Ավիացիոն հարված (ինչպես նաև ավիացիայի հարված, օդային հարձակում), ավիացիայի կարճաժամկետ կրակային ազդեցությունը թշնամու ցամաքային (կամ ծովային) թիրախում՝ այն ոչնչացնելու (կամ ճնշելու) նպատակով։

Ավիացիոն հարված մշակող ամերիկյան B-2 ռմբակոծիչ:

Կարող են կիրառվել խոցման տարբեր ավիացիոն միջոցներ՝ հրթիռներ, ռումբեր, հրաձգային-հրետանային սպառազինություն և այլն[1][2][3][4]։

Դասակարգում խմբագրել

Ավիացիոն հարվածները բաժանվում են.

  • ըստ կազմի ուժերի.
    • զանգվածային,
    • կենտրոնացված,
    • խմբակային,
    • մեկական[1][2][3],
  • ըստ կիրառվող սպառազինության.
  • ըստ ռազմական գործողությունների ձևերի.
    • միաժամանակյա,
    • հաջորդական[3]։

Պատմություն խմբագրել

Համարվում է (ամերիկյան պատմագրություն), որ աշխարհում առաջին ավիացիոն հարվածը հասցվել է 1911 թվականի նոյեմբերի 1-ին՝ իտալա-թուրքական պատերազմի ժամանակ։ Իտալացի օդաչու Ջուլիո Գավոտին ձեռքով 4 ռումբ (2 կիլոգրամ քաշով) է նետել օսմանյան զորքերի վրա, որոնք Տրիպոլիին պաշտպանում էին ներխուժած իտալական զորքերից։ Իրադարձությունը հանդիսավորությամբ լուսաբանվել է ամերիկյան մամուլում։ «Նյու Յորք Թայմս»-ի վերնագրում ասվում էր. «Իտալացի ռազմական օդաչուն Տրիպոլիի մոտ ապացուցում է աերոպլանի ռազմական արժեքը» (անգլ.՝ Italian Military Aviator Outside Tripoli Proves War Value of Aeroplane)[5][6][7][8][9]:

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 «Авиационный удар». / EdwART. Толковый Военно-морской Словарь, 2010
  2. 2,0 2,1 2,2 «Авиационный удар». / Пограничный словарь. — М.: Академия Федеральной ПС РФ. 2002.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 «Удар авиации». / Словарь военных терминов. — М.: Воениздат. Сост. А. М. Плехов, С. Г. Шапкин.. 1988.
  4. «air strike». Defense Technical Information Center (dtic.mil). Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  5. «Airstrikes are less effective than is generally supposed». Los Angeles Times. StarTribune.com. 2011=04-06. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  6. «Eleven news reports from 1911». RNW Media. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  7. «A Brief History of Airstrikes». NBC News.com. 2014 թ․ սեպտեմբերի 24.
    A Brief History of Airstrikes | NBC News - YouTube ՅուԹյուբում
  8. «Авиаудар. Теги». Tengrinews.kz.
  9. «Air Power:Aviation at the Start of the First World War». U.S. Centennial of Flight Commission (www.centennialofflight.gov). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.

Գրականություն խմբագրել

  • «Боевая авиационная техника: Авиационное вооружение» / Д. И. Гладков, В. М. Балуев, П. А. Семенцов и др.; Под ред. Д. И. Гладкова. — М.: Воениздат, 1987. — 279 с.
  • Взгляды руководства НАТО на подготовку и применение оввс альянса в будущих операциях / Зарубежное военное обозрение № 8, 2009, стр. 46-53
  • Eugenijus Kisinas. «Авиационный химический удар» («аviacijos cheminis smūgis») / Apsaugos nuo naikinimo priemonių enciklopedinis žodynas. — Vilnius: Generolo Jono Žemaičio Lietuvos karo akademija. 2002.