Արագիլանմաններ
| Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
| Արագիլանմաններ | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Գիտական դասակարգում | ||||||||
|
||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||
| Ciconiiformes
| ||||||||
|
|
Արագիլանմաններ կամ երկարաոտներ (Ciconiiformes (Bonaparte, 1854); հնացած անվանումը լատին․՝ Gressores), թռչունների կարգ, նախկինում ներառում էր 3 ընտանիք[1]։ Սակայն 2008 թվականին գիտական հետազոտությունները ցույց տվեցին, որ այս կարգի մեջ ընգրկված քաջահավերի (Threskiornithidae) ընտանիքը և տառեղների (Ardeidae) ընտանիքը, արագիլների (Ciconiidae) ընտանիքի հետ մոտ չեն[2]։ Ի պատասխան այդ բացահայտումների, Միջազգային Թռչնագիտական Ժողովը վերջերս վերադասակարգեց այդ ընտանիքի թռչուններին՝ ընդգրկելով նրանց հավալուսնանմանների (Pelecaniformes ) կարգի մեջ[3]։ Այդ փոփոխությունների հետևանքով, ըստ ժամանակակից դասակարգման, արագիլանմանների կարգը ընդգրկում է միայն մեկ ընտանիք՝ արագիլների (Ciconiidae) ընտանիքը[3]։
Արագիլանմանները երկար ոտքեր, երկար կտուց ու բարակ վիզ ունեցող թռչուններ են։ Նրանք դանդաղ քայլում են ցամաքի վրայով կամ ծանծաղուտներում և կերակուր են հայթայթում կտուցներով հողից կամ ջրից։ Բավականին տարբեր են լինում թե արտաքին տեսքով, և թե չափսերով։ Ձվադրում են ինչպես առանձին զույգով, այնպես էլ երամով։
Հայտնի է արագիլների 20 տեսակ[4]։ Համաձայն նախկին դասակարգման հաստատված էր միայն 19 տեսակ[5]։ Բայց 2014 թվականին, արագիլների ևս մի տեսակ ճանաչվեց՝ Աֆրիկյան սպիտակավիզ արագիլը (Ciconia microscelis), որը նախկինում համարվում էր Ասիական սպիտակագլուխ արագիլի (Ciconia episcopus) ենթատեսակ[6]։
Հայաստանի Հանրապետությունում հանդիպում են 2 տեսակ՝ սև արագիլ և սպիտակ արագիլ[7][8]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ «ADW: Ciconiiformes: CLASSIFICATION». animaldiversity.org. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 31-ին.
- ↑ Yuri, Tamaki; Witt, Christopher C.; Steadman, David W.; Sheldon, Frederick H.; Moore, William S.; Miglia, Kathleen J.; Marks, Ben D.; Huddleston, Christopher J.; Harshman, John (2008 թ․ հունիսի 27). «A Phylogenomic Study of Birds Reveals Their Evolutionary History». Science (անգլերեն). 320 (5884): 1763–1768. doi:10.1126/science.1157704. ISSN 0036-8075. PMID 18583609.
- ↑ 3,0 3,1 «August 2018 | Clements Checklist» (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 31-ին.
- ↑ «Storks (Ciconiidae)». www.hbw.com (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 2-ին.
- ↑ «Ciconiidae - storks | Wildlife Journal Junior». nhpbs.org. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 2-ին.
- ↑ «Ciconia microscelis (African Woollyneck)». oldredlist.iucnredlist.org. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 2-ին.(չաշխատող հղում)
- ↑ Ադամյան Մարտին Ս․,, Քլեմ Դանիել Կրտսեր (2000). Հայաստանի թռչունները։ Դաշտային ուղեցույց. ԱՄՆ: Հայաստանի ամերիկյան համալսարան.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link) - ↑ Ադամյան, Մարտին Ս․ (1985). Հայաստանի Թռչունները. Երևան: Սովետական գրող.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արագիլանմաններ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արագիլանմաններ» հոդվածին։ |