Դա եղել է այսպես…

«Դա եղել է այսպես…», 2019 թվականին «Դարակ» հրատարակչության «Ժամանակ» մատենաշարով հրատարակած Աննա Բաբաջանյանի հոդվածների ժողովածուն։ Խմբագիր՝ Աշոտ Գաբրիելյան։ Ձևավորումը՝ Դավիթ Հակոբյան։ 220 էջ։

Դա եղել է այսպես…
Գրքի շապիկի առաջին էջը
Հեղինակ	Աննա Բաբաջանյան
Ժանր	հոդված
Թեմա	կինո, թանգարանային նմուշներ
Կազմված է	երկու մասից
Բնօրինակ լեզու	հայերեն
Էջեր	220 էջ
Խմբագիր	Աշոտ Գաբրիելյան
Կազմի հեղինակ	Դավիթ Հակոբյան
Երկիր	Հայաստան
Հրատարակման վայր	Երևան
Հրատարակիչ	Դարակ
Հրատարակման տարեթիվ	2019
ԳՄՍՀ	978-9939-9222-7-0
ՀՏԴ	791(479.25)
ԳՄԴ	85.37(5Հ)

Գիրքը բաղկացած է երկու մասից։ Առաջինը՝ «Չերևակված ժապավենն» է, որտեղ ամփոփված են հայկական կինոյի մասին հոդվածներ, իսկ երկրորդը՝ «Իրերը դա գիտենն» է, որտեղ ներկայացված են թանգարանային բացառիկ նմուշների մասին պատմություններ։

Հատված հեղինակի նախաբանից

Այս գիրքը հիշողության մասին է, այն հիշողության, որ դեպքը դարձնում է իրադարձություն, խոսքը վերածում է պատմության, գործը՝ ժառանգության։ Սա ոչ միայն մարդկանց, այլ նաև իրերի հիշողության մասին է, այն սովորական և արտասովոր իրերի, որոնք իրենց ներսում ամփոփում են պահի հուզական կարևորությունը, կամրջում են անցյալը ներկային և մնում են իբրև համր վավերականություն։ Իրերն էլ, մարդկանց նման, ունենում են իրենց ճակատագիրը։ Նրանցից մեկին վիճակվում է աննկատ, համեստ գոյություն, իսկ մեկ ուրիշը պատմություն է դառնում։ Պատահում է նաև այնպես, որ դրանցից եզակիները հենց իրենք են տնօրինում իրենց կյանքը՝ առանց մարդկային միջամտության։

Գրքի բովանդակությունը

Մաս 1. Չերևակված ժապավեն

• Վագրը, ֆուտբոլն ու «Նաջարյանի» վերջին դերը
• Նվագախմբի տղաներ՝ պատառոտված զգեստներով
• Երկու եղբոր «եփած» «Տժվժիկը»
• Իր Կարինեին գտավ պատահաբար, պահեց հավերժ
• Մորգանը, հարբած խնամին և Ավետ Ավետիսյանի վերջին կադրերը
• Տարկովսկին չնկարեց «Հեղնար աղբյուրը»
• Անսպասելի Զամբախովը, խոլերան և թիֆլիսցիների սադրանքները
• Պատվիրված ձյունն ու օդում գրված նոտաները
• Երեխայի պես անպաշտպան «Հնձան»
• Հրդեհից առաջացած քաոսն ու կաբարեի «զոհերը»
• «Երկունք». երբ տեսակցեցին պատմությունն ու ժամանակը
• Որպեսզի չսիրահարվեր Սոս Սարգսյանին
• Կարո՞տը սպանեց Ֆրունզիկի փղին
• Գժտության արևը
• Անսովոր Սպարապետն, ու Ջիգարխանյանի ջանքերը
• Երբ Ռազմիկ Արոյանին «հայրիկ» ասողները շատացել էին
• Երգը, որ արցունքներ կորզեց ռեժիսորից
• Տերը. ոչ միայն Ծմակուտի, այլև երկրի պահապանը
• Գինովցած Սոս Սարգսյանի համբույրները
• Առևանգված Ջիգարխանյանից մինչև «վերակենդանացած հանգուցյալ»
• «Հատակում». ֆիլմ՝ ստեղծված նկուղում
• «Էդ ի՞նչ կենեք, ծո´, կփլի գլխիս, կմեռնիմ»
• Գործադուլը, որ փրկեց մահից
• Ուրիշ Փանջունին ու Թամար Հովհաննիսյանի «անվայելուչ» խաղը

Մաս 2. Իրերը դա գիտեն

• Էրենբուրգի կողոպտված աչքերը
• Ժամացույցը, որ խափանում էր սիրահարների հանդիպումները
• Թանգարանային տանկի երկրորդ մարտական «գրոհը»
• Հայոց պատմությունը՝ 99 ուլունքի վրա
• Չարենցի վերջին նվերը
• Զարմանալի արևելքը կամ պարզապես «հայ» գործիքը
• Շախմատ՝ հացի, խաղի և սփոփանքի համար
• Հիշատակներով լի սնդուկի գաղտնիքը
• Խնդրանք, որ կատարվեց մեկ բրնձահատիկի դիմաց
• Սիրող սրտեր կապող գաթանախշիչը
• Խաչատրյանի երկրպագուի կորզած ստորագրությունը
• Երգը՝ ցուցափեղկի տակ
• Զորավար Անդրանիկի մկրատը
• 3 ռուբլի` Գիքորի համար
• Թումանյանի «թուլությունն» ու մի գիշերվա վաստակը
• Մոր նվերը` Մեծարենցին
• Ֆելինիի նամակը` Փարաջանովին
• Շնորհակալություն՝ հայ որբերից
• Խրիմյան Հայրիկի տպագրական մեքենան
• Կոմիտասի ամենաթանկ նվերը
• Դերենիկ Դեմիրճյանի ջութակը
• Դարավոր հիշողություն` մեկ սրվակում
• Անգլիայի թագուհու սուրն Աղազարյաններին
• Բանտում ծնված կտավը
• Զմռսված հուշագիրը` Թամանյանի ստորագրությամբ
• Աբովյանի չուղարկված նամակը
• Վանի մարտերին մասնակցած թուրը, որ «գտավ» Կապուտիկյանին
• Զանգը, որի ղողանջը բերեց Բակունցը
• Փափազյանի «գողացած» մատանին
• Ցվետաևայի նվերը` Իսահակյանին
• Կալենցի «Մադոննան» գտավ իր «եկեղեցին»
• Խաղաղ երկնքի տակ հանգրվանած բնորդուհու առեղծվածը
• Թումանյանի «հյուրասեր» սառցարանը
• Եղեռնը` կրակից փրկված դիմանկարում
• Գաղտնի հուշանվեր` հանուն Ազնավուրի
• Գիրքը, որ բացահայտեց Արա Սարգսյանի կյանքի գաղտնիքը
• Կոջոյանը «մեղմեց» ծխախոտի վտանգը
• Երբ ռամիկը շնորհակալ էր Կարա-Մուրզային