Բարբիեի թեորեմ
Բարբիեի թեորեմ, ֆրանսիացի աստղագետ և մաթեմատիկոս Ժոզեֆ Բարբիերի թեորեմը, որը նկարագրում է հաստատուն լայնություն ունեցող կորերի երկարությունը։ Բարբիեի թեորեմը պնդում է, որ հաստատուն լայնության յուրաքանչյուր կորի պարագիծը հավասար է դրա լայնությունը բազմապատկած π-ով՝ անկախ դրա ճշգրիտ ձևից[1]։ Ձևակերպվել և ապացուցվել է Բարբիեի կողմից 1860 թվականին[2]։
Ձևակերպում
խմբագրելհաստատուն լայնություն ունեցող ցանկացած կորի երկարությունը հավասար է -ի
Ապացույցներ
խմբագրելԲարբիեի թեորեմի մի քանի ապացույց կա.
- Ուռուցիկ երկրաչափության մեթոդների վրա հիմնված: Մի կողմից, ուռուցիկ բազմություները հաստատուն լայնությամբ պատկեր է, միայն և միայն այն դեպքում, եթե նրա և նրա պատկերի Մինկովսկու գումարը կենտրոնական համաչափության ներքո շառավղով շրջան է։ Մյուս կողմից, հարթ ուռուցիկ բազմություներների Մինկովսկու գումարով դրանց պարագծերը համընկնում են, հաստատուն լայնությամբ ֆիգուրի պարագիծը հավասար է շառավղով շրջանագծի պարագծի կեսին, այսինքն՝ [3]։
- Հավանականության տեսության կամ Քրոֆթոնի բանաձևի հիման վրա: Բարբիեն ապացուցեց մի թեորեմ, որն ընդհանրացնում է Բուֆոնի ասեղ գցելու խնդրի հայտնի պատասխանը։ Նա ցույց տվեց, որ երբ ուռուցիկ բազմությունը ներկայացվում է միմյանցից d հեռավորության վրա գծված ուղիղներով հարթության վրա, եթե բազմությունը չի կարող հատել այս ուղիղներից մեկից ավելին, ապա հավանականությունը, որ բազմությունը հատում է ուղիղներից մեկը՝ , որտեղ -ը այս պատկերի պարագիծն է[4][5]։ Քանի որ հաստատուն լայնության ցուցանիշը բավարարում է այս թեորեմի պայմանը -ի համար, և հատման հավանականությունը այս դեպքում հավասար է մեկի, դրա պարագիծը պետք է հավասար լինի -ի[6]։
Տարբերակներ և ընդհանրացումներ
խմբագրել- Բարբիեի թեորեմը գործում է նաև հաստատուն լայնությամբ ֆիգուրների համար Մինկովսկու հարթության վրա։
- Քրոֆթոնի բանաձևը
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Lay, Steven R. (2007), Convex Sets and Their Applications, Dover, Theorem 11.11, pp. 81–82, ISBN 9780486458038.
- ↑ Barbier, E. (1860), «Note sur le problème de l'aiguille et le jeu du joint couvert» (PDF), Journal de mathématiques pures et appliquées, 2e série (French), 5: 273–286, Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2017-04-20-ին, Վերցված է 2022-03-13-ին
{{citation}}
: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link). See in particular pp. 283–285. - ↑ Bogomolny A. «The Theorem of Barbier». Cut The Knot (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 4-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
- ↑ Barbier E. Note sur le problème de l’aiguille et le jeu du joint couvert(ֆր.) // Journal de Mathématiques Pures et Appliquées. — 1860. — Vol. 5. — P. 273—286.(չաշխատող հղում)
- ↑ Seneta Е., Parshall K. H., Jongmans F. Nineteenth-Century Developments in Geometric Probability: J. J. Sylvester, M. W. Crofton, J.-É. Barbier, and J. Bertrand(անգլ.) // Archive for History of Exact Sciences. — 2001. — Vol. 55. — № 6. — P. 501-524. —
- ↑ Bogomolny A. «Math Surprises: An Example». Cut The Knot (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 4-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
Գրականություն
խմբագրել- Barbier E. Note sur le problème de l’aiguille et le jeu du joint couvert(ֆր.) // Journal de Mathématiques Pures et Appliquées. — 1860. — Vol. 5. — P. 273—286.(չաշխատող հղում)
- Bogomolny A. «The Theorem of Barbier». Cut the Knot (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 4-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
- Barbier theorem // Encyclopaedia of Mathematics. — Berlin: Springer-Verlag, 2002. — ISBN 1-4020-0609-8 (անգլ.)
- Weisstein, Eric W., "Barbier's Theorem", MathWorld.