VR (Հայերեն (ՎԻ) — վիրտուալ իրականություն) գործիքներն իրենց մեջ ներառում են վիրտուալ իրականություն տեղափոխվելու համար նախատեսված ակնոցներ և վիրտուալ աշխարհում տեղաշարժում ապահովող 2 կառավարման վահանակներ[1]։ Այս գործիքների կիրառության շնորհիվ մարդկանց հնարավորություն է ընձեռվում խաղալ հատուկ VR տիրույթի համար մշակված խաղեր, կատարել ֆիզիկական վարժություններ և փորձարկել տարբեր սիմուլյատորներ։ Ներկա պահին աշխատանքներ են տարվում նոր սոցիալական ցանց ստեղծելու ուղղությամբ, որը VR հարթակի վրա է հիմնված լինելու[2]։ Այդտեղ մարդիկ կկարողանան հաղորդակցվել միմյանց հետ VR սարքավորումների շնորհիվ։

VR սիմուլյատորի փորձարկում՝ Բրազիլական Բահիա նահանգում կազմակերպվող միջոցառումներից մեկում:

Պատմություն խմբագրել

Առաջին VR ակնոցի մասին հայտարարվել է դեռևս 1991 թվականին, SEGA ընկերության մասնաճյուղերից մեկի՝ SEGA VR-ի կողմից։ Չնայած այդ փաստին, այդ մասնաճյուղի կողմից թողարկվել է ընդամենը մեկ VR սիմուլյատոր՝ 1994 թվականին։ Այս իրադարձությունից հետո բազմաթիվ VR ակնոցներ եվ VR աշխարհի համար նախատեսված կառավարման վահանակներ թողարկվեցին տարբեր հանրահայտ ընկերությունների կողմից։ Այդ ցանկի մեջ են մտնում այնպիսի ընկերություններ ինչպիսիք են Google, Sony, HTC և Oculus ընկերությունները։ Թվարկված ընկերությունների միջից ամենազարգացած եվ լավ ծրագրավորված VR ակնոցներ եվ VR տիրույթի համար նախատեսված կառավարման վահանակներ ունի Oculus ընկերությունը։ Մասնավորապես, այդ ընկերության 2020 թվականի սեպտեմբերի 16-ին ներկայացված <<Oculus Quest 2>> VR ակնոցն է, որը համարվում է աշխարհում ամենալավ մշակված եվ ամենաժամանակակից ակնոցը[3]։ Քանի որ ինֆորմացիա նշվեց փաստացի աշխարհի լավագույն VR ակնոցի մասին, ապա հարկ է նաև ներկայացնել աշխարհում միաժամանակ ամենամատչելի եվ ամենապարզունակ VR ակնոցներից մեկի մասին։ Այդ ակնոցների անունն է Google Cardboard, որը կարելի է կիրառել սմարթֆոնի հետ համատեղելիս։ Google Cardboard-ը թողարկվել է 2014 թվականի հունիսի 25-ին։

VR գործիքների նկարագրություն խմբագրել

VR ակնոցներում կիրառվող ամենակարևոր առանձնահատկությունները կապված են head-tracking և eye-tracking սենսորների առկայությամբ։ Head-tracking-ը օգնում է VR ակնոց կրողներին ճիշտ կողմնորոշվել վիրտուալ տարածության մեջ և ապահովում է տեսողական դաշտի փոփոխությունը, երբ վերջիններս շարժում են իրենց գլուխը։ Eye-tracking-ը իր հերթին օգնում է ֆիքսել մարդու աչքերի դիրքը, որն էլ նպաստում է տեսանելիության դաշտի ճիշտ պատկերմանը[4]։

Կարևոր է նաև VR-ի համար նախատեսված կառավարման վահանակների դերը, որոնք VR ակնոցների հետ միասին էլ ավելի են կլանում մարդկանց վիրտուալ աշխարհը։ Kinect և PlayStation Move VR կառավարման վահանակները համարվում են լավագույնն աշխարհում։ Նրանք կարողանում են ամբողջովին կարդալ մարդու մարմինը և թույլ տալ նրան կարավառել վիրտուալ աշխարհում գտնվող կերպարին կամ այլ կերպ կոչված ավատարին[5], որն էլ կատարում է մարդու կողմից կատարվող ամբողջական շարժումները։

Սահմանափակումներ խմբագրել

VR-ի համար նախատեսված ակնոցները մեծ պահանջներ են ներկայացնում Latency տերմինի համար, որը ժամանակ է վերցնում տեսողական ազդեցություն ստանալու համար՝ մուտքագրման փոփոխությունից[6]։ Եթե VR ակնոցի ծրագիրը բավականին թույլ է, որպեսզի արձագանքի գլխի շարժումներին, ապա այդ ակնոց կրողը կարող է բախվել որոշ բարդությունների հետ, որոնք ներառված են virtual reality sickness տերմինի մեջ[7]։

Լինզաներ խմբագրել

VR ակնոցների լինզաները կարևոր դեր են խաղում առարկայի ճիշտ պատկերման մեջ։ Նրանք ապահովում են ակնոց կրողին ավելի հարմարավետ դիտարկման դիրքով՝ որում առարկան ցույց է տրված առավելագույն ճշգրտությամբ։

VR ակնոցներում հիմնականում օգտագործվում է fresnel lenses լինզաները որոնք թեթեվ քաշ ունեն և աչքի են ընկնում իրենց հարմարավետությամբ։ Այս լինզաները չեն օգտագործում մեծ թվով մասնիկներ իրենց մեջ, ինչպես դա անում են այլ տեսակի լինզաները։ Փոխարենը, նրանք բաժանվում են խմբերի, ինչը թույլ է տալիս օգտագործողներին ունենալ ավելի լայն դիտարկման տարածություն։ Այս առանձնահատկությունից օգտվելու համար հարկավոր է fresnel lenses լինզաներով VR ակնոցը ճիշտ հարմարեցնել գլխին[8]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Definition of VR headset». PCMAG (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  2. Christ_ilur. «Facebook ընկերությունը կանվանվի Meta. Պաշտոնապես՝ դա «մետատիեզերք» բառից է | iLur - ի լուր աշխարհի». - ի լուր աշխարհի. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  3. «The best VR headset in 2021».
  4. «Better Devices and Better Experiences in VR». Tobii VR (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  5. «What is an Avatar? - Definition from Techopedia». Techopedia.com (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  6. «Latency Definition | Virtual Reality Glossary». Purple Pill (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  7. «What is virtual reality sickness (VR motion sickness)? - Definition from WhatIs.com». IoT Agenda (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  8. «How Lenses for Virtual Reality Headsets Work». VR Lens Lab (ամերիկյան անգլերեն). 2016 թ․ մարտի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 1-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

  1. https://www.wired.com/2016/03/everything-need-know-buying-vr-headset/
  2. https://www.theguardian.com/technology/2016/nov/10/virtual-reality-guide-headsets-apps-games-vr
  3. https://www.marxentlabs.com/what-is-virtual-reality/
  4. https://paradacreativa.es/hy/lentes-de-realidad-virtual/
  5. https://www.tadviser.ru/index.php/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D1%80%D1%82%D1%83%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C_(VR,_Virtual_Reality)