Ագամեդես

Ագամեդես;
Տեսակ	Հին հունական դիցաբանության կերպար
Դիցաբանություն	հին հունական
Սեռ	արական
Հունական գրաձև	Ἀγαμήδης
Երևի համընկնում է	Agamedes?
Զբաղմունք	ճարտարապետություն և շինարարություն
Հայր	Էրգին կամ Ապոլոն
Մայր	Էպիկաստա
Քույր/Եղբայր	Trophonius?
Ամուսին	Epicaste?
Կապված իրադարձություններ	Դելփյան Ապոլոնի տաճարի շինարարություն; Գիրիեյա թագուհու գանձարան

Ագամեդես (հուն․՝ Ἀγαμήδης, «շատ իմաստուն»), հին հունական դիցաբանությունում^[2] բեոտացի, Օրքոմենի արքա Էրգինի որդին^[3] (կամ, ըստ Էվմելի, Ապոլոնի և Էպիկաստի որդին^[4])։

Դիցաբանությունում - հանրահայտ ճարտարապետ և շինարար (իր եղբոր՝ Տրոֆոնիեմի հետ միասին)։ Կառուցել է Դելփյան Ապոլոնի տաճարը^[5], Մանտինեի Պոսեյդոնի տաճարը^[6], Ֆիվայի Ամփիտրիոնի պալատը (Ալկմենայի հասանեկան հարկաբաժնով)^[7], թագուհիներ Գիրիեայի^[8] և Ավգիայի գանձարաններ։

Գոյություն ունի Ագամեդեսի մահվան մի քանի տարբերակ։

Ըստ Պավսանիուսի^[9], Գիրիեայի գանձարանի կառուցման ժամանակ, եղբայրները պատի վրա չամրացված քար էին թողել, որպեսզի այն հնարավոր լինի հանել դրսից։ Գիրիեյը, նկատելով, նրա գանձարանը կողոպտվում է առանց կողպեքները և կնիքները վնասելու, գանձարանում թակարդ է տեղադրում։ Ագամեդեսը, մտնելով գանձարան, թակարդն է ընկնում և Տրոֆոնիեմը, որպեսզի թույլ չտա տաժանակիր մահապատիժ, որը սպասվում էր եղբորը, ինչպես նաև վախենալով ճանաչվելուց, գլխատում է Ագամեդեսին^[8]։

Ըստ Պինդարի^[10] և Պլուտարքոսի^[11], կառուցելով Դելփյան տաճարը, եղբայրները Ապոլոնից պարգև են խնդրում։ Վերջինս պատասխանում է, որ նրանք կպարգևատրվեն յոթերորդ օրը և յոթերորդ օրը եղբայրները մահանում են քնի մեջ։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Любкер Ф. Agamedes (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 42—43.
↑ Աշխարհի ժողովուրդների առասպելներ։ Մոսկվա։ 1991-1992 թթ.։ Երկու հատորով։ Հատոր 1, էջ 32; Ֆ. Լյուբկեր։ Դասական հնությունների իրական բառարան։ Մոսկվա, 2001 թ.։ Երեք հատորով։ Հատոր 1, էջ 53
↑ Պավսանիուս։ Հելլադայի նկարագրություն։ Հատոր IX, էջ 37, 4
↑ Ա. Ֆ. Լոսև։ Հույների և հռոմեացիների դիցաբանություն։ Մոսկվա, 1996 թվական։ Էջ 429
↑ Հոմերոս։ Օրհներգեր II 118; Պավսանիուս։ Հելլադայի նկարագրություն X 5, 13
↑ Պավսանիուս։ Հելլադայի նկարագրություն VIII 10, 2
↑ Պավսանիուս։ Հելլադայի նկարագրություն IX 11, 1
↑ ^8,0 ^8,1 Պավսանիուս։ Հելլադայի նկարագրություն IX 37, 5
↑ Պավսանիուս։ Հելլադայի նկարագրություն, Գիրք IX, 37.5-6
↑ Պինդար, դրվագ 2-3 Բերգկ; Կեղծ-Պլատոն։ Ակսիոք էջ 367
↑ Պլուտարքոս։ Բարոյականություններ, Սփոփանքի խոսք Ապոլոնին

Աղբյուրներ խմբագրել

[_d1fbf369c52e3a08-1] Любкер Ф. Agamedes (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 42—43.

[2] Աշխարհի ժողովուրդների առասպելներ։ Մոսկվա։ 1991-1992 թթ.։ Երկու հատորով։ Հատոր 1, էջ 32; Ֆ. Լյուբկեր։ Դասական հնությունների իրական բառարան։ Մոսկվա, 2001 թ.։ Երեք հատորով։ Հատոր 1, էջ 53

[3] Պավսանիուս։ Հելլադայի նկարագրություն։ Հատոր IX, էջ 37, 4

[4] Ա. Ֆ. Լոսև։ Հույների և հռոմեացիների դիցաբանություն։ Մոսկվա, 1996 թվական։ Էջ 429

[5] Հոմերոս։ Օրհներգեր II 118; Պավսանիուս։ Հելլադայի նկարագրություն X 5, 13

[6] Պավսանիուս։ Հելլադայի նկարագրություն VIII 10, 2

[7] Պավսանիուս։ Հելլադայի նկարագրություն IX 11, 1

[ReferenceA-8] 8,0 ^8,1 Պավսանիուս։ Հելլադայի նկարագրություն IX 37, 5

[9] Պավսանիուս։ Հելլադայի նկարագրություն, Գիրք IX, 37.5-6

[10] Պինդար, դրվագ 2-3 Բերգկ; Կեղծ-Պլատոն։ Ակսիոք էջ 367

[11] Պլուտարքոս։ Բարոյականություններ, Սփոփանքի խոսք Ապոլոնին

[2]

[3]

[4]

[1]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]