Քթի ճարպային արտազատուկ

Քթի ճարպային արտազատուկ, քսուք/յուղ, որը հեռացվում է մարդու քթի մակերեսից։ Քթի արտաքին մասի կողմնային ծալքի ծակոտիները (որտեղ քիթը միանում է դեմքին) ստեղծում և պահպանում են ավելի շատ յուղ և ճարպ, քան մարդու մարմնի այլ հատվածների ծակոտիները, այն փոքր քանակությամբ ճարպի կամ յուղի մատչելի աղբյուր է։

Քթի ճարպային արտազատուկ

Քիմիական կառուցվածք խմբագրել

Քթի ճարպն արտադրվում է ճարպագեղձերով, այն ունի բարդ կազմություն, որով տարբերվում է էպիդերմիսի լիպիդներից, որոնք հայտնաբերվել են մարդու մարմնի ցանկացած մասում, օրինակ՝ սկվալենը և մոմի եթերները հայտնաբերվում են միայն ճարպի մեջ։ Տրիգլիցերիդները և ճարպաթթուները, միասին վերցրած, գերակշռող մեծամասնություն են (57,5%), որին հաջորդում են մոմի եթերները (26%) և սկվալենը (12%)։ Ամենաքիչ լիպիդը խոլեստերինն է, որն իր էսթերներով ընդհանուր լիպիդների 4,5%-ն է[1]։

Այլ կիրառումներ խմբագրել

Հաղորդվում է, որ քթի ճարպային արտազատուկը նպաստում է երկարակեցությանը։ Այն կարելի է օգտագործել օպտիկական մակերեսների քերծվածքները նվազագույնի հասցնելու համար[1]։ Աստղադիտարանը պնդում է, որ քթի քսուքն օգտագործվել է հաղորդման աստղադիտակներում մոլորված լույսի և անդրադարձումները նվազեցնելու համար, նախքան վակուումային հակառեֆլեկտիվ ծածկույթների ստեղծումը[2]։ Հակառեֆլեկտիվ հատկությունները մասամբ պայմանավորված են նրանով, որ քթի ճարպային արտազատուկը լցնում է փոքր ճեղքերն ու քերծվածքները և ձևավորում է հարթ, փայլեցված մակերես։ Նույն ազդեցությունն է թողնում փոքր-ինչ մաշված մետաղադրամների վրա՝ ակնհայտ մաշվածության աստիճանը բարելավելով[3]։

Քթի քսուքը հաճախ առաջարկվում է որպես ձկնորսական լաստանավերի քսանյութ[4][5]։

Քթի քսուքն ունի մեղմ հակափրփրեցնող հատկություն և կարող է օգտագործվել նոր թափված գարեջրի կամ զովացուցիչ ըմպելիքների հետքի անցկացման նպատակով։ Քթի քսուքը մատով սրբելը, այնուհետև փրփուրին դիպչելը կամ խառնելը հանգեցնում է նրան, որ այն արագորեն լուծվում է[6]։

Ավանդական բժշկության գրքում առաջարկվում է այն օգտագործել ճաքճքված շուրթերի համար[7]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 «photonotes.org». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2023 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  2. Zirin, Harold. Astrophysics of the Sun, Cambridge University Press (1988), p. 34
  3. pcgs.com
  4. McNally, Tom (1997). The complete Book Of Fly Fishing. P 20: McGraw-Hill. ISBN 9780070456389.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location (link)
  5. Hartley, J.R.; Russell, Michael (1992). Fly Fishing, Memories of Angling Days, by J.R. Hartley. London: Stanley Paul. ISBN 9780091751920.
  6. Bernstein, Joshua M. "Why Does Nose Grease Tame Beer Foam?" CHOW, April 3, 2008. Retrieved November 21, 2014. Արխիվացված Նոյեմբեր 29, 2014 Wayback Machine
  7. Tkac, Deborah (1990). The Doctor's Book of Home Remedies: Thousands of Tips and Techniques Anyone Can Use to Heal Everyday Health Problems (Hardcover). Rodale. էջ 134. ISBN 0-87857-873-0.