Արհեստական միս կամ աճեցված միս (անգլ.՝ cultured meat), փորձանոթի միս (անգլ.՝ in vitro meat), բջիջների, այլ ոչ թե՝ կենդանիների մեջ աճեցված միս[1]։ Արհեստական միսը բջջային գյուղատնտեսության (en) ձևերից մեկն է հանդիսանում։ Արհեստական միսը արտադրվում է հյուսվածքային ինժեներիայի (en) նույն այն մեթոդներով, որոնք կիրառվում են վերականգնողական բժշկության (en) մեջ[2]։ Մաաստրիխտի համալսարանից Դր. Մարկ Փոսթի (en) կողմից ստեղծված արհեստական մսով առաջին բուրգերը կերվել է 2013 թվականի օգոստոսին Լոնդոնում՝ մամուլի համար կազմակերպված ցուցադրման ժամանակ[3]։ Ծախսերի կրճատման և արտադրման լայնացման հետ կապված տեխնիկական խնդիրների հետ կապված արհեստական միսը դեռ չի մտել լայն առևտրաշրջանառության մեջ, սակայն օրեցօր այդ բացատը կրճատվում է։ Բացի այդ, դեռ պարզ չէ, թե արդյոք սպառողներն ընդունելու են արհեստական միսը որպես միս[4]։

Մաաստրիխտի համալսարանի դոկտոր Մարկ Փոսթի լեքցիան «Մսային հեղափոխություն» (The Meat Revolution) խորագրով լեքցիան Համաշխարհային տնտեսական ֆորումի ժամանակ

Անվանատարբերակներ խմբագրել

Հանրային դաշտում գոյություն ունեն և տարբեր հաճախականությամբ կիրառվում են տվյալ միսը նկարագրող մի քանի անվանատարբերակներ, որոնց թվում են. արհեստական միս, աճեցված միս (անգլ.՝ cultured meat), փորձանոթի միս (անգլ.՝ in vitro meat), սինթետիկ միս[5] (անգլ.՝ synthetic meat), տակառներում աճեցված միս[6] (անգլ.՝ vat-grown meat) և լաբորատորիաներում աճեցված միս[7] (անգլ.՝ lab-grown meat):

Մաքուր միս եզրը այլընտրանքային տերմին է, որոնք նախընտրում են տեխնոլոգիայի որոշ կողմնակիցների և արտադրող ընկերություններ, այդ թվում Good Food Institute-ը[8], քանի որ նրանք կարծում են, որ մաքուր միս եզրն ավելի ճիշտ է արտացոլում մսի արտադրման առանձնահատկություններն ու առավելությունները[9][10]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Verbeke, Wim (February 2015). «Challenges and prospects for consumer acceptance of cultured meat». Journal of Integrative Agriculture. doi:10.1016/S2095-3119(14)60884-4. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 10-ին.
  2. Post, Mark (2013 թ․ դեկտեմբերի 4). «Medical technology to Produce Food». Journal of the Science of Food and Agriculture. doi:10.1002/jsfa.6474. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 20-ին.
  3. «World's first lab-grown burger is eaten in London». BBC News. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 2-ին.
  4. Bekker, Gerben A.; Tobi, Hilde; Fischer, Arnout R.H. (July 2017). «Meet meat: An explorative study on meat and cultured meat as seen by Chinese, Ethiopians and Dutch». Appetite. doi:10.1016/j.appet.2017.03.009. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 10-ին.
  5. Alok Jha (2013 թ․ օգոստոսի 5). «Synthetic meat: how the world's costliest burger made it on to the plate». The Guardian. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 2-ին.
  6. JTA. «Rabbi: Lab-grown pork could be kosher for Jews to eat – with milk». Times Of Israel. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 22-ին.
  7. Fountain, Henry (2013 թ․ օգոստոսի 6). «A Lab-Grown Burger Gets a Taste Test». The New York Times. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 2-ին.
  8. «"Clean Meat": The "Clean Energy" of Food».
  9. «Clean Meat: The "Clean Energy" of Food». 2016 թ․ սեպտեմբերի 6.
  10. «Lab-made meat rebranded 'clean meat' to address 'yuck' factor». GlobalMeatNews.

Արտաքին հղումներ խմբագրել