Անգլախոս ժողովուրդների պատմությունը

գիրք

«Անգլիախոս ժողովուրդների պատմությունը» (անգլ․՝ A History of the English-Speaking Peoples) Բրիտանիայի, նրա նախկին գաղութների և ամբողջ աշխարհում ունեցած նրա կալվածքների մասին քառահատոր պատմագիտական աշխատություն է՝ գրված Ուինսթոն Չերչիլի կողմից, որը պատմում է Մեծ Բրիտանիա Կեսարի արշավանքից (55 թ.) մինչև Առաջին աշխարհամարտի սկսվելը (1914)[1]։ Այն սկսվել է 1937-ին եւ վերջապես հրատարակել 1956-58 թվականները. դրանց հրատարակումը մի քանի անգամ հետաձգվել է պատերազմի եւ նրա այլ աշխատությունների վրա աշխատելու պատճառով։ Հատորները նաև հրատարակվել են միահատոր, հակիրճ տարբերակներով։

Գրելը և հրատարակելը

խմբագրել

Չերչիլը, ով հաջողության է հասել ատմագիտության մեջ՝ որպես մի երեխա, և որի մայրը ամերիկացի էր, ուներ ամուր հավատք, որն կոչվում էր «հատուկ փոխհարաբերություններ» Բրիտանիայի և իր Ազգերի համագործակցության (Ավստրալիա, Կանադա, Նոր Զելանդիա, Հարավային Աֆրիկա և այլն) ժողովրդի, որոնք միավորված էին Թագի ներքո, և Միացյալ Նահանգների ժողովրդի միջև, ովքեր դուրքս եկան թագի տակից և գնացին իրենց իսկ ճանապարհով։ Այսպիսով, նրա գրքում անդրադարձավ «անգլիախոս ժողովուրդների» երկու բաժիններին։

Հրատարակիչ Նյուման Ֆլոուվերի առաջարկով[2] Չերչիլը սկսեց աշխատությունը 1930-ական թվականներին` այն ժամանակաշրջանում, որը իր պաշտոնական կենսագրիչ Մարտին Գիլբերտը «անապատի տարիներ» անվանեց, երբ նա իշխանության մեջ չէր։ Աշխատանքն ընդհատվել է 1939 թ.-ին, երբ սկսվեց Երկրորդ համաշխարհային պատերազմը, իսկ հետո, երբ Չերչիլը նշանակվեց վարչապետ։ 1945-ին ավարտված պատերազմից հետո, Չերչիլը զբաղված էր՝ գրելով իր Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ (անգլ․՝ The Second World War) աշխատությունը եւ հետո կրկին որպես վարչապետ 1951-1955 թվականներին։ Ուստի նա չէր կարող ավարտել իր այս աշխատությունը մինչեւ 1950-ականների։ Նա իր գիրքն ավարտին հասցրեց իր ութսունամյա հասակում։

Վերջին հատորի մեկ երրորդը նվիրված էր ամերիկյան քաղաքացիական պատերազմի մանրամասնություններին։ Սոցիալական պատմությունը, գյուղատնտեսական հեղափոխությունը եւ արդյունաբերական հեղափոխությունը հազիվ էին նշմարվում գրքում[3]։ Քաղաքական հակառակորդ Կլեմենտ Ատտտը առաջարկել է, որ աշխատանքը պետք է վերնագրվեր «Բաներ պատմության մեջ, որոնք հետաքրքրեցին ինձ»[4]։

Չնայած այդ քննադատություններին, գրքերը եղել են բեսթսելերներ եւ գնահատվել են դրականենորեն Ատլանտյան օվկիանոսի երկու կողմերում էլ։ Daily Telegraph- ում Ջ. Հ. Պլումբը գրել է. «Այս պատմությունը կգոյատևի ոչ միայն այն բանի համար, որ այն գրել է Սըր Ուինսթոնը, այլ նաեւ իր յուրահատուկությունների պատճառով` իր պատմական ուժը, պատերազմի եւ քաղաքականության բարի դատողությունը, զինվորների եւ պետական գործիչների, եւ նույնիսկ ավելին, քանի որ այն արտացոլում է իրենց կայսրության օրվա անգլիացիների ավանդույթը եւ զգացել իրենց երկրի անցյալը»[3][5]։

Չորս հատորները հետեւյալներն են.

  • Բրիտանիայի ծնունդը (The Birth of Britain)
  • Նոր աշխարհը (The New World)
  • Հեղափոխության ժամանակաշրջանը (he Age of Revolution)
  • Մեծ ժողովրդավարություններ (The Great Democracies)

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Barrett, Buckley Barry (2000). Churchill: A Concise Bibliography. Westport CT: Greenwood. էջ 32. ISBN 0-313-31450-0.
  2. The Times obituary of Newman Flower, 13 March 1964, p. 19.
  3. 3,0 3,1 Messenger, Robert (October 2006). «Last of the Whigs: Churchill as Historian». New Criterion. 25 (2): 16–24.
  4. Smith, David (2005 թ․ փետրվարի 27). «Churchill sequel provides epic task for author». The Guardian. London.
  5. Roberts, Andrew (May 2002). «A history of the English-speaking peoples (review)». History Today. London. 52 (5): 53–56.