Փաթեթավորման զայրույթը, բարկության և հիասթափության բարձր մակարդակի ընդհանուր անունն է, որը բխում է փաթեթավորումը բացելու անկարողությունից, մասնավորապես, ջերմային փակված բլիստերներ և վակուումային փաթեթներ բացելիս։ Դժվար փաթեթավորումը բացելիս մարդիկ կարող են վնասվել, կտրող գործիքները մեծ վտանգ են ներկայացնում փաթեթը բացող անձի, ինչպես նաև դրա պարունակության համար։

A girl is attempting to open a plastic package containing a light bulb.
Մի կին ցուցադրում է փաթեթավորման զայրույթ պլաստիկ լամպի փաթեթով

Նախապատմություն խմբագրել

Փաթեթավորումը երբեմն պետք է դժվարացնել բացելու համար։ Օրինակ, կանոնակարգերը թելադրում են, որ առանց դեղատոմսի դուրս գրվող որոշ դեղամիջոցներ պետք է ունենան խարդախության դեմ միջոցներ, որպեսզի կանխեն չթույլատրված բացումը նախքան նախատեսված հաճախորդին առաքելը և լինեն երեխաների համար դիմացկուն փաթեթավորման մեջ։ Մյուս փաթեթները բացելը միտումնավոր դժվարացնում են՝ փաթեթների և խանութների գողությունը նվազեցնելու համար[1]։

Կոշտ պլաստիկ բլիստերների փաթեթները նաև պաշտպանում են ապրանքները, երբ դրանք առաքվում են[2]։ Բացի այդ, թափանցիկ պլաստիկի օգտագործումը թույլ է տալիս հաճախորդներին ուղղակիորեն դիտել ապրանքները դրանք գնելուց առաջ[3]։

Փաթեթավորման զայրույթ տերմինն ինքնին առաջացել է այս երևույթի նկատմամբ ԶԼՄ-ների ուշադրության արդյունքում։ Թեև այլ տարբերակներ օգտագործվել են դեռևս 1998-ին, Word Spy-ը նշում է, որ փաթեթավորման զայրույթի ամենավաղ օգտագործումը ստացվել է 2003-ին The Daily Telegraph-ից։ Ամերիկյան ժողովրդական հասարակությունը տերմինը ճանաչել է որպես 2007 թվականի ամենաօգտակար տերմիններից մեկը[4]։

Զայրույթ և վնասվածքներ խմբագրել

2006 թվականին Consumer Reports ամսագիրը ճանաչեց փաթեթավորման զայրույթի երևույթը, երբ ստեղծեց Oyster մրցանակաբաշխությունը ամենադժվար բացվող փաթեթավորմամբ ապրանքների համար[3][5]։ Pittsburgh Post-Gazette-ում փաթեթավորման զայրույթի[6] մասին պատմությունը ցուցադրվել է The Colbert Report-ում, երբ հաղորդավար Սթիվեն Քոլբերտը փորձել է դանակով հեռացնել նոր հաշվիչի պլաստիկ փաթեթավորումը, սակայն ապարդյուն[7]։

2004 թվականին բրիտանական Yours ամսագրում անցկացված հարցումը, որը նախատեսված էր 50-ից բարձր մարդկանց համար, ցույց տվեց, որ 2000 հարցվածների 99%-ն ասել է, որ փաթեթավորումը դժվարացել է բացել վերջին 10 տարվա ընթացքում, 97%-ը նշել է, որ այնտեղ կա «չափազանց ավելորդ փաթեթավորում», իսկ 60%-ը ասել է, որ իրենք գնել են ավելի հեշտությամբ բացվող փաթեթավորմամբ նախագծված ապրանք[8]։ Քոքսի բիզնես դպրոցում անցկացված հարցման արդյունքում տնային տնտեսությունների գրեթե 80 տոկոսը «արտահայտել է զայրույթ, հիասթափություն կամ բացահայտ զայրույթ» պլաստիկ փաթեթավորման նկատմամբ[9]։ Այս ապրանքները նկարագրելիս սպառողները նաև հակված են օգտագործել այնպիսի բառեր, ինչպիսիք են «ատել» և «դժվար»[10]։

Փաթեթները բացելու փորձերում սպառողները երբեմն օգտագործում են պոտենցիալ ոչ անվտանգ գործիքներ, ինչպիսիք են ածելիի սայրերը, դանակները, մկրատներ և հերյուն[2]։ Սա կարող է նաև հանգեցնել փաթեթավորման վրա սուր անկյունների առաջացմանը։ Yours-ի հարցման ժամանակ հարցվածների 71%-ն ասել է, որ վնասվել է սննդի փաթեթավորումը բացելիս։ Փաթեթավորումը բացելու փորձի ժամանակ հարցվողների նշած ամենատարածված վնասվածքը եղել է «կտրված մատը, որին հաջորդում է կտրված ձեռքը, դաստակի ոլորվածությունը, կապտած ձեռքը և ուսի լարված մկանը»[8]։ Բրիտանական հետազոտության համաձայն՝ տարեկան ավելի քան 60,000 մարդ հիվանդանոցային բուժում է ստանում սննդի փաթեթավորումը բացելուց ստացված վնասվածքների պատճառով[11]։ Սպառողների արտադրանքի անվտանգության հանձնաժողովը գնահատել է, որ փաթեթավորումը բացելու փորձերը պատճառ են դարձել 2004 թվականին ԱՄՆ-ում մոտ 6500 շտապ օգնության բաժանմունք այցելությունների[12]։ 2009 թվականին Լավ բժշկության ինստիտուտի կողմից անցկացված ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ 21 տարեկանից բարձր մեծահասակների 17 տոկոսը կա՛մ առնվազն մեկ անգամ վնասվել է, կա՛մ գիտի մեկին, ով վնասվել է տոնական կամ ծննդյան նվեր բացելիս[13]։

Լուծումներ խմբագրել

 
Փաթեթները, որոնք ներկայացնում են այնպիսի նորարարություններ, ինչպիսիք են հեշտ բացվող ներդիրները, պատրաստվել են մասամբ՝ ի պատասխան հաճախորդի ստանդարտ վակուումային փաթեթավորման դժվարությունների:

Փաթեթավորման դիզայն խմբագրել

Կան բազմաթիվ հնարավոր լուծումներ, որոնք թույլ կտան հեշտ բացել ապրանքը, երբ փաթեթավորողները և մանրածախ առևտրականները ցանկանում են։ Հեշտ բացվող փաթեթավորումը, սակայն, կարող է նաև թույլ տալ ավելի շատ ապրանքի և խանութների գողություն։

Որոշ ընկերություններ հեշտացնում են սպառողների համար իրենց տուփերը բացելու ձևը՝ օգնելով նվազեցնել հիասթափությունը[14][15]։ Այլ ընկերությունները պետք է պահպանեն վնասվածքների նկատմամբ դիմացկուն փաթեթներ։ Սպառողները, մանրածախ առևտրականները և տարեց քաղաքացիները, ովքեր տարիքի հետ ավելի ու ավելի են դժվարանում բացել փաթեթավորումը, ճնշում են գործադրում փաթեթավորման բարելավմանն ուղղված ջանքերը խթանող ուժերի վրա[16]։

Փաթեթների բացումը հեշտացնելու մի քանի մեթոդներ վաղուց արդեն հասանելի են։ Դրանք ներառում են բացվածքներ, «պատռվող ժապավեններ» և կոտրվող բաղադրիչներ։ Որոշ հեշտ բացվող գործառույթներ կարող են լրացուցիչ ծախսեր ավելացնել փաթեթավորման վրա։

Բացում խմբագրել

Կենցաղային մկրատը կամ դանակը երբեմն օգտագործվում են բարդ փաթեթավորումը բացելու համար։ Անագե մկրատները արդյունավետ են կոշտ պլաստիկների համար, բարդ մետաղական մկրատների ավելի բարձր մեխանիկական առավելությունը թույլ է տալիս բացել այդպիսի փաթեթները նույնիսկ ձեռքի փոքր ուժով։ Այլ տեսակի մկրատները նույնպես արդյունավետ են դժվար բացվող փաթեթավորումը բացելու համար։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Clifford, Stephanie (2011 թ․ հունիսի 2). «Clamshell packaging is being tossed». The Bulletin (Bend)|The Bulletin. Bend, OR. New York Times News Service. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունիսի 6-ին.
  2. 2,0 2,1 «Wrap Rage». ABC News. 2006 թ․ դեկտեմբերի 1. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  3. 3,0 3,1 «The Oyster Awards». Consumer Reports. March 2007. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  4. «Word of the Year 2007» (PDF). American Dialect Society. 2008 թ․ հունվարի 4. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 6-ին.
  5. «The Oyster Awards». Consumer Reports. March 2006. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հունիսի 13-ին. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  6. Carpenter, Mackenzie (2006 թ․ մարտի 5). «Today's Packages Can Be Murder to Open». Pittsburgh Post-Gazette. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 29-ին. Վերցված է 2009 թ․ հուլիսի 26-ին.
  7. «Quotes». IMDb. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 12-ին.
  8. 8,0 8,1 «'Wrap rage' hitting the over-50s». BBC News. 2004 թ․ փետրվարի 4. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 1-ին.
  9. «Plastic packaging angers consumers». Canada.com. 2008 թ․ հունվարի 26. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 10-ին.
  10. Gemperlein, Joyce (2005 թ․ հունիսի 12). «But the Dang Thing Won't Open». The Washington Post. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 1-ին.
  11. Moore, James (2003 թ․ նոյեմբերի 7). «City diary». The Daily Telegraph (UK). Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 10-ին.
  12. Wenzel, Elsa (2008 թ․ ապրիլի 7). «Killing the oyster pack». CNET. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  13. http://www.myfamilywellness.org/wraprage Avoid 'Wrap Rage' This Holiday Season, December 2009
  14. «Companies Respond To Wrap-Rage, Design Packaging That Isn't So !@$% Difficult To Open». The Consumerist. 2008 թ․ հունվարի 20. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 3-ին.(չաշխատող հղում)
  15. «Amazon Certified Frustration-Free Packaging FAQs». Amazon.com. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 2-ին.
  16. Alter, Lloyd (2008 թ․ փետրվարի 11). «Wrapper Rage Making Consumers Crazy». TreeHugger. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ սեպտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 3-ին.