Ավտորիտարիզմ
Ավտորիտարիզմ (ծագել է լատին․՝ auctoritas - իշխանություն, ազդեցություն բառերից) կամ իշխանավարություն, քաղաքական համակարգ, որին բնորոշ է իշխանության կենտրոնացումը մեկ մարդու կամ իշխանության որևէ մարմնի (սովորաբար՝ գործադիր) ձեռքում[1]։
Իշխանության կրողը մեկ կամ մի խումբ մարդիկ են, որոնց գործողությունները չեն հսկվում ու չեն ենթարկվում պետական այլ մարմինների։ Ընտրությունների համակարգը սահմանափակ է, մարդիկ օտարված են իշխանությունից։ Ավտորիտար ռեժիմները սովորաբար հենվում են ուժի վրա, կարող են զանգվածային ճնշումների չդիմել, բայց և տիրապետում են բավականաչափ ուժի, որպեսզի անհրաժեշտության դեպքում մարդկանց ստիպեն ենթարկվել։ Լրիվ արգելված կամ սահմանափակված է օրինական ընդդիմությունը, մրցակցությունը քաղաքական բնագավառում բացակայում է։
Դրա ձևերն են՝
- բացարձակ միապետություն
- բռնապետություն
- ամբողջատիրության (տոտալիտար ավտորիտարիզմի) ձևերը
- թեոկրատական - իշխանությունը պատկանում է հոգևոր դասին,
- նեոտոտալիտար - թույլատրվում է քաղաքական ընդիմության գոյությունը, անցկացվում են ընտրություններ։
Ավտորիտար են համարվում նաև ռազմական ռեժիմները, օրինակ՝ Լատինական Ամերիկայի երկրներում, անձնավորված ռեժիմներ՝ աֆրիկյան երկրներում և այլն։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
|
Սա քաղաքագիտության մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։ |