Գեֆիրոֆոբիա

Գեֆիրոֆոբիա
Տեսակ	ֆոբիա

Գեֆիրոֆոբիա, տագնապային խանգարում կամ հատուկ ֆոբիա, որը բնութագրվում է կամուրջներից և թունելներից վախով։ Գեֆիրոֆոբիայով տառապողները կարող են խուսափել այն երթուղիներից, որոնք անցնում են կամուրջների վրայով^[1]^[2]^[3]։

Նկարագրություն խմբագրել

Գեֆիրոֆոբիա եզրույթը ծագել է հունարեն γέφυρα (գեֆիրա)՝ «կամուրջ»^[4] և φόβος (ֆոբոս)՝ «վախ» բառերից^[5]։ Գեֆիրոֆոբիայի հնարավոր դրսևորումներ կարող են լինել վախը կամրջով անցնելուց, ուժգին քամուց, որը կարող է մարդուն գցել կամրջից կամ վախն այն բանից, որ կամուրջը կփլվի դրա վրայով անցնելու դեպքում (վախ, որ կամուրջը կառուցվածքային ամբողջություն չունի)։ Այդ վախը զուգակցվում է ակրոֆոբիայի (վախ բարձրությունից) հետ, քանի որ գեֆիրոֆոբիան սովորաբար ուժեղանում է ավելի բարձր կամուրջների դեպքում։

Նյու Յորքի հոգեբուժական ինստիտուտի տագնապային խանգարումների կլինիկայի հիմնադիր դոկտոր Մայքլ Լիբովիցն ասել է. «Դա մեկուսացած ֆոբիա չէ, այլ ավելի մեծ համաստեղության մի մասն է... Այսպիսի մարդիկ խուճապի նոպաներ են ունենում։ Նկատվում է գլխապտույտ, արագ սրտխփոց։ Անձը վախենում է, որ իրեն թակարդում կզգա»^[1]։ Դա իրավիճակային ֆոբիա է^[6]։

Նյու Յորքի ավտոճանապարհի ադմինիստրացիան նախատեսում էր 2008 թվականից գեֆիրոֆոբիկներին անցկացնել Թափան Զի կամրջի վրայով։ Վարորդը կարող է նախապես զանգահարել համապատասխան մասնագետին և պայմանավորվել, որ ֆոբիա ունեցող ուղևորը կամուրջն անցնի նրանց մեքենայով։ Իշխանությունն այդ ծառայությունը մատուցում է տարեկան մոտ վեց անգամ^[1]։

Մերիլենդ նահանգի տրանսպորտային մարմինն առաջարկել է նմանատիպ ծառայություն Չեսապիկի Բեյ կամրջի համար։

Մակինակի կամրջի վարչակազմը, որը վերահսկում է Միչիգանի վերին և ստորին թերակղզին կապող Մակինակի կամուրջը, օգնության կարիք ունեցող գեֆիրոֆոբիկներին հատուկ մեքենաներով անվճար փոխադրում է կամրջով։ Ամեն տարի շուրջ հազար վարորդ օգտվում է այս անվճար ծրագրից^[7]։

Լրատվամիջոցներում խմբագրել

Գեֆիրոֆոբիան The Middle-ի «Կամուրջ» ֆիլմի գլխավոր սյուժեն է։ Բրիքի հերոսը տառապում է ֆոբիայով։

1965 թվականին Չարլի Բրաունի Սուրբ Ծնունդը ֆիլմում Լյուսին նշում է գեֆիրոֆոբիայի մասին (թեև մի փոքր սխալ հայտարարությամբ)^[8], երբ փորձում է ախտորոշել Չարլի Բրաունի խնդիրները իր հոգեբուժական կլինիկայում։

Եզրույթը հիշատակվում է 2012 թվականի «1967 թվականի Արծաթե կամրջի աղետ» գրքում, որը պատմում է 1967 թվականի դեկտեմբերի 15-ին Օհայո գետի վրա գտնվող Արծաթե կամրջի փլուզման մասին։

Գեֆիրոֆոբիան հիշատակվում է «Սա մենք ենք» հեռուստասերիալի երկրորդ սեզոնի «Մեքենան» դրվագում^[9]։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Foderaro, Lisa W. (2008 թ․ հունվարի 8). «Toginbes s, Bridges Are a Terror». New York Times. Վերցված է 2008 թ․ հունվարի 8-ին. «Mrs. Steers, 47, suffered from a little-known disorder called gephyrophobia, a fear of bridges. And she had the misfortune of living in a region with 26 major bridges, whose heights and spans could turn an afternoon car ride into a rolling trip through a haunted house.»
↑ «Gephyrophobia: A Fear Of Crossing Bridges. Even Before The Minnesota Collapse, Many Have Severe Phobia About Bridges». CBS News. 2007 թ․ օգոստոսի 10. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2008 թ․ հունվարի 8-ին. «The monster she fears is the Chesapeake Bay Bridge in Maryland. At four miles (6 km) long and 185 feet (56 m) high, Ayers says the thought of driving the bridge — with the way it rises straight in the air — raises a sense of panic in her.»
↑ «Reasonable fear or bridge phobia?». USA Today. 2007 թ․ օգոստոսի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մայիսի 29-ին. Վերցված է 2008 թ․ հունվարի 8-ին. «Jerilyn Ross, a psychotherapist and president of the Anxiety Disorder Association of America, notes that phobias are more than just being afraid of a certain object; they are marked by panic. Someone with gephyrophobia is afraid of panicking on a bridge, not necessarily the bridge itself, she says.»
↑ γέφυρα, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus
↑ φόβος, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus
↑ Bragazzi1, Nicola Luigi; Del Puente, Giovanni (2014 թ․ մայիսի 16). «A proposal for including nomophobia in the new DSM-V». Psychology Research and Behavior Management. Dove Medical Press. 7: 155–160. doi:10.2147/PRBM.S41386. PMC 4036142. PMID 24876797.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI (link)
↑ Tom Carr, Record-Eagle Արխիվացված 2013-02-16 archive.today
↑ «It's Not Just You, Charlie Brown : Gephyrophobia». www.merriam-webster.com (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 6-ին.
↑ Gephyrophobia_(Level) on Halopedia: The Halo Wiki

[nyt-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Foderaro, Lisa W. (2008 թ․ հունվարի 8). «Toginbes s, Bridges Are a Terror». New York Times. Վերցված է 2008 թ․ հունվարի 8-ին. «Mrs. Steers, 47, suffered from a little-known disorder called gephyrophobia, a fear of bridges. And she had the misfortune of living in a region with 26 major bridges, whose heights and spans could turn an afternoon car ride into a rolling trip through a haunted house.»

[2] «Gephyrophobia: A Fear Of Crossing Bridges. Even Before The Minnesota Collapse, Many Have Severe Phobia About Bridges». CBS News. 2007 թ․ օգոստոսի 10. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2008 թ․ հունվարի 8-ին. «The monster she fears is the Chesapeake Bay Bridge in Maryland. At four miles (6 km) long and 185 feet (56 m) high, Ayers says the thought of driving the bridge — with the way it rises straight in the air — raises a sense of panic in her.»

[3] «Reasonable fear or bridge phobia?». USA Today. 2007 թ․ օգոստոսի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մայիսի 29-ին. Վերցված է 2008 թ․ հունվարի 8-ին. «Jerilyn Ross, a psychotherapist and president of the Anxiety Disorder Association of America, notes that phobias are more than just being afraid of a certain object; they are marked by panic. Someone with gephyrophobia is afraid of panicking on a bridge, not necessarily the bridge itself, she says.»

[4] γέφυρα, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus

[5] φόβος, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus

[6] Bragazzi1, Nicola Luigi; Del Puente, Giovanni (2014 թ․ մայիսի 16). «A proposal for including nomophobia in the new DSM-V». Psychology Research and Behavior Management. Dove Medical Press. 7: 155–160. doi:10.2147/PRBM.S41386. PMC 4036142. PMID 24876797.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI (link)

[7] Tom Carr, Record-Eagle Արխիվացված 2013-02-16 archive.today

[8] «It's Not Just You, Charlie Brown : Gephyrophobia». www.merriam-webster.com (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 6-ին.

[Gephyrophobia_-9] Gephyrophobia_(Level) on Halopedia: The Halo Wiki

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]