Յոսեմիթ ջրվեժ
Յոսեմիթե[1] (անգլ.՝ Yosemite Falls), Հյուսիսային Ամերիկայի ամենաբարձր ջրվեժներից մեկը։ Գտնվում է Կալիֆոռնիայի Յոսեմիթե ազգային պարկում։ Յոսեմիթ ջրվեժը աշխարհում 20-րդ ամենաբարձր ջրվեժն է[2]։
| Յոսեմիթ ջրվեժ | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | ջրվեժ |
| Մայրցամաք | Հյուսիսային Ամերիկա |
| Երկիր |  ԱՄՆ |
| Վարչատարածք | Մարիպոսա շրջան |
| Լայնություն | 27 մետր |
| Մասն է | Yosemite Creek? |
| Աշխարհագրական տեղադրություն | Yosemite Valley? |
| Լեռնաշղթա | Սիեռա Նևադա |
| Ջրահավաքի տարածք | Merced River basin? |
 | |
 | |
Ջրվեժի ընդհանուր բարձրությունը 739 մ է[3]։ Այն բաժանվում է երեք հատվածի։ Դա պայմանավորված է նրանով, որ ժայռի երկու հորիզոնական կոտրվածքների համակարգերը հատվում են ուղղահայաց կոտրվածքների համակարգի հետ։ Մեկ հորիզոնական համակարգը գտնվում է վերին ջրվեժի հիմքում, մյուսը՝ ստորին։ Այսպիսով, ուղղահայաց անկայուն կոտրվածքների ձևավորման համակարգը փոխազդում է հորիզոնական, տեռասի ձևավորման հետ[4]։ Վերին Յոսեմիթի ջրվեժի բարձրությունը 435 մ է։ Այն սնուցվում է Յոսեմիթե-Կրիկ գետից։ Միջին և ստորին ջրվեժների բարձրությունը, համապատասխանաբար, 206 և 98 մ է։ Ձմռանը վերին ջրվեժի ջրի սպառումը կարող է զգալիորեն կրճատվել։ Ցածր ջրվեժի ջրի նվազագույն սպառման ժամանակահատվածը տևում է հուլիսի վերջից օգոստոս-հոկտեմբեր ընկած ժամանակահատվածը. առավելագույն սպառումը տեղի է ունենում գարնանը և ամռան սկզբին։
Ջրվեժը տուրիստական հայտնի այցելավայր է[5]։
Ջրվեժից ոչ հեռու գտնվում է Գալեն Քլարկի գերեզմանը՝ առաջին ռեյնջեր և Յոսեմիթե ազգային պարկի հիմնադիրը[6]։
Ավանիչների լեգենդը խմբագրել
Յոսեմիթյան հովտի ավանիչի հնդիկները անվանում էին ջրվեժը Չոլոկ (անգլ.՝ Cholock) և հավատում էին, որ մի քանի կախարդների ոգիներ, որոնք կոչվում են Պոլոթի (անգլ.՝ Poloti), ապրում էին ջրվեժի հիմքում[7][8]։ Ավանիչի լեգենդն ասում էր, որ ժամանակին մի կին գնացել էր դույլով ջուր հավաքելու, բայց այն դուրս հանեց օձերով լի։ Ի պատիժ նրան, որ կինը խանգարեց հոգիների հանգիստը, այդ օրվա երեկոյան նրանք փոթորիկներով տեղափոխեցին և խորտակեցին ջրվեժի հիմքում գտնվող տունը՝ կնոջ և նրա երեխայի հետ։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Արտասահմանյան երկրների աշխարհագրական անվանումների բառարան / խմբ․ Ա․ Մ․ Կոմիկով. — 3֊րդ հրատարակություն. — Մոսկվա: Նեդրա, 1986. — С. 140.
- ↑ «World's Tallest Waterfalls» (անգլերեն). World Waterfall Database. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 10-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 7-ին.
- ↑ «Yosemite National Park Waterfalls». U.S. National Park Service. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 10-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 7-ին.
- ↑ «Yosemite Falls Facts and Geology» (անգլերեն). Yosemite Online. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 10-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 7-ին.
- ↑ «Yosemite Waterfalls : Yosemite Park» (անգլերեն). Parks & Resorts at Yosemite, Inc. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 10-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 7-ին.
- ↑ Гален Кларк на сайте nps.gov(անգլ.)
- ↑ Clark, Galen Chapter One: Early History // Indians of the Yosemite Valley and Vicinity Their History, Customs and Traditions. — Yosemite Valley, CA: G. Clark, 1904.
- ↑ Kroeber, by A. L. Indians of Yosemite // Handbook of Yosemite National Park / Ansel Franklin Hall. — London: G. P. Putnam’s sons, 1921.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յոսեմիթ ջրվեժ» հոդվածին։ |