի կողմից[4]։ Թուկիդիտեսը տեղեկացնում է, որ թեսալացիները խոչընդոտում էին Բրասիդին Էնիպեյը անցնելիս[5]։ Օսմանյան կայսրության ժամանակաշրջանում հայտնի էր Կուցուկ-Ցանարլիս անվամբ(Κουτσούκ Τσαναρλής) [6][7][8][9][10]։

Ապիդան խմբագրել

Մինչև 1970 թվականները գետը անտիկ աշխարհագրության մեջ հայտնի է եղել որպես Ապիդան գետի վտակ (հին հունարեն՝ Ἀπῐδᾰνός), որը թափվում էր Ֆարսալա քաղաքի մոտ[11][12]։ Օսմանյան կայսրության ժամանակաշրջանում Ապիդան գետը հայտնի էր Տաբախանաս կամ Տաբակոս (Ταμπάχανας ή Ταμπάκος) «կաշվե գետ» թուրքերեն՝ tabakhane, նաև Ֆարսալիտիս (Φαρσαλίτης) կամ Բույուկ-Ցանարլիս (Μπουγιούκ Τσαναρλής) («մեծ չինարու գետ») (թուրքերեն՝ çınar «չինար, արևելյան սոսի» և թուրքերեն՝ büyük «մեծ») անուններով; Ապիդան գետը դադարել է հոսել 1970-ական թվականներից[13]։

Ապիդան գետը հաճախ է հիշատակվում հին հունական և լատինական հեղինակների կողմից[14][15]։ Եվրիպիդեսը գետը հիշատակում է Իֆեգենիան Ավլիդում և Դեկուբա ողբերգություններում[16] и[17]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Կաղապար:Словарь географических названий зарубежных стран
  2. Կաղապար:Карты государств
  3. Геродот. История. VII, 129
  4. Гомер. Одиссея. XI, 238—252
  5. Фукидид. История. IV. 78
  6. Κοκκίδης, Ιφ. Οδοιπορικά Ηπείρου και Θεσσαλίας / υπό του παρά τω Υπουργείω των Στρατιωτικών Επιτελικού Γραφείου. — Εν Αθήναις: Εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, 1880. — P. 152. — 247 p.
  7. «Το γεφύρι του Πασά» (հունարեն). Αρχείο Γεφυριών Ηπειρώτικων. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 26-ին.
  8. Wagman, Robert S. The Cave of the Nymphs at Pharsalus. Studies on a Thessalian Country Shrine. — 2015. — P. 6. — (Brill Studies in Greek and Roman Epigraphy, Volume: 6). — ISBN 978-90-04-29762-3
  9. Stählin, Friedrich Das hellenische Thessalien. — Stuttgart, 1924. — P. 82—83.
  10. Decourt, Jean-Claude La vallée de l'Enipeus en Thessalie. étude de topographie et de géographie antique. Supplément XXI du Bulletin de Correspondance hellénique. — Paris, 1990. — P. 39—40. — 253 p.
  11. Apidanus // Դասական հնությունների իրական բառարան / հեղ.-կազմող. Ֆրիդրիխ Լյուբկեր ; Խմբագրվել է Բանասերների և պեդագոգների դասական համայնքի անդամներ՝ Ֆրիդրիխ Գելբկեի, Լև Գեորգիևսկիի, Թադեոս Զելինսկիի, Վասիլի Կանսկիի, Միխայիլ Կուտորգայի և Պյոտր Նիկիտինի կողմից։. — Սանկտ Պետերբուրգ, 1885.
  12. Страбон. География. IX, 5, 6
  13. Χρήστος Καραγκούνης, Βάσω Κων. Νούλα. «Περιβαλλοντικό Απόθεμα Δήμου Φαρσάλων» (հունարեն). Δήμος Φαρσάλων. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ փետրվարի 3-ին. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 26-ին.
  14. Аполлоний Родосский. Аргонавтика. I, 36—38; II, 515
  15. Овидий. Метаморфозы. VII, 228
  16. Еврипид. Ифигения в Авлиде. 713
  17. Еврипид. Гекуба. 453