Լիստալ (գերմաներեն՝ Liestal), զարգացած արդյունաբերական քաղաք Շվեյցարիայում, նույնանուն շրջանի և Բազել-լանդշաֆտ կանտոնի վարչական կենտրոնը։ Գտնվում է Բազել քաղաքից 17 կիլոմետր դեպի հարավ։

Բնակավայր
Լիստալ
շվեյց. գերմ.՝ Liestal[1]
Զինանշան

ԵրկիրՇվեյցարիա Շվեյցարիա
Մակերես18,19 կմ², 18,18 կմ²
ԲԾՄ327 մետր, 342 մետր
Պաշտոնական լեզուգերմաներեն
Բնակչություն14 390 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2018)[2]
Հեռախոսային կոդ061
Փոստային դասիչ4410
Ավտոմոբիլային կոդBL
Պաշտոնական կայքliestal.ch/de(գերմ.)
Լիստալ (Շվեյցարիա)##
Լիստալ (Շվեյցարիա)

Լիստալի ներկայիս տարածքում ու շրջակայքում մարդիկ բնակություն են հաստատել առնվազն հին հռոմեական ժամանակներից։ Պատմական փաստաթղթերում Liestal անվանումով բնակավայրն առաջին անգամ հիշատակվել է 1225 թվականին։ Նրա զարգացումը պայմանավորված է եղել Բազելում՝ Հռենոս գետի վրա կառուցված առաջին կամրջի և Սեն Գոթարդի լեռնանցքի միջակայքում ունեցած ռազմավարական դիրքով։

Քաղաքն զբաղեցնում է 18.19 քառակուսի կիլոմետր տարածք։ 2018 թվականի հունիսի տվյալներով բնակչության թվաքանակը եղել է 14.303, որի 23.8%-ը կազմել են օտարերկրացիները[3]։ 1997–ից 2007 թվականն ընկած մեկ տասնամյակ ժամանակահատվածում բնակչության թվաքանակի աճի միջին տարեկան ցուցանիշը կազմել է 7.7%[4]:

Պատմամշակութային հուշարձաններ խմբագրել

Լիստալի մի շարք պատմամշակութային հուշարձաններ ընդգրկված են Շվեյցարիայի համազգային նշանակության պատմամշակութային ժառանգության ցանկում, այդ թվում՝ Բազել-լանդի հնագիտական թանգարանն ու կանտոնային արխիվը, Frenkenbrücke կամուրջը, հին հռոմեական դաստակերտն ու ակվեդուկը։ Իսկ հին քաղաքամասն ամբողջությամբ ներառվել է շվեյցարական ժառանգության գույքացանկում[5]։

Պատկերասրահ խմբագրել

Քույր քաղաքներ խմբագրել

Լիստալի քույր քաղաքներն են[6]՝

Ժողովրդագրություն խմբագրել

Քաղաքի բնակչության թվաքանակը պատմական ժամանակի ընթացքում կրել է հետևյալ փոփոխությունները[7].

Գրականություն խմբագրել

  • Johann Jakob Brodbeck: Geschichte der Stadt Liestal in Chronikform dargestellt. 2 Tl., Liestal 1864–1865.
  • Hans-Rudolf Heyer: Die Kunstdenkmäler des Kantons Basel-Landschaft, Band II: Der Bezirk Liestal. Hrsg. von der Gesellschaft für Schweizerische Kunstgeschichte GSK. Bern 1974 (= Kunstdenkmäler der Schweiz, Band 62). ISBN 3-7643-0727-7. S. 181–318.
  • Jürg Ewald, Lukas Ott (Red.): Liestal – eine neue Heimatkunde. Verlag des Kantons Basel-Landschaft, Liestal 2004.
  • Dorothee Rippmann: Liestal. Historischer Stadtatlas der Schweiz – Atlas Historique des Villes suisses – Atlante storico delle città svizzere. Zürich 2009.
  • Hanroareal GmbH (Hrsg.): Hanroareal Liestal. Eine Textilfabrik im Wandel. Mit Texten von Barbara Buser, Kerstin Müller u. Tilo Richter, Fotografien v. Simone Berger u. Martin Zeller, editions denkstatt, Basel 2015, ISBN 978-3-9524556-2-3.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. https://www.liestal.ch/de
  2. https://www.pxweb.bfs.admin.ch/pxweb/fr/px-x-0102020000_201/-/px-x-0102020000_201.px
  3. Swiss Federal Statistical Office - Superweb database - Gemeinde Statistics 1981-2008 Արխիվացված 28 Հունիս 2010 Wayback Machine (գերմ.) accessed 19 June 2010
  4. Swiss Federal Statistical Office Արխիվացված 5 Հունվար 2016 Wayback Machine accessed 3 March 2011
  5. «Kantonsliste A-Objekte:Basel-Landschaft» (PDF). KGS Inventar (German). Federal Office of Civil Protection. 2009. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2011 թ․ հուլիսի 6-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  6. Stadt Liestal website, Partnerstaedte retrieved 03 February 2019
  7. Liestal in German, French and Italian in the online Historical Dictionary of Switzerland.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լիստալ» հոդվածին։